Een belangrijk boek over de veelbesproken methode van directe democratie waar in de hele wereld over gepraat wordt. In Porto Alegre – de stad in de zuidoostelijke deelstaat van Brazilië, Rio Grande do Sul waar al twee keer het Wereld Sociaal Forum werd georganiseerd - werd meer dan tien jaar geleden begonnen met een vorm van participatieve democratie die links overal ter wereld een wapen in handen heeft gegeven in de strijd voor een andere, meer democratische wereld. Meer directe en radicale vormen van democratie zijn mogelijk.

De Braziliaanse socialisten André Passos Cordeiro, Ubiratan de Souza, Pepe Vargas, Raul Pont and João Machado beschrijven in The Porto Alegre Alternative hoe Porto Alegres participatieve budget is geboren, hoe het werkt, hoe het werd ontwikkeld in interactie met andere sociale bewegingen en hoe het zich verspreidde naarmate de Braziliaanse PT aan invloed won. Het participatieve budget speelde een essentiële rol in het creëerden van een nieuwe basis voor de strijd tegen de ondemocratische, elitaire vormen van politieke en economische beslissingsstructuren. Het Porto Alegre model, zo betogen ze, staat aan de kant van de armen, wat van cruciaal belang is in een wereld waarin democratie alleen bestaat als de positie van de rijken en machtigen niet op het spel komt te staan.

Helaas heeft de Braziliaanse president Lula niets geleerd van de lessen die uit het project getrokken kunnen worden. Samensteller Iain Bruce schrijft dat het participatieve budget het socialisme en directe democratie met elkaar verbindt. Wie het socialisme in de 21e eeuw opnieuw op de agenda wil zetten, begrijpt dat het belang van het participatieve budget moeilijk onderschat kan worden. Het budget speelt die rol en wel in een idioom dat begrijpelijk is voor nieuwe generaties die de politieke arena betreden in de globaliseringsbeweging van na Seattle en de enorme beweging tegen de oorlog in Irak.

Net als Brazilië in het algemeen bevindt ook het systeem van participatieve budgettering zich op een kruispunt. Hoe de regering Lula zich ontwikkeld en of de ervaringen met radicale democratie in Porto Alegre doorgezet wordt, moet de komende tijd blijken. Voor duizenden activisten zal ‘het Porto Alegre alternatief’ hoe dan ook een belangrijke inspiratie blijven.

The Porto Alegre Alternative: Direct Democracy in Action is te koop bij het IIRE. Stuur een emailtje naar: iire@antenna.nl