De moordaanslag op Trump bemoedigt hem en zet de Democraten verder vast. Ashley Smith analyseert het effect van de moordpoging op Donald Trump, op de dieper wordende politieke crisis in de VS en de steeds zwakker wordende campagne van Joe Biden. [leestijd 16 minuten]

Op het moment dat de voormalige president en veroordeelde misdadiger Donald Trump bijna werd vermoord tijdens een bijeenkomst in Pennsylvania, stevenden de Verenigde Staten al af op een van de meest acute politieke crises uit de recente geschiedenis. Nu Trump het overleefd heeft, heeft hij zijn basis geconsolideerd en de Democraten in het nauw gedreven door hen de schuld te geven van de aanslag.

Trump zal zich nu positioneren als een sterke man en overlever, tegenover een verzwakte campagne van Biden. Hij heeft een voorsprong op de verkiezingsoverwinning, hoewel hij alom wordt veracht.

Nog vóór de moordpoging op Trump was de kandidatuur van president Joe Biden vanwege zijn rampzalige debatprestaties al in twijfel getrokken door de burgerlijke pers, de kapitalistische donateurs van de Democraten en de centrumpolitici, die allemaal riepen dat hij het stokje aan een andere genomineerde moest doorgeven.

De Republikeinen kapitaliseren op de moordpoging

De aanslag op Trump heeft alle andere kwesties overstemd. Het beeld van hem – bebloed, uitdagend met opgeheven vuist en 'vecht, vecht, vecht' scanderend – is door de media verspreid en zal ongetwijfeld op t-shirts belanden tijdens de Conventie van de Republikeinen in Milwaukee deze week.

Op dit moment weten we nog niet veel over de schutter, Thomas Matthew Crooks, behalve dat hij een twintigjarige, witte, geregistreerde Republikein was die doneerde aan het Politiek actiecomité van de Democraten, Act Blue, na de verkiezing van Biden. Zijn motieven en politiek blijven onduidelijk, hoewel rapporten hem afschilderen als een eenling met een geschiedenis van gepest worden op school.

Maar Trump en zijn volgelingen hebben de Democraten al de schuld gegeven van de moordaanslag. Vice-presidentskandidaat J.D. Vance riep uit: 'De centrale premisse van de Biden-campagne is dat president Donald Trump een autoritaire fascist is die koste wat het kost gestopt moet worden. Die retoriek leidde rechtstreeks tot de moordpoging op president Trump.'

In het nauw gedreven door die beschuldigingen, veroordeelden de Democraten onmiddellijk de moordpoging en trokken ze hun campagneadvertenties door het hele land terug, iets wat de Republikeinen natuurlijk niet beantwoordden. De wankelende Democraten dempen althans voorlopig hun scherpste kritiek, terwijl de Republikeinen hun aanvallen op Biden en de Democraten hebben versterkt.

In hun hoogoplopende conflict zijn beide partijen het over één ding eens – het veroordelen van 'politiek geweld'. Hun hypocrisie op dit punt is voor iedereen duidelijk. Beide partijen hebben gezamenlijk de oorlogsmachine van het Pentagon gefinancierd voor een bedrag van bijna 1 biljoen dollar per jaar, Israël bewapend om genocide uit te voeren in Palestina en hun gemilitariseerde politie losgelaten om de raciale klassenongelijkheid van het Amerikaanse kapitalisme af te dwingen.

In tegenstelling tot het huidige tweepartijen politieke theater, is politiek geweld een systematisch kenmerk van de Amerikaanse samenleving. Het is zo Amerikaans als appeltaart.

En het wordt erger. De langdurige wereldwijde ineenstorting van het kapitalisme verergert de ongelijkheid, wakkert de politieke polarisatie aan, opent ruimte voor extreemrechts, waaronder fascistische krachten, en intensiveert het sociale en politieke geweld.

Zelfs Biden gaf dat toe in zijn nationale toespraak toen hij slechts een paar recente voorbeelden noemde, zoals de 'bierbuik' putsch van Trump op 6 januari 2021, de aanval op de man van toenmalig House Speaker Nancy Pelosi en het complot om de gouverneur van Michigan Gretchen Whitmer te ontvoeren. Retorische pleidooien van Biden en vooral Trump voor nationale eenheid zullen dergelijk geweld, dat het product is van een diepe sociaaleconomische crisis en hardnekkige politieke polarisatie, niet temperen.

