Onafhankelijke journalistiek in het huidige Nicaragua

In februari van dit jaar ontmoetten we in Costa Rica, Carlos Mikel. Journalist van ‘19 digital, een Sandinistisch internet medium, oftewel de officiële stem van de regering Ortega. Carlos die daar als redacteur werkzaam was, heeft vorig jaar ontslag genomen. Waarom heb je ontslag genomen bij 19 digital? ‘In Nicaragua noemen ze me een verrader’ vertelt Carlos op een veilige plaats buiten de Costa Ricaanse hoofdstad San Jose. ‘In het begin deed het me pijn als ik dat woord hoorde, ‘verrader’. Ik zie mezelf niet als een verrader, ik was het gewoon niet eens met wat er in Nicaragua gebeurde. Ik had kritiek, en vertelde dat ik het er niet mee eens was. Er werden grote vergissingen gemaakt door de overheid. Ja er werden zelfs misdaden gepleegd. De regering zei dat tijdens de demonstraties moorden gepleegd waren door de rechtse oppositie gevoed door de Verenigde Staten. Maar ik zei dat het paramilitairen waren die deel uitmaakten van het FSLN en de regering. Ik was het niet eens met die moordpartijen. Daarom heb ik ontslag genomen.” Wat was het verschil in werkwijze tussen de onafhankelijke journalisten en de officiële pers van de overheid in Nicaragua? ‘Op 18 april vorig jaar, begonnen de eerste kleine protesten tegen de verlaging van de pensioenen. Demonstranten werden in elkaar geslagen door Ortega supporters. De onafhankelijke media begonnen hierover zonder enige restrictie te publiceren. Wij, als officiële pers van de overheid, werd door onze directe bazen te verstaan gegeven niets over de demonstraties te melden. Op 18 en 19 april, toen de eerste doden vielen, publiceerden wij helemaal niets. De coördinator van de communicatie van de regering, Rosario Murillo, vicepresidente en echtgenote van Daniel Ortega, vertelde wat er aan de hand was, maar wij mochten niets publiceren, dat was een bevel.’ ‘De onafhankelijke media publiceerde wel. En het waren vooral burgers die via sociale media naar buiten brachten wat er gebeurde. Die waren veel geloofwaardiger dan wij. Miguel Mora van 100% Noticias werd gezegd te stoppen met zijn berichtgeving over de demonstraties maar hij weigerde. De zender werd daarna door de regering uit de lucht gehaald.’ ‘Ik was geen verslaggever, maar redacteur. Ik kwam echter ook langs de barricades die door jongeren waren opgeworpen, en zag dat paramilitairen die hen aanvielen gewoon misdadigers waren, het waren criminelen die door de politie gevangen waren genomen voor diefstal, maar toen de crisis uitbrak werden ze ingezet. Ook oud-militairen werden geronseld, oud politieagenten, en ook zij die in de tachtiger jaren tegen de contra hadden gevochten. Guerrillastrijders die vroeger tegen Somoza hadden gevochten, ze zochten overal naar mensen met gevechtservaring.’ Waaruit bestaat de manipulatie van het nieuws door de regeringsmedia? ‘Een week voordat de protesten uitbraken, werden we in het park Japones bij elkaar geroepen. Journalisten, redacteuren en hoofdredacteuren van alle overheidsmedia van het FSLN. Ons werd verteld over de bezuinigingen en dat we dat project van bezuinigingen absoluut moesten verdedigen, om de INSS, de kas van de sociale voorzieningen, te redden. Maar je kon op je vingers natellen dat het een enorme klap zou betekenen voor de allerarmsten in de maatschappij. Het was een aanslag op gepensioneerden, ook een aanslag op de werkende klasse. Een groot deel van mijn collega’s waren daar ook van overtuigd. Maar we moesten de argumentatie van de overheid volgen en zeggen dat de armen niet door de maatregelen getroffen zouden worden.’ Geen vervuilende informatie ‘Geen vervuilende informatie, dat is de strategie van Rosario Murillo. Het betekent overal aandacht aan besteden wat goed gaat in Nicaragua. Niet alleen het goede van de regering, maar alles waar in het land positief over te berichten valt. Als onafhankelijke media zoals, Confidencial of La Prensa iets publiceerden over corruptie of belangenverstrengeling, dan deden wij dat niet, want het was nieuws dat als vervuilend werd aangemerkt door Murillo. Ook als er gesproken werd over meer inbraken, of vrouwenmoorden, dan melden wij daar niets over, Nicaragua moet een land zijn van vrede, rust en saamhorigheid.’ Kun je een voorbeeld noemen? ‘Er was heel veel onvrede bij grote groepen boeren over het grote Kanaal project. Het kanaal dat een verbinding tot stand zou brengen tussen de Atlantische en de Stille Oceaan. Dit miljardenproject was het gevolg van een overeenkomst tussen Daniel Ortega en de Chinese ondernemer Wang Jing. Er waren enorm veel demonstraties tegen het project georganiseerd door ontevreden boeren die vreesden voor hun land. Maar geen enkele demonstratie werd in de officiële media van het FSLN genoemd. Allemaal 'vervuilend nieuws': niet publiceren. ‘Een klassiek voorbeeld van onze journalistiek was om te rapporteren over ‘’plan techo’’, een actie van uitdelen van golfplaten voor daken. De mensen die dit cadeau kregen moesten dan in onze microfoons Daniel Ortega en Rosario Murillo bedanken. Het was voor ons duidelijk dat het niets te maken had met journalistiek en dat het gewoon een soort ‘public relations’ was. Wij stonden wel achter die projecten maar wisten ook dat het een politiek project was. Het was propaganda waarbij journalistieke regels compleet ontbraken. Maar ik moet wel zeggen dat wij journalisten geen slachtoffers waren, nee we waren deel van het systeem. Nu heb ik daar enorme spijt van. Ik was medeplichtig.’ ‘Ortega houdt niet van onafhankelijke journalistiek. Alleen het eigen verhaal van de overheid, dat alles normaal is, er geen corruptie en machtsmisbruik is, mag verteld worden. Vrije pers is niet aan de orde. Het recht op informatie staat in de grondwet maar die wordt met voeten getreden’. Wat zijn de gevolgen voor de vrijheid van meningsuiting door deze onderdrukking? ‘Tegenwoordig durft niemand meer iets te zeggen tegen journalisten. Ik ben bang, zeggen ze, want mijn familie werkt voor de regering. Ik kan niets zeggen, ik ben onderwijzeres en word door de overheid betaald. Er heerst angst onder de mensen, er is zelfcensuur. Medewerkers van de overheid slaan erop los als mensen verdacht worden anders te denken dan de regering. Recht op leven, informatie, persvrijheid en burgerrechten hebben hier geen enkele betekenis meer.’ Dit stuk is overgenomen van Nicanieuws no 17, de nieuwsbrief van de Steungroep Nicaragua. U kunt hier de hele nieuwsbrief lezen, een abonnement nemen en oude nummers teruglezen.

Soort artikel

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop