Op 7 juli 2024 werd de partij van president Emmanuel Macron verslagen bij de parlementsverkiezingen in Frankrijk en verloor meer dan 90 zetels (vóór de verkiezingen was het een minderheidsregering).

De linkse alliantie, Nouveau Front Populaire (Nieuwe Volksfront, NFP) is nu de grootste groep parlementsleden in de Nationale Assemblee, met meer dan 185 zetels, tegen 160 voor Macron. Macron heeft tot nu toe echter geweigerd om een linkse premier te nomineren.

Jean-Luc Mélenchon, een leider van La France Insoumise (Frankrijk in Opstand, LFI), deel van het NFP, heeft de president ervan beschuldigd 'een autocraat' te zijn die 'chaos veroorzaakt'.

Macron verklaart de oorlog aan La France Insoumise

Ondertussen heeft Macron geprobeerd om het laatste beetje politiek kapitaal uit het succes van de Olympische Spelen en de Paralympische Spelen te persen door atleten te onderwerpen aan gênant lange omhelzingen, terwijl zijn trawanten een soort links-rechts coalitie proberen samen te stellen.

De prioriteit, zeggen de antidemocratische Macronisten, is om 'extremisten van links en rechts' uit te sluiten – met andere woorden: LFI, de meest radicale van de vier partijen in het NFP, en het fascistische Rassemblement National (Nationale Bijeenkomst, RN).

Ze zijn op zoek naar een premier, bij voorkeur van een linkse partij, die het radicale programma van het NFP verwerpt en LFI haat.

De traditioneel rechtse Republikeinse Partij steunt Macron door te zeggen dat ze onmiddellijk een motie van wantrouwen zal indienen als er ministers van LFI in de nieuwe regering zitten, maar niet als er een zachte linkse alliantie met Macron is.

Macron heeft in feite de oorlog verklaard aan LFI.

Toen LFI's Europees parlementslid Rima Hassan een pro-Palestijnse tweet publiceerde waarin ze erop wees dat zelfs de Verenigde Naties de gebeurtenissen van 7 oktober niet als een terroristische aanval behandelden en dat buiten de westerse mogendheden maar weinigen Hamas als een terroristische organisatie beschouwen, organiseerde Macron 51 van zijn parlementsleden om te eisen dat Hassans parlementaire immuniteit zou worden opgeheven en dat ze zou worden berecht voor steun aan terrorisme.

Macron hoopt dat zo'n verzonnen 'schandaal' het NFP zal splijten en verzwakken. De rechtse media zullen op walgelijke wijze proberen te beweren dat er een verband is tussen principieel verzet tegen de genocide in Gaza en de gruwelijke antisemitische aanval op een synagoge in La Grande Motte in het zuiden van het land op 24 augustus.

In zijn toespraak, tijdens de viering van de 80e verjaardag van de landing van de geallieerden, bereikte Macron het toppunt van hypocrisie door te verklaren: 'We mogen niet toegeven aan verdeeldheid'. Dat is de president die iedereen twee jaar langer laat werken en de werkloosheidsuitkeringen verlaagt, terwijl hij de vermogensbelasting afschaft, de gele hesjes wreed onderdrukt en moslims demoniseert.

Kan Macron de linkse alliantie splijten?

De zombie-regering van Macron, die officieel is afgetreden, blijft ons tegenwerken.

Minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin wakkert de islamofobie rabiaat aan, omdat hij weet dat de linkse strijd op dat punt zal worden gedempt.

Een moslimprediker uit Pessac in het zuidwesten van het land wordt bedreigd met deportatie omdat hij Palestina verdedigt en omdat hij heeft verklaard dat Frankrijk 'een islamofoob land is'. Een belangrijke moskee in Marseille wordt door de politie met sluiting bedreigd op grond van verzonnen beschuldigingen.

De bezuinigingen gaan ook door. Voormalig premier Gabriel Attal heeft brieven gestuurd naar de ministers van volksgezondheid, onderwijs en andere departementen om hen te vertellen dat ze het komende jaar honderden miljoenen euro's, in reële termen, moeten bezuinigen op hun budgetten.

Zelfs centrumrechtse parlementsleden zoals Charles de Courson protesteren dat 'het niet goed is voor de democratie' als een regering die in theorie is afgetreden na haar verkiezingsnederlaag, dat doet.

