Weinigen spraken in Nederland zo tot de verbeelding als Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Talloze arbeiders zagen in hem een Verlosser, een held die afstand deed van de hoge kringen waartoe hij door geboorte behoorde.
Waar hij sprak, stroomden de zalen vol. Hij redigeerde het beroemde blad Recht voor Allen en onder zijn charismatische leiding groeide de Sociaal Democratische Bond uit tot een landelijke partij. Zijn boeken en brochures werden in vele talen vertaald. De elite spaarde hem niet. Domela zat in de gevangenis wegens majesteitsschennis en België en Duitsland verboden hem de toegang. Internationale geheime diensten maakten jacht op hem.
Jan Willem Stutje schreef een biografie boordevol nieuwe informatie. Hij staat uitvoerig stil bij Domela's charisma, las zijn briefwisseling met illustere personen als Karl Marx, Friedrich Engels, August Bebel, Peter Kropotkin en Robert Michels. Hij presenteert Domela als een internationale coryfee zonder wie het socialisme en anarchisme een minder utopisch aanzien had gekregen. Domela ging uit van de emanciperende kracht van kennis en onderwijs. Maar hij was ook een romantische revolutionair die gedreven werd door de behoefte aan het herstel van eenheid en gemeenschap.
Medestrijders en rivalen als Multatuli, Pieter Jelles Troelstra, Wilhelm Liebknecht en Eduard Anseele komen in dit boek volop tot leven. Ook de tragiek in Domela's privéleven blijft niet onbesproken: de man verloor drie echtgenotes en vijf kinderen.
Met een voorwoord van Marcel van der Linden.
ISBN: 9789045021249 Aantal pagina's: 420 Prijs: 34 euro 95
* Jan Willem Stutje is historicus, verbonden aan het biografie-instituut van de Universiteit van Groningen. Eerder publiceerde hij Paul de Groot, de man die de weg wees en in 2007 verscheen Ernest Mandel, Rebel tussen droom en daad, dat ook vertaald werd in het Engels en Duits.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd op SAP-Rood
Reactie toevoegen