Twee jaar lang hebben de Grieken gevochten tegen het door de trojka (Internationaal Monetair Fonds, Europese Commissie en Europese Centrale Bank) opgelegde bezuinigingsbeleid. Na zeventien algemene stakingen van een dag, massale demonstraties, pleinbezettingen door de aganaktismeni ('verontwaardigden') en bezettingen van bedrijven werden tijdens de verkiezingen van 6 mei de partijen die de memoranda van de trojka accepteerden door meer dan zestig procent van de kiezers afgewezen. Partijen links van het asociale liberalisme van de PASOK kregen 37 procent.
Twee jaar lang al gaan de Grieken gebukt onder publieke schulden, twee jaar lang is het land gebruikt als laboratorium voor verschillende manieren om financieel kapitaal te verzamelen en de bevolking te laten betalen voor de kapitalistische crisis. De zogenaamde reddingsplannen voor Griekenland dienen slechts één doel: het garanderen van betaling van de Griekse staatsschuld aan de banken, het veilig stellen van de speculatieve winsten in de financiële bubbel. De 'memoranda' die hiermee gepaard gaan testen uit hoe ver het kapitaal kan gaan in het monopoliseren van de door arbeiders geproduceerde welvaart door deze tot de bedelstaf te brengen.
De uitkomst van dit beleid is de brute afbraak van pensioenen en lonen; het vernielen van arbeidsrecht en regulatie; exploderende werkloosheid (die nu al 21,2 procent van de Griekse arbeidsbevolking treft, bijna 30 procent van de vrouwen en de helft van de jongeren); een recessie vergelijkbaar met die van 1929-1930 (in 2011 daalde het Bruto Nationaal Product met 6,9 procent, in 2012 zal dit naar verwachting met nog eens 5,3 procent dalen; vergeleken met maart 2011 was in maart 2012 de industriële productie afgenomen met 4,3 procent); vernietiging van de gezondheidszorg (137 ziekenhuizen zijn gesloten, een vijfde van de banen in de zorgsector is verdwenen, er is een gebrek aan medicijnen vanwege een openstaande schuld van 1,1 miljard euro...) en van de huizenmarkt (200.000 woonhuizen zijn onverkoopbaar terwijl het aantal daklozen scherp is gestegen), ondervoeding....
Geconfronteerd met het beleid van de trojka strijdt Grieks radicaal links, en in het bijzonder Syriza dat nu een centrale rol speelt, voor uitvoering van een vijf-punten noodplan;
1. Schrappen van de memoranda, alle bezuinigingsmaatregelen en de aanvallen op het arbeidsrecht die het land de vernieling in helpen;
2. Nationalisering van de banken die grotendeels overeind zijn gehouden met overheidsgeld;
3. Een moratorium op het betalen van de schuld en het openen van de boeken om de niet legitieme schulden openbaar te maken en te schrappen;
4. Afschaffen van de ministeriële juridische onschendbaarheid;
5. Het wijzigingen van kieswetten die PASOK en Nieuwe Democratie in staat stelden om tegen het belang van de Griekse bevolking in het land te regeren en te ruïneren.
De Vierde Internationale roept de arbeidersbeweging, de indignados en Occupy, en iedereen die de idealen van links verdedigt dit noodprogramma te steunen.
Wij willen dat de Grieken, door te stemmen en te protesteren, er in slagen een regering aan de macht te brengen die de sociale bewegingen en links vertegenwoordigt, een regering die in staat is de schuld te schrappen. Met dit perspectief in gedachten roepen we alle krachten die zich verzetten tegen het bezuinigingsbeleid – Syriza, de radicaal-linkse coalitie Antarsya, de Communistische partij KKE, de vakbeweging en andere sociale bewegingen – op om zich op basis van een gezamenlijk noodplan te verenigen.
Dit is geen Griekse crisis, dit is een crisis van een Europese Unie die onderworpen is aan de wil van het kapitaal en van de regeringen die de wil van het kapitaal uitvoeren. Het is een wereldwijde crisis van het kapitalisme. Het is niet aan de trojka maar aan het Griekse volk om te beslissen welk beleid gevolgd moet worden. De poging van de Duitse bondskanselier Angela Merkel om de Grieken een referendum over de euro op te leggen ter gelegenheid van de verkiezingen van 17 juni – een electorale coup – moet afgewezen worden. Niet de euro maar de oekazes van trojka moeten bestreden worden.