De begunstigden van de moordaanslag zijn de campagne van Trump, extreemrechts, de veiligheidsstaat, het leger en de politie. Zij zullen, samen met de op zijn best beperkte steun van de Democraten, een morele paniek over 'extremisme' opwekken om een repressief optreden te rechtvaardigen.

Als gevolg daarvan zullen we waarschijnlijk een nog verdere uitholling zien van onze toch al bedreigde democratische rechten om ons te organiseren, uit te spreken, te protesteren en te staken. Ongeacht de identiteit, het motief en de politiek van de schutter, zullen links, progressieve bewegingen, vakbonden en vooral gekleurde mensen het doelwit zijn van dat harde optreden. In het bijzonder zal dat de aanvallen op de Palestijnse solidariteitsbeweging versterken, die al het onderwerp is van een McCarthyitische heksenjacht.

The Times of Israel meldt dat functionarissen van de campagne van Biden op voorwaarde van anonimiteit verklaarden: 'In plaats van Trump de komende dagen verbaal aan te vallen, zullen het Witte Huis en de campagne van Biden putten uit de geschiedenis van de president waarin hij allerlei politiek geweld veroordeelt, waaronder zijn scherpe kritiek op de ‘wanorde’ die is ontstaan door campusprotesten tegen Israël over de oorlog in Gaza met Hamas.'

Crisis in de Democratische Partij

Terwijl de Republikeinen munt slaan uit de moordaanslag, zitten de Democraten in een complete politieke crisis. Hun vaandeldrager, Biden, wordt geconfronteerd met afnemende steun onder jonge kiezers als gevolg van zijn niet aflatende politieke, economische en militaire steun aan Israël en zijn genocidale oorlog tegen Palestina.

Door zijn standpunt staat hij rechts van de meeste Democraten en stoot hij bijna alle Palestijnen, Arabieren en moslims af. Biden wordt door jonge activisten alom en terecht 'Genocide Joe' genoemd.

Bovendien is zijn beleid er niet in geslaagd om de crisis in het leven van arbeiders en onderdrukten te verlichten. Zijn covidpandemie-financiering is beëindigd, staats- en lokale overheden gaan nu bezuinigen om hun begroting in evenwicht te brengen en de loonsverhogingen voor arbeiders zijn niet in overeenstemming met de inflatie, met name wat betreft de huisvestingskosten, vooral voor huurders.

Voor de meeste onderdrukten zijn de omstandigheden de afgelopen vier jaar verslechterd. Abortus is massaal aan banden gelegd, racistisch politiegeweld en moorden zijn doorgegaan en de deportatie van migranten is onder Biden dramatisch toegenomen. Het is dan ook geen verrassing dat de kiezers al voor het debat weinig enthousiasme hadden voor de Democraten.

In die confrontatie had Biden twee taken: bewijzen dat hij mentaal in staat was om zich kandidaat te stellen en de aandacht van het electoraat richten op Trump en het autoritaire en reactionaire programma van de Republikeinen. Hij faalde op beide punten. Dat veroorzaakte paniek onder de Democraten, die geconfronteerd werden met een kandidaat die simpelweg ongeschikt is voor het ambt.

De Republikeinen roken bloed. Een hooggeplaatste Republikeinse strateeg kraaide: 'Joe Biden is een aambeeld om de nek van elke Democratische kandidaat en zittende president. Republikeinen zouden non-stop moeten bidden dat hij in de race blijft.'

Dat leidde ertoe dat centristen in ‘battleground’-kiesdistricten, donoren en de burgerlijke media die duidelijk naar de Democraten neigden, opriepen om Biden terug te trekken uit de verkiezing en Kamala Harris te steunen of een proces in gang te zetten om een competente kandidaat te selecteren. In plaats van te luisteren naar de rede, heeft Biden zich echter ingegraven, door zijn staat van dienst aan te prijzen, zijn duidelijke leeftijdgerelateerde klinische zwakte te ontkennen en te wijzen op nationale peilingen die hem op gelijke stand met Trump zetten.

Maar zijn staat van dienst is voor de meeste mensen, ondanks deze of gene kleine hervorming, een lege ballon. En zijn herhaalde blunders in bijna elk ongescript optreden bevestigen alleen maar zijn onvermogen.

