Alhoewel de EU er als dusdanig niet in slaagde een wapenembargo tegen Turkije uit te vaardigen, hebben de belangrijkste wapens uitvoerende lidstaten-de afgelopen dagen aangekondigd dat ze momenteel geen wapens meer zullen leveren aan Erdoğan. In ons vorig bericht schemerde nog twijfel door over de Duitse bereidheid om de wapenleveringen aan Turkije stop te zetten, gezien de weifelende verklaringen van staatssecretaris Niels Annen, maar ondertussen heeft Duitsland zich bij het embargo aangesloten.

Maar wat houdt het in? Het wordt steeds duidelijker dat Duitsland, de belangrijkste Europese wapenleverancier aan Turkije, zich in woorden als vredesduif voordoet, maar haar wapenindustrie daar zo weinig mogelijk  onder wil laten lijden. “Warum dieser Exportstopp ein Placebo ist“, titelde Die Welt; het is immers gebleken dat alleen nieuwe goedkeuringen voor wapenexport  ingehouden zullen worden, terwijl de reeds toegekende wel  uitgevoerd zullen worden. Bovendien laat de nadruk die gelegd wordt op ‘wapens die tegen de Koerden  gebruikt kunnen worden’ vermoeden dat er ook nieuwe goedkeuringen kunnen komen voor exporten die ‘niet tegen de Koerden gebruikt kunnen worden’. Het Duits ministerie van economie wees er bijvoorbeeld uitdrukkelijk op dat de exporten van de eerste maanden van dit jaar maritiem materiaal waren, dat dus niet in Noord-Syrie  ingezet kan worden. Van maatregelen  tegen een oorlogsstoker gesproken… Maar ja, het is juist aan die oorlogsstoker dat we ons vluchtelingenbeleid uhebben itbesteedd, dat verklaart natuurlijk een en ander.

Duitsland staat niet alleen met deze PR-truc. Ook Finland beperkt zich tot het niet afsluiten van nieuwe leveringen aan Turkije, en wat Frankrijk precies besliste is nog onduidelijk; in ieder geval slaat de Franse beslissing ook alleen op wapens ‘die  ingezet kunnen worden tegen de Koerden’. Wie beslist wat ingezet kan worden en wat niet ? Dat zijn kwesties waar veel van kan afhangen, eveneens de vraag wie de zelfopgelegde restricties zal controleren. Toen onlangs bleek dat er in de Antwerpse haven grote munitietransporten naar Saoedi-Arabië gingen wisten de havenautoriteiten van niets, de Vlaamse overheid al evenmin…

Dat laatste gebeurde nog gisteren  (16 oktober) op een gemeenschappelijke Duits-Franse ministerraad in Toulouse. Toulouse, niet toevallig de thuishaven van Airbus dat samen met Dassault het toekomstige Europese gevechtsvliegtuig ontwikkelt. In Toulouse zijn Macron en Merkel overeengekomen dat Duitsland zich niet zal verzetten tegen Franse wapenexporten zolang het aandeel Duits materiaal minder dan 20% bedraagt. Maar zelfs als dit aandeel de 20% overschrijdt zou Berlijn zich slechts in uitzonderlijke gevallen verzetten. Is het niet roerend dat de twee voormalige aartsvijanden zich dank zij de Europese eenmaking verzoend hebben en het nu zo goed met elkaar kunnen vinden? 

Dit artikel verscheen eerder op Ander Europa.