Meer dan ooit vereist het gevecht tegen bezuinigingsbeleid een breuk met het beleid en de verdragen die de grondslag van de EU vormen. Meer dan ooit is het nodig om niet in nationalisme te vervallen maar om te werken aan de opbouw van een beweging voor een ander Europa, een Europa dat de democratische soevereiniteit en sociale rechten van de bevolkingen verdedigt en het perspectief van een verenigd socialistisch Europa heeft.
Griekenland is een proeftuin voor Europa. De methodes die in de toekomst zullen worden toegepast op Portugal, Spanje, Ierland, Italië en zo verder worden daar op de mensen uitgetest. De Grieken zijn in opstand gekomen, op de werkvloer, op straat en in de verkiezingen tegen dit wrede beleid. Het verzet van de Grieken is ons verzet, hun strijd is onze strijd. Hun verzet laat zien dat het verdedigen van de fundamentele belangen van de gewone mensen een confrontatie met de heersende klassen onvermijdelijk maakt, op nationaal en op Europees niveau. We moeten gezamenlijk in actie komen om de Grieken en Grieks radicaal links te steunen. De beste vorm van solidariteit is echter om overal hun voorbeeld te volgen en het verzet tegen het onmenselijke bezuinigingsbeleid uit te bouwen en te verenigen. Dit is de grote angst van het kapitaal dat de crisis veroorzaakte: het overslaan van sociale strijd!
De Vierde Internationale is een internationaal netwerk van socialistische organisaties waar ook Grenzeloos bij is aangesloten.
Beste William,
Beste William,
Nee, ik ben het niet met je eens dat het 'voor de lange termijn beter zou zijn als links met een realistisch programma de verkiezingen verliest waarna de Griekse economie onder rechtse leiding instort, dan wanneer links op basis van illusies aan de macht komt om vervolgens te regeren over de instorting van de economie.'
De grootste fout die Grieks links m.i nu kan maken is rechts de kans te geven om de economie nog verder te verruïneren. Dat zou een nog groter deel van de Grieken aan de bedelstaf brengen, de Griekse maatschappij nog verder ontwrichten en links volstrekt in diskrediet brengen. Ook geloof ik niet dat de in deze verklaring voorgestelde weg op illusies is gebaseerd en er alleen toe zal kunnen leiden dat links zal regeren over een ineenstortende economie.
Wat is trouwens een realistische programma in een situatie als die van de crisis in Griekenland? Wat realistisch is wordt uiteindelijk bepaald door de sociale en politiek krachtsverhoudingen. En het is de taak van links, van mensen die de wereld willen veranderen, om die krachtsverhoudingen te helpen veranderen en niet om zich er bij neer te leggen. De huidige politieke krachtsverhoudingen in Griekenland - met een historische nederlaag van de twee traditionele partijen en meer dan een derde van de stemmen voor politieke krachten links van de PASOK - was een paar jaar geleden ook nog ondenkbaar. In tijden van crisis veranderen de zaken snel. In de opiniepeilingen is er nu zelfs sprake van dat Syriza bij de komende verkiezingen de grootste partij wordt (en die onzinnige bonus van 50 parlementszetels opstrijkt). Die stijging in de peilingen is een uitdrukking van de hoop van de Grieken. De hoop en de wens dat links (Syriza) een einde maakt aan de crisis die bezig is de Griekse maatschappij te vernietigen. Als links die hoop beschaamd zullen de Griekse kiezers zich tot een ander alternatief wenden en zou bijvoorbeeld uiterst rechts de wind in de zeilen kunnen krijgen.