En nationale peilingen zijn irrelevant. We leven niet in een democratie. Amerikaanse verkiezingen draaien niet om de ‘popular vote’, maar om staten en hun toegewezen afgevaardigden in het ondemocratische kiescollege. Die feitelijke race draait om zeven ‘battleground’ staten waarin Biden Trump achter zich laat.

De meeste verkiezingsanalisten denken zelfs dat Biden's kans om te winnen is geslonken tot slechts drie staten – Michigan, Pennsylvania en Wisconsin. Zonder die staten zal hij verliezen en na de moordaanslag zien zijn kansen, vooral in Pennsylvania, er verschrikkelijk uit.

Biden en de Democraten hebben schuld aan deze ramp. Trump mag dan een kwaadaardige narcist zijn, Biden heeft bewezen dat hij eigenlijk een arrogante narcist is, die meer bezig is met het promoten van zichzelf dan met het verslaan van Trump en de Republikeinen.

De hele partij is medeverantwoordelijk voor het promoten van een kandidaat die ongeschikt is voor het ambt, inclusief haar zogenaamde progressieve vleugel. Noch competente ‘establishment’ kandidaten, noch progressieven daagden hem uit in de voorverkiezingen. Daardoor had Biden vrij baan om de nominatie binnen te halen. En nu, in de nasleep van de moordpoging, zullen hij en zijn handlangers zijn kandidatuur verdedigen in naam van de stabiliteit en elke poging proberen te blokkeren om hem van de eerste plaats te verdrijven.

Progressieven vormen front voor Genocide Joe

De mogelijkheid, zo niet de waarschijnlijkheid, van een overwinning van Trump heeft paniek en wanhoop gezaaid in heel liberaal en sociaaldemocratisch links. Het zwarte politieke establishment, de vakbondsbureaucratie, Sanders en de zogenaamde Squad (een informele linkse groep van 9 democratische afgevaardigden in het Huis van Afgevaardigden – red.), met de opmerkelijke uitzondering van Rashida Tlaib, hebben hun steun voor Biden grotendeels versterkt.

Toen de kandidatuur van Biden ernstig in gevaar leek te komen, haastte afgevaardigde Alexandria Ocasio-Cortez zich hem te verdedigen en verklaarde: 'De zaak is gesloten. Hij zit in deze race en ik steun hem.' Ilhan Omar, wiens dochter deel uitmaakte van het kampement aan de Columbia University uit protest tegen de genocide, zei: 'Hij is de beste president van mijn leven geweest en we steunen hem.'

Erger nog, Bernie Sanders, die Biden herhaaldelijk de 'meest progressieve president sinds FDR' heeft genoemd, schreef een column in The New York Times waarin hij de diepte inging van het minst slechte argument om Biden te steunen. Hoewel Sanders toegaf dat hij op veel punten tegen Biden was, waaronder zijn steun voor de oorlog in Israël, beweerde hij dat Biden 'een goede en fatsoenlijke Democratische president was met een staat van dienst van echte prestaties.'

De voorwaarde voor ‘the Squad’ en Sanders om zulke claims te maken is het deprioriteren van oppositie tegen genocide. Maar dat is niets nieuws. Ze hebben de regering van Biden in schaapskleren gehuld sinds Sanders de strijd om de nominatie van de Democratische Partij in 2020 verloor.

In werkelijkheid was de regering Biden altijd al een wolf, één met een strategie om links te coöpteren met een imperialistisch Keynesiaans programma van bescheiden liberale hervormingen, de Amerikaanse hegemonie te versterken en de confrontatie aan te gaan met regionale rivalen, vooral China en Rusland. Biden's steun aan Israëls genocidale oorlog tegen Palestina heeft de schaapskleren van zijn lijf gerukt en hem niet alleen ontmaskerd als een aanhanger maar ook als een architect van genocide.

Dat heeft op zijn beurt geleid tot de radicalisering van de besten van een hele generatie, wat het meest dramatisch tot uiting komt in de kampementen op universiteitscampussen tegen Biden en de Democratische Partij als geheel. Als gevolg daarvan zullen Sanders en ‘the Squad’ in de ogen van die Palestijnse solidariteitsactivisten worden gezien als medeplichtigen, niet als tegenstanders, van Biden's regime en zijn genocidale oorlog.

