Optimisme in moeilijke tijden

Op het 16e SAP congres in juni 2002 stonden nog twee vrijwel even grote stromingen in de organisatie tegenover elkaar (zie Grenzeloos 67). De stroming die uiteindelijk de meerderheid behaalde bepleitte het voortzetten van de al twee jaar eerder gekozen heroriëntering van de SAP. Zij wilde het werk van de SAP richten op de opbouw van een breed links alternatief. Daarvoor was een open en ondogmatische opstelling en een grote gevoeligheid voor allerhande discussies en ontwikkelingen binnen en rond de SP en GroenLinks en binnen radicaal (buitenparlementair) links noodzakelijk.
De minderheid hield vast aan het project van de opbouw van een revolutionaire partij. Zij bepleitte een fusie met de Internationale Socialisten. Een paar maanden na het congres stapte een deel van deze groep uit de SAP. Een aantal van hen werd lid van de IS, een organisatie die ze inmiddels - op een enkeling na - alweer teleurgesteld hebben verlaten.

Nieuw elan
Zo verbeten als de sfeer op het congres in 2002 was, zo ontspannen was hij deze keer. Er was volop discussie maar er stonden geen vaste stromingen tegenover elkaar. Ook leden die niet bij een van de stromingen hoorden en kameraden van de minderheid die lid van SAP bleven konden zich in grote lijnen vinden in de voorstellen van het aftredend bestuur.
Het congres markeerde het einde van een periode waarin twee stromingen elkaar in een dodelijke omhelzing vasthielden. De SAP is er de afgelopen periode weer in geslaagd stappen vooruit te doen. Met minder mensen, met minder geld, zonder een functionerend kantoor en zonder vrijgestelden slaagden we er de afgelopen periode in om meer politiek werk te doen en meer met onze opvattingen naar buiten te treden dan de jaren daarvoor. Dat nieuwe elan kwam behalve in het werk in verschillende bewegingen - zoals de anti-oorlogsbeweging, ‘Keer het Tij’ en de solidariteit met Palestina - tot uitdrukking in de verbetering van Grenzeloos, het in vernieuwde vorm verschenen magazine ‘de internationale’ en vooral in een toename van belangstelling voor onze organisatie.

Een breed links alternatief
Het congres behandelde twee resoluties. In de politieke resolutie werd een beoordeling gemaakt van de politieke situatie in de wereld en vooral die in Nederland. Geconstateerd werd dat de beoordeling van het vorige congres van de verrechtsing in Nederland nog te optimistisch was, en dat deze ontwikkeling nog verder is voortgezet dan we hadden verwacht, terwijl de tegenbeweging tegen het rechtse offensief vooralsnog beperkt is gebleven.
In de tekst wordt relatief veel aandacht besteed aan de SP. Dat is niet alleen omdat de SP een belangrijk element vormt in de tegenbeweging, maar ook omdat de SAP leden in Rotterdam eerste ervaringen hebben opgedaan in het werken in de SP. Ervaringen die zeker bemoedigend zijn en duidelijk maken dat wij met onze benadering en onze voorstellen een bijdrage kunnen leveren aan de discussies in die partij. En vooral aan het versterken van de rol van de SP als exponent van verschillende sociale bewegingen.
In de analyse van de SP werd naast positieve punten ook een aantal belangrijke zwakheden gesignaleerd: zoals een neiging tot chauvinisme in de discussie over Europa, de opvattingen over de multiculturele samenleving en meer in het algemeen haar houding ten opzichte van dubbel onderdrukte groepen en een onkritische houding ten opzichte van de parlementaire democratie.
Ook aan de stadspartij Amsterdam Anders, waarvan SAP leden zes jaar geleden tot de initiatiefnemers behoorden, wordt in de resolutie de nodige aandacht besteed. Net als bij de SP is ook hier de relatie partij en bewegingen een belangrijk thema. Amsterdam Anders is indertijd expliciet opgericht als politieke exponent van verschillende sociale bewegingen in de stad. In een periode waarin de acties en bewegingen in de stad zeer beperkt zijn staat Amsterdam Anders voor de vraag hoe ze toch haar radicaal democratische karakter kan behouden, en niet tot een ‘gewone’, parlementaire partij vervallen. Het versterken van AA als organisatie is hier een belangrijk element in.
Naast de SP en Amsterdam Anders zijn er, in het kader van het opbouwen van een breed links alternatief ook leden van de SAP in verschillende plaatsen actief in GroenLinks, maar helaas is ons beeld van deze partij als geheel nog zeer beperkt.

De aanpassing van de SAP
De tweede, veel kortere, resolutie had de SAP zelf als onderwerp. Hierin werd een verdere aanpassing van de structuur en het functioneren van de SAP aan de veranderde situatie geschetst. Er werden nieuwe statuten aangenomen waarin de SAP een veel plattere, minder hiërarchische organisatie wordt. Een voorstel voor meer nadruk op financiële campagnes om de organisatie draaiende te houden – haalde het ook.
Bovendien werd de naam van de organisatie aangepast. Het ook al op het vorige congres gelanceerde voorstel tot het veranderen van de naam Socialistiese Arbeiders Partij in Socialistische Alternatieve Politiek haalde nu wel een meerderheid. Verdergaande voorstellen waarbij ook de letters SAP zouden verdwijnen – het belangrijkste voorstel was Organisatie voor Socialistische Democratie (OSD) - haalde het niet.
In de discussie over deze resolutie werd benadrukt dat het bij deze hele omvorming van de SAP ook gaat om een generatiewisseling. De SAP die we tot nu toe kennen is het resultaat van de radicalisaties in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. De generatie die toen politiek actief werd heeft zijn stempel gedrukt op alle aspecten van de SAP. De stijl, de cultuur, de manier van discussiëren, het taalgebruik, de symbolen en gewoonten zijn van deze generatie. Op basis daarvan hebben we de moeilijke en demoraliserende (late) jaren tachtig en negentig politiek overleefd.
Nu zien we al een paar jaar dat er ondanks het rechtse offensief en ondanks het uitblijven van een brede algemene radicalisatiegolf een nieuwe generatie jonge activisten op het toneel verschijnt. Die nieuwe generatie begint nu ook zijn stempel te drukken op de SAP en op Grenzeloos. Op basis daarvan zullen we met behoud van allerlei ervaringen van de twintigste eeuw een doorstart kunnen maken in de 21e eeuw. Het zeventiende congres lijkt deze doorstart te bevestigen.

Drie veteranen
Door het congres werd een speciale groet gebracht aan drie veteranen van onze beweging: Joop van Veelen (91), Theo Wiering (88) en Rein van der Horst (83).
In de brief van het congres aan hen staat onder andere: ‘Een groot deel van jullie leven zijn jullie actief geweest in de revolutionair marxistische beweging. Op geheel verschillende wijze hebben jullie een belangrijke bijdrage geleverd aan deze beweging. Joop en Rein vooral vanuit hun ervaring in de vakbeweging en de arbeidersbeweging in het algemeen en Theo vooral vanuit zijn grote kennis van de marxistische theorie.
Ofschoon het grootste gedeelte van de aanwezigen op dit SAP congres jullie niet persoonlijk in de SAP hebben mee gemaakt willen we jullie toch alsnog danken voor deze activiteiten.’

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop