We leven in vreemde tijden in dit kleine stukje van de wereld. De verworvenheden van de werkende bevolking worden in rap tempo uitgehold of afgebroken. Armoede grijpt om zich heen. De tegenstellingen tussen arm en rijk worden groter en beginnen absurde vormen aan te nemen. De markt krijgt vrij baan. De arbeidsmarkt verslechtert voor jongeren en ouderen en ook voor hen die daar tussen in zitten. De pensioenen zijn niet meer veilig. Betaalbare goede woningen of elementaire zorg zijn voor heel veel mensen onbereikbaar. Mensen raken jarenlang afhankelijk van voedselbanken. Onzekerheid groeit aan alle kanten. En die wordt afgewenteld op vluchtelingen. Intussen dreigt de vernietiging van het milieu nieuwe rampen op te roepen.

En toch zien we hier nauwelijks grote acties en klassenstrijd van onderop, om ons te verdedigen tegen de afbraak en om met sociale oplossingen naar voren te komen. Is iedereen lam geslagen?  Alleen al daarom is het goed om soms even in de geschiedenis van de arbeidersbeweging te duiken, om je te realiseren hoeveel grote strijd er geweest is en hoeveel strijd er nog nodig is. Het boek van John Newsinger, Them and Us, geeft een overzicht van de belangrijkste momenten uit de klassenstrijd in Groot-Brittannië in de eerste helft van de vorige eeuw, tot aan de Tweede Wereldoorlog. Op iedere bladzijde wordt duidelijk dat stakingen, demonstraties, pickets, bezettingen en andere vormen van klassenstrijd een vorm van oorlog zijn. Het kan geen kwaad om daarvan doordrongen te zijn op het moment dat er ook in ons land weer eens grotere en langduriger stakingen en andere acties zullen losbreken. Die zullen er ongetwijfeld komen. Newsinger bespreekt overwinningen en (grote) nederlagen van de arbeidersbeweging in die decennia van voor de Tweede Wereldoorlog. De rode draad door zijn verhaal is de gewelddadige inzet van de heersende klasse, met als voorbeeld onder andere de letterlijk bloeddorstige Churchill. De andere rode draad is het voortdurende ‘verraad’ van de toppen van de vakbondsbureaucratie en van de Labour Party. Hoe groot ook de inzet, de moed, de solidariteit, het organisatievermogen van de arbeidsters en arbeiders ook waren, veel te vaak liepen zij stuk op deze reactionaire bureaucratische sociale laag, die omlaag trapt en omhoog likt. Het belangrijkste voorbeeld hiervan is de nederlaag van de grote algemene staking van 1926 in solidariteit met de mijnwerkers. Maar ook de grote en interessante werklozenbeweging van de jaren twintig en dertig, die met grof geweld werd aangepakt. Belangrijk ook  voor onze tijd is de strijd van links in de jaren dertig tegen de British Union of Fascists van Oswald Mosley. Newsinger geeft het voorbeeld van de demonstratie die de fascisten op 9 september 1934 in Hyde Park hielden en waar 6000 politieagenten aanwezig waren om 3000 fascisten te beschermen tegen een antifascistische tegendemonstratie van 120.000 mensen. Ook de internationalistische solidariteit in de burgeroorlog tegen Franco komt aan bod. En de problemen van het stalinisme.

Newsinger begint zijn boek met de constatering dat “we leven in een periode van ongekende klassenoorlog.” Afbraak onder het mom van ‘noodzakelijke bezuinigingen en hervormingen’. Het is de hoogste tijd om terug te vechten en stukje bij beetje weer zelfvertrouwen en ervaring op te bouwen. Het bekend maken van de werkelijke geschiedenis van de klassenstrijd en de arbeidersbeweging kan daarbij wellicht een beetje helpen.   

John Newsinger, Them and Us; Fighting the Class War 1910-1939. Bookmarks, € 12,95