Die politici zijn bereid het risico te nemen om Palestijnse solidariteitsactivisten van zich te vervreemden op basis van de fantasie dat ze, door Biden te steunen, hem de afgelopen vier jaar hebben beïnvloed en dat ze, door zich in te zetten voor zijn verkiezingsoverwinning, hem van een nederlaag kunnen redden en zo nog meer invloed kunnen krijgen in zijn tweede termijn. In werkelijkheid steunde het kapitalistische establishment Biden om Sanders en zijn volgelingen te verslaan in de voorverkiezing van 2020.

Hij gebruikte hen vervolgens om de DSA en links in bredere zin, sociale bewegingen en vakbondsfunctionarissen te overtuigen om zijn programma te steunen, niet het onze. Zoals het recente boek The Internationalists beschrijft, is Biden's programma gemaakt door zijn eigen imperialistische hersenkronkel zonder enig overleg met progressieve Democraten, laat staan socialisten.

In plaats van ons programma rond te bazuinen en krachten te mobiliseren om ervoor te vechten, namen Sanders en ‘the Squad’ Biden's programma over en werden ze de beste verkopers ervan tegen centristische Democraten en Republikeinen. Als gevolg daarvan gingen Card Check, Medicare for All, de Green New Deal, de codificatie van Roe, immigrantenrechten en talloze andere eisen het raam uit.

Bovendien is er, zelfs als Biden alle kansen trotseert en wint, geen reden om te denken dat hij ook maar iets van ons hervormingsprogramma zou overnemen. In werkelijkheid zal Biden, als hij herkozen wordt, zijn eigen programma versterken. Op die manier heeft Biden links in de Democratische Partij geblokkeerd, zijn gekozen functionarissen geneutraliseerd en gecoöpteerd als woordvoerders van zijn regime op het moment van de grootste crisis en de mogelijk dreigende nederlaag in november.

De zelfvernietigende logica van het Kleine Kwaad

Om hun strategie te rechtvaardigen gebruiken Sanders, ‘the Squad’ en velen van links weer alle klassieke argumenten van het minste kwaad, ook al hebben de afgelopen vier jaar hun zaak definitief ontkracht. De eerlijksten onder hen proberen Biden niet aan te kleden als iets anders dan het kwaad. Dat geven ze grif toe. Ze stellen eigenlijk dat de enige manier voor ons om Trump en wat zij zien als fascisme te stoppen, is om campagne te voeren voor een kandidaat die genocide pleegt.

De basis van het argument is dat Trump het onmiddellijke gevaar is, dat hij gestopt moet worden en dat de enige manier om dat te doen is door Biden te steunen. Ze stellen verder dat de omstandigheden onder een tweede regering Biden gunstiger zullen zijn voor de groei van links, sociale bewegingen en vakbonden.

In werkelijkheid weerleggen de afgelopen vier jaar hun argumenten. De brede steun van links voor Biden in 2020 en daarna heeft de georganiseerde socialisten verzwakt, de klassen- en sociale strijd getemperd en de opkomst van rechts niet gestopt. Het heeft ons gebonden aan een klassevijand in eigen land en zijn imperialistische project in het buitenland.

Voordat Sanders capituleerde voor Biden, was de DSA een groeiende organisatie waarvan tenminste een deel openlijk discussieerde over hoe een massa-socialistisch alternatief op te bouwen voor het establishment van de Democratische Partij en de Republikeinen. Maar in plaats daarvan volgden ze Sanders, AOC, Jamaal Bowman en anderen in het steunen van de regering-Biden.

Het gepraat over het organiseren van een 'dirty break', het bouwen van een surrogaatpartij of zelfs het hergroeperen van de Democratische Partij en het veranderen ervan in een sociaaldemocratische partij is verdampt. Dat alles werd vervangen door het proberen te kiezen van progressieve Democraten en lobbyen bij het establishment om hun eisen over te nemen. Natuurlijk leverde dat bijna niets op.

De eerste crisis waar DSA onder leed was, zoals te verwachten viel, het imperialisme van de VS en Palestina. Toen de Palestina Werkgroep protesteerde tegen de steun van DSA-lid Jamaal Bowman voor Israël, werd de werkgroep disciplinair gestraft, niet Bowman, wat leidde tot een uittocht van activisten voor Palestijnse solidariteit uit de organisatie.