Als ik je goed begrijp is jouw stelling dat het uitvoeren van een noodpan, zoals geschetst in die vijf punten, onrealistisch is omdat het IMF en Duitsland gesteld hebben dat ze de financiering van Griekenland zullen staken als de bezuinigingen in dat land gestopt worden. Het probleem lijkt mij dat bij het zwichten voor de dreigementen van het IMF en de Duitse regering iedere oplossing van de crisis in Griekenland wordt geblokkeerd. Gelukkig zijn ook de krachtsverhoudingen in Europa en in de Europese landen zijn niet voor eeuwig gegeven. De Spaanse economie holt snel die van Griekenland achterna. Een Spaans ingebreke blijven, of het omvallen van de Spaanse bankensector zal voor heel Europa veel grotere gevolgen hebben dan de Griekse problemen. Ook de positie van Merkel in Duitsland en in Europa is niet onwankelbaar. Een verdere ontwikkeling van de crisis in meer Europese landen (iets wat m.i. onvermijdelijk is) en een radicale en daadkrachtige linkse regering in Griekenland hebben daar ook invloed op.
Niemand zal beweren dat het voor de Grieken makkelijk zal zijn om een linkse uitweg uit de crisis te forceren. Veel zal daarbij afhangen van de ontwikkelingen in de rest van Europa. Een noodplan langs de hierboven geschetste lijnen kan slechts een begin zijn. Een Griekse regering die een dergelijk plan tot het hare maakt zou echter een enorme stimulans zijn voor links en de sociale bewegingen in de rest van Europa. Want het is waar dat “De toekomst van Europa wordt beslist in Griekenland”, zoal de aanhef van de verklaring van de Vierde Internationale luidt, maar omgekeerd zal de toekomst van Griekenland de komende tijd ook bepaald worden door de strijd in de rest van Europa.
Met vriendelijke groet, Willem Bos
Het 5 puntenplan dat hier wordt voorgesteld is sympathiek, maar schiet tekort als noodplan voor Griekenland omdat het niet uitvoerbaar is. Als er in Griekenland een linkse regering aan de macht zou komen op basis van dit programma dan zou deze waarschijnlijk een korte leven beschoren zijn en op termijn rechts in de kaart spelen.
Waarom is dit programma niet uitvoerbaar?
De Griekse overheid heeft op dit moment nog steeds een primair tekort, dit betekent dat ze zelfs zonder rente en schuldaflossingen te betalen nog geld tekort komt. Ook de handelsbalans van Griekenland is negatief. Dit betekent dat de importen van Griekenland niet kunnen worden betaald uit de opbrengsten van de export. Tenslotte staat het Griekse bankwezen zwaar in het rood, voor een deel is dit het gevolg van slechte leningen die ze hebben afgesloten, voor een steeds groter deel is dit het gevolg van kapitaalvlucht. Bij een dreigende linkse regering zal deze kapitaalvlucht nog grotere vormen aannemen.
De Griekse regering beschikt dus niet over de euros die nodig zijn om de bezuinigingen terug te draaien (of zelfs maar om de huidige uitgaven op peil te houden) en om de banken te herkapitaliseren, ook niet na een moratorium op de schulden. Duitsland en het IMF hebben al in harde bewoordingen duidelijk gemaakt dat ze de financiering van Griekenland zullen staken als de bezuinigingen niet worden doorgezet.
In deze situatie kan de Griekse regering besluiten om te buigen voor deze druk en na enkele kleine aanpassingen het bezuinigingsprogramma door te voeren, of om te volharden in welk geval ze zonder euros verder zal moeten. De situatie die zich in het laatste geval voordoet lijkt nog het meeste op de Argentijnse crisis van 2001 toon Argentinie (dat een paritiet met de dollar aanhield) niet meer over voldoende dollars kon beschikken, al is de huidige positie van Griekenland nog veel ongunstiger.
In mijn ogen zal een noodplan op deze situatie moeten anticiperen zodat deze situatie het hoofd kan worden geboden. Het is volgens mij onverstandig om bij de bevolking de illusie te voeden dat het mogelijk is om de bezuinigingen terug te draaien en tegelijkertijd binnen het huidige eurosysteem te blijven, ook al is dit precies wat de grote meerderheid van de bevolking wil.
Om het cynisch te stellen: ik denk dat het voor de lange termijn beter zou zijn als links met een realistisch programma de verkiezingen verliest waarna de Griekse economie onder rechtse leiding instort, dan wanneer links op basis van illusies aan de macht komt om vervolgens te regeren over de instorting van de economie.
Reactie toevoegen