In de eerste plaats verklaren we ons onvoorwaardelijk solidair met de mensen die het slachtoffer zijn van dit bezuinigingsplan zonder precedent. Dit plan gaat gepaard met een minachting en arrogantie die aan de grens van racisme raakt. Dit is geen crisis van de Grieken, het is een crisis van het wereldwijde kapitalisme. De stakingen en demonstraties zijn terecht en de acties hebben onze steun. Wat de Grieken nu overkomt zegt veel over het hedendaagse kapitalisme. Het dictaat van de Europese Unie en het Internationale Monetair Fonds negeert de elementaire regels van democratie.
Als dit plan wordt uitgevoerd zal het leiden tot een ineenstorting van de economie en de inkomens op een schaal die we in Europa sinds de jaren dertig niet gezien hebben. De markt, de centrale banken en regeringen spannen samen om de gewone bevolking op te laten draaien voor de willekeur van het economische systeem. Nicolas Sarkozy spreekt nog steeds over de noodzaak van het reguleren van de markt maar de maatregelen die hij neemt zijn meer liberaal dan ooit. De consensus tussen links en rechts die we zien stemt somber. Het bezuinigingsplan komt uit de koker van zowel linkse als rechtse Europese regeringen. Onder Dominique Strauss-Kahn’s leiding kan het Internationaal Monetair Fonds, een instituut dat decennialang de Derde Wereld heeft ontwricht, nu ook Europa aanvallen. Het plan wordt uitgevoerd door de sociaaldemocratische premier van Griekenland, George Papandreou, en krijgt in Frankrijk steun van de rechtse Union pour un Mouvement Populaire en de Parti Socialiste.

Achtergronden
De Griekse schuldencrisis is de derde etappe van de wereldwijde crisis die in de zomer van 2008 begon in de Verenigde Staten. Financiële speculatie door de belangrijkste westerse banken bracht de wereld aan de rand van de afgrond en stortte de economie in een recessie. Groeiende werkeloosheid en stagnatie van inkomsten en koopkracht zijn de gevolgen. Regeringen hebben het systeem van financieel kapitalisme gered door de banken noodhulp te geven en met honderden miljarden het kapitalisme nieuw leven in te blazen. Hierdoor schoten schulden en tekorten omhoog en kwamen meer kwetsbare staten als Griekenland in moeilijkheden.
De markt heeft de crisis verwerkt en opent nu de aanval op overheidstekorten en speculeert op de toekomst van de zwakste staten. We leven in een systeem dat binnen een jaar overgaat van afhankelijkheid aan een infuus van de staat naar het aanvallen van de staat zelf door middel van speculatie. Spanje is het volgende doelwit van een dergelijke aanval. Er zullen nog meer slachtoffers volgen. Op 5 mei verklaarde de Franse premier dat er pijnlijke maatregelen genomen moeten worden om ‘schulden zoals die in Griekenland’ te voorkomen en presenteerde hij een bezuinigingsplan dat onder andere een verhoging van de pensioensleeftijd omvat.
Het voor drie jaar bevriezen van publieke uitgaven betekent het bevriezen van de lonen van ambtenaren en minder banen in hospitalen, scholen en andere publieke diensten, diensten die mensen nodig zullen hebben om de gevolgen van de crisis het hoofd te bieden. Rond de duizend van de meest geprivilegieerde Fransen wordt echter een belastingteruggave van 376000 euro elk toegezegd.

Dubbele standaarden
Europa is grond aan het verliezen in de concurrentie met de VS en de opkomende landen en dit is de reden dat Europese regeringen overweldigende steun geven aan de Griekse maatregelen, maatregelen die neerkomen op een aanval op sociale verworvenheden. De regeringen van Europa proberen het concurrentievermogen te herstellen door de levensstandaard en sociale verworvenheden, gewonnen in decennialange strijd, aan te vallen. Het resultaat is een eindeloze race naar de bodem. En dan te bedenken dat ons de verdragen van Maastricht en Lissabon en de Europese Grondwet werden verkocht als de fundamenten van een sociaal Europa! Wat een onzin blijken deze beloftes te zijn als we kijken naar de offers die de Grieken moeten gaan brengen – en met 5 procent rente ook nog. De Europese banken dragen een groot deel van de verantwoordelijkheid voor de wereldwijde economische chaos maar kunnen doorgaan met zich te verrijken aan het Griekse bezuinigingsplan. Er is niks sociaals aan steun voor een dergelijke ‘hulpverlening’.
De Europese Unie is geen hulpverlener maar een woekeraar die winst maakt op de misère van werkende mensen. De gemeenschappelijke verklaring van Angela Merkel en Sarkozy dat ze de Euro zullen redden door middel van versterkt toezicht op begrotingen van staten die niet aan het stabiliteitspact voldoen zegt genoeg. In het liberale Europa mogen regeringen alleen de beperkingen van het stabiliteitspact overschrijden om de banken te overladen met overheidsgeld. Mensen zijn minder belangrijk.
Er is nog nooit zo’n nood geweest als nu aan een sociaal, ecologisch en antikapitalistisch Europa, een solidair Europa. Geen van de problemen kunnen door afzonderlijke regeringen opgelost worden. We zijn allemaal Griekse werknemers, we zijn allemaal onderworpen aan dezelfde logica. De overheidsschulden zijn het resultaat van een kwart eeuw neoliberalisme. Een kwart eeuw lang werden de belastingen over winsten, kapitaal en aandeelhouderswinsten - de belastingen van de allerrijksten dus – steeds verder verlaagd. Deze crisis is niet de onze. In Griekenland en de rest van Europa hebben we ook niet de verplichting ervoor te betalen.

Onze eisen, onze alternatieven
Wij roepen op tot het kwijtschelden van de Griekse schuld en het afwijzen van de bezuinigingsplannen. De banken moet de controle die ze nu over de economie en de maatschappij hebben ontnomen worden en er moet een Europees alternatief komen voor de Europese Centrale Bank. Dit alternatief moet het monopolie hebben over kredietverlening en opkomen voor het kwijtschelden van de schulden en voor een Europese constructie in het belang van gewone, werkende mensen. Als we niet beginnen aan de constructie van dit andere Europa zal de nationalistische logica van iedere staat voor zich de overhand krijgen. Xenofobie zal daar het gevolg van zijn.

Om ruim baan te maken hebben alle neoliberale regeringen, van rechtse en ‘linkse’ snit, draconische economische criteria gesteld. Het is nu tijd om sociale criteria te stellen: een Europees minimumloon, het recht om ontslagen te verbieden, en sociale en democratische rechten gebaseerd op de meest progressieve landelijke wetgeving. Zulk een project moet aangevoerd door een nieuwe politieke kracht die de nationale grenzen overstijgt, een stap voor stap opgebouwd Europees antikapitalistisch links. Heel radicaal-links zou Griekenland nauwgezet moeten volgen.
Radicaal-links moet kiezen tussen onafhankelijkheid van de sociaaldemocratie of meegaan met de meerderheid van social-liberaal links en meedoen met het beheer van de kapitalistische wanorde. Om rechts te bevechten hebben we alternatieven nodig, niet de solidariteit met speculanten van rechtse en ‘linkse’ neoliberalen.

Dit artikel verscheen eerder in Le Monde. Olivier Besancenot en Pierre-François Grond zijn lid van het uitvoerend bestuur van de Franse Nouveau Parti Anticapitaliste