Bovendien heeft DSA, geconfronteerd met de algemene impasse van links binnen de Democratische Partij, tienduizenden leden verloren, zijn de afdelingen grotendeels inactief geworden en zijn de overgebleven leden meestal inactief. Wijzen op deze of gene verkiezingsoverwinning verdoezelt alleen maar de duidelijke crisis waarin de organisatie verkeert. Ze is niet langer de dynamische, levendige uitdrukking van radicalisering die ze beloofd had te zijn.

Hetzelfde resultaat hebben de meeste sociale bewegingen ondervonden onder Biden. De volksstrijd op de meeste fronten, van klimaat tot migrantenrechten en zelfs reproductieve rechtvaardigheid, staat op een laag pitje. Maar de ergste tegenslag was misschien wel voor Black Lives Matter, die door de Democratische Partij en het zwarte politieke establishment werd overtuigd om zich terug te trekken van de straat en in plaats daarvan campagne te voeren voor Biden in 2020.

Hoewel die enorme opstand een diepgaande politieke radicalisering heeft achtergelaten, is het niet langer een georganiseerde politieke kracht in het hele land. Beide partijen rollen alle hervormingen terug, financieren de politie in plaats van definancieren en voeren racistische repressieve maatregelen in het hele land opnieuw in.

De enige sociale beweging die belangrijke ideologische overwinningen en een paar institutionele hervormingen heeft behaald – de Palestijnse solidariteitsbeweging – heeft dat gedaan in weerwil van liberale universiteitsbureaucraten, gekozen ambtenaren van de Democratische Partij en de regering Biden. Dat zijn allemaal tegenstanders van ‘Boycot, Desinvesteren en Sancties’ (BDM) en de strijd om Palestina te bevrijden van het kolonialisme van Israëlische kolonisten.

De winst die de arbeidersbeweging heeft geboekt was niet het resultaat van de verkiezing van Biden of het lobbyen in zijn functie. Er is weinig tot geen winst geboekt op die manier. En er zijn enorme nederlagen geleden door toedoen van zijn regering, zoals het breken van de staking van de spoorwegarbeiders. De enige echte overwinningen zijn behaald door stakingen te organiseren en te houden, zoals de UAW-staking tegen de drie grote autofabrikanten.

Maar het meest vernietigend is dat de steun voor Biden tijdens de laatste verkiezingen en in de afgelopen vier jaar de electorale wederopstanding van Trump en extreemrechts niet heeft kunnen stoppen. Sterker nog: hoewel ze diep impopulair en alom veroordeeld zijn voor 6 januari, zijn ze meer georganiseerd dan vier jaar geleden.

Trump en zijn volgelingen hebben zowel de Republikeinse Partij als de traditionele Republikeinse denktanks overgenomen, zogenaamde gematigden uit de partij verdreven, een veel uitgebreider programma voor autoritaire nationalistische heerschappij ontwikkeld dat is uiteengezet in Project 2025, en een verenigd kabinet gebouwd dat klaarstaat om te proberen het uit te voeren na de overwinning. Erger nog, Steven Bannon organiseert met zijn War Room podcast samen met anderen in dit rechtse ecosysteem, in de woorden van Bannon, 'een leger van ontwaakten' dat volgens Kevin Roberts, de leider van Project 2025, bereid is om een 'bloedeloze' revolutie uit te voeren als dat mogelijk is, maar impliciet een gewelddadige als dat nodig is.

Het is tijd om de harde realiteit onder ogen te zien dat ‘minder kwaad’ nooit heeft gewerkt om links, de strijd van de arbeidersklasse en de bevrijding van de onderdrukten vooruit te helpen. De afgelopen vier jaar hebben dat onomstotelijk bewezen. Onze krachten zijn zwakker, meer gedesoriënteerd en onvoorbereid om de strijd te voeren. De enige uitzondering is de Palestijnse solidariteitsbeweging die tot in haar botten weet dat Biden op dit moment onze grootste vijand is.