Macron had op 23 augustus een ontmoeting met de leiders van alle politieke partijen en beloofde kort daarna een premier te kiezen. Hij hoopt de democratische procedure te omzeilen en Lucie Castets niet te benoemen, een kandidaat die loyaal is aan het radicale NFP-manifest en met wie de vier linkse partijen hebben ingestemd.

In deze zich langzaam ontwikkelende maar diepe crisis onthullen de vier partijen van de linkse alliantie – LFI, de Socialistische Partij (PS), de Communistische Partij (PCF) en de Groenen – hun politieke verschillen, hoewel nog geen van hen de gelederen heeft verlaten om een alliantie te vormen met de mensen van Macron.

Geconfronteerd met Macrons weigering om Castets te benoemen, dreigde LFI met een afzettingsprocedure tegen hem. Dat initiatief werd door de leiding van de PCF veroordeeld en de leiders van de PS en de Groenen distantieerden zich van een dergelijke 'ontwrichtende' suggestie.

De massamedia voeren een verwoede campagne om Macrons keuzes als verstandig en goed voor het land te presenteren, hoewel linkse leiders regelmatig uitgebreid (en agressief) worden geïnterviewd op tv. Alternatieve media spelen een belangrijke rol, vooral voor linkse activisten en sympathisanten: een 90 minuten durende analyse van de huidige politieke situatie door Mélénchon kreeg 400.000 views op YouTube, net als een recent televisie-interview met Groenen-leider Marine Tondelier.

Terugvechten voorbereiden

Eind augustus is de traditionele tijd voor politieke zomercursussen in Frankrijk.

Meer dan 5.000 mensen namen deel aan de vierdaagse LFI-zomerschool in Valence, waar 116 bijeenkomsten werden gehouden. Belangrijke sprekers waren Castets, Olivier Besancenot van de Nieuwe Antikapitalistische Partij (NPA) en Assa Traore, die een inspirerende campagne voert tegen politiegeweld en racisme sinds de moord op haar broer door de politie in 2016.

De PCF hield zijn zomerschool van 23 tot 25 augustus, met 66 bijeenkomsten. 2.500 activisten luisterden enthousiast naar Castets tijdens de zomerschool van de Groenen op 22 augustus en enkele honderden mensen verzamelen zich vier dagen aan de zuidkust voor de zomerschool van de NPA.

Overal debatteren activisten over de beste strategie in een volledig nieuwe institutionele crisis en een steeds meer gepolariseerde situatie.

Macrons poging om links te verdelen en centrumlinks ervan te overtuigen om al het radicale beleid overboord te gooien, heeft nog niet gewerkt. Hij kan gedwongen worden om de vorming van een minderheidsregering door het NFP toe te staan. Zo'n regering kan moeite hebben om wetgeving aan te nemen, hoewel er in het parlement misschien een meerderheid te vinden is voor maatregelen zoals het terugdraaien van de verhoging van de standaardpensioenleeftijd vorig jaar en het vaststellen van minimumlandbouwprijzen om kleine boeren te beschermen.

Maar nieuwe wetten aannemen is niet het enige wat regeringen doen. Een aantal belangrijke clausules in het programma van het NFP zouden door een linkse regering kunnen worden uitgevoerd zonder stemming in het parlement: ontbinding van de meest racistische politie-eenheden, verhoging van het minimumloon en minimumpensioen, verhoging van de lonen in de publieke sector, bevriezing van de prijzen van basisvoedingsmiddelen en erkenning van de staat Palestina, bijvoorbeeld.

Wat er de komende maanden in het parlement gebeurt, is belangrijk. Welke regering er ook wordt gevormd, het zal een minderheidsregering zijn en er kunnen pas in juni 2025 nieuwe verkiezingen worden gehouden. Maar massamobilisatie zal de sleutel zijn.

We hebben misschien massale actie nodig om Macron te dwingen een NFP-premier te benoemen. We zullen zeker massale actie nodig hebben om de uitvoering van de hervormingen in het programma te steunen als het verzet van de rijken en machtigen nog venijniger blijkt dan de radicaal-linkse leiders denken.

En als Macron zijn minachting voor de democratie nog verder doorvoert en zijn links-rechts alliantie-regering zelf kiest, zullen er massale stakingen en demonstraties nodig zijn om hen eruit te gooien. En als er geen minderheidsregering kan overleven, moeten we eisen dat Macron aftreedt en er een nieuwe president wordt gekozen.

Dit artikel stond op green left. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.