Verzet opbouwen tegen rechts en het establishment

Welke partij er ook wint in november, de VS lijkt af te stevenen op een constitutionele crisis. Als Biden en de Democraten er op de een of andere manier in slagen te winnen, zal de Republikeinse Partij hun overwinning niet erkennen en proberen hun extreemrechtse programma uit te voeren in de staten die ze controleren, door aparte en discriminerende wetten op te stellen voor de onderdrukten en uitgebuitenen. De rechterlijke macht, zowel staats- als federaal, en in het bijzonder het Hooggerechtshof, hebben bewezen net zo onderhevig te zijn aan deze partijdige manipulatie en polarisatie, en niet in staat te zijn om de constitutionele crisis te verzachten.

Als de Republikeinse Partij deze verkiezingen wint, zal ze proberen Project 2025 op federaal niveau door te voeren. Dat zal worden tegengewerkt door de Democraten in de staten die zij controleren, wat zal leiden tot een open conflict tussen hen en de regering-Trump.

Een dergelijke polarisatie en radicalisering heeft er zelfs toe geleid dat mainstream nieuwszenders als CNN zich afvragen of de VS op weg is naar een nieuwe burgeroorlog. De neoconservatief Robert Kagan vreest in zijn boek Rebellion dat een extreemrechtse opstand – een contrarevolutie tegen de bestaande constitutionele orde – een reëel en dreigend gevaar is.

Geconfronteerd met die dreigende crisis is het tijd om een einde te maken aan de cyclus van illusies op links. Iedereen die Sanders is gevolgd in de Democratische Partij moet nu een keuze maken: doorgaan op deze doodlopende weg of beginnen aan het moeilijke proces om een alternatief op te bouwen voor zowel de Democratische Partij, die nu de belangrijkste partij van het Amerikaanse kapitaal is, en haar extreemrechtse tegenstander, de Trumpistische Republikeinse Partij. Het is tijd om een andere koers uit te zetten.

Ongeacht wat individuen doen bij de stembusgang, moet links onze tijd, geld en energie niet besteden aan campagne voeren voor Biden en de Democratische Partij. In plaats daarvan moeten we onze sociale en klassenstrijd opbouwen, vooral de beweging van solidariteit met Palestina tegen de genocidale oorlog van Israël. Ons alternatief moet in de eerste plaats gericht zijn op het opbouwen van klassenstrijd en sociale strijd en alleen kandidaten verkiesbaar stellen op een onafhankelijk platform en met het doel om platforms en bouwers te zijn van onafhankelijke massabewegingen voor progressieve eisen.

Er zijn geen weggetjes binnendoor. De afgelopen jaren hebben dat bewezen. Maar we moeten eerlijk zijn over de uitdagingen waar we voor staan in deze alternatieve strategie. Ten eerste is onze infrastructuur van verzet – onze democratische organisatie van sociale en klassenstrijd – nog steeds heel zwak. We moeten dat overwinnen om het soort ontwrichtende massabewegingen en stakingen op te bouwen die nodig zullen zijn om zelfs onze meest bescheiden hervormingen in de wacht te slepen.

Ten tweede moeten we onder ogen zien dat we geconfronteerd worden met een steeds gevaarlijker wordend rechts. Ze zullen niet geblokkeerd worden door het kapitalistische establishment in de Democratische Partij en zullen in feite alleen maar aan kracht winnen als de Democraten gezien worden als het enige politieke alternatief. Onze linkse krachten moeten in deze context slim zijn: we moeten onze democratische rechten verdedigen, maximale solidariteit verlenen aan elkaars strijd, blijven protesteren voor onze eisen tegen zowel het establishment als extreemrechts en tactieken gebruiken om de breedste gelederen van de arbeidersklasse en onderdrukten te bereiken.

Op dit moment moeten we ook onthouden dat, hoe tijdelijk rechts ook versterkt is, het niet in staat zal zijn om een stabiel regime te creëren in de VS of waar dan ook. Ze hebben geen oplossingen voor de systeemcrises van het kapitalisme die ze politiek uitbuiten en geen antwoorden op de eisen van de overgrote meerderheid van onze samenleving. Het kapitalistische establishment, waarvan de regimes in de VS en wereldwijd ook instabiel zijn, heeft dat ook niet. Links moet beginnen een onafhankelijke pool op te bouwen die de mensheid een reëel alternatief kan bieden.

Dit artikel stond op Tempest. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.