Over het antwoord op de vraag welk verschil het linkse college van Nijmegen heeft kunnen maken hoeft Van Eck niet lang na te denken. ‘We hebben een paar belangrijke resultaten geboekt die met een rechts of centrum college niet mogelijk waren geweest. Bijvoorbeeld het afschieten van het MTC project, een grootschalig transportcentrum aan de Waal. Daardoor is een schitterend landschap behouden gebleven. Verder ben ik er trots op dat we de bezuinigingen op geld voor gemeentes, in het bijzonder de bezuiniging op de Bijzondere Bijstand, hebben kunnen opvangen met bezuinigingen op voornamelijk de organisatiekosten. Daardoor hebben we de Bijzondere Bijstand zelfs kunnen aanvullen. Ondanks dat de tweedeling is verscherpt en mensen het moeilijker hebben gekregen hebben we het een en ander voor elkaar gebokst. Met dit rechtse kabinet worden we erg gedwongen om er tussendoor te manoeuvreren, om te kijken waar we klappen kunnen opvangen of repareren. Het is een lokaal issue, maar de legalisering samen met de bewoners van kraakpand de Grote Broek is een andere verworvenheid van dit college. Daardoor blijven in het centrum van Nijmegen goedkope woonruimte en een plek voor laagdrempelige culturele en politieke activiteiten bewaard.’
Beperkingen
Dat is een mooi verhaal maar er zijn toch ook beperkingen?
‘Zeker, je opereert in een omgeving waar provincie en rijk niet links zijn. Een gemeente neemt daarnaast maar een bescheiden plaats in. Sommige dingen gaan dan ook traag. En soms zou ik ook willen dat het college met wat meer flair en lef zou opereren. Om Rotterdam en Nijmegen dan maar te vergelijken, in Rotterdam is rechts gestemd en is het logisch dat er een rechts college komt. Ik ben het niet eens met dat college maar zij zoeken de grenzen, zij steken voor hun principes de nek uit. Natuurlijk heeft dat rechtse college de wind mee en vinden zij ook een veel gewilliger gehoor in Den Haag dan links. Maar dit college is te bedeesd, durft de nek niet uit te steken en valt Den Haag minder aan dan ik graag zou willen.’
Waar komt die bedeesdheid vandaan?
‘Voor een deel is het een kwestie van karakter maar het ligt misschien ook aan de partijen. Leefbaar Rotterdam is een nieuwe partij terwijl GroenLinks en SP toch eigenlijk gevestigde partijen zijn. Na verloop van tijd raken organisaties altijd enigszins ingekapseld.’

Maar is dan vooral de PvdA een rem? Of is het ook de SP of een deel van GroenLinks?
‘Eigenlijk allemaal wel. Soms worden wij wel de grootste oppositiepartij genoemd. Tijdens die discussie over terreinwagens (SUV’s) in de binnenstad bijvoorbeeld was een meerderheid in de raad voorstander van het weren van die auto's. Maar het college durfde niet, dus ook de twee GroenLinks wethouders niet, en dat had alles te maken met schreeuwende koppen in de Telegraaf, gescheld op populaire weblogs, dat soort dingen. Terwijl dat toch geen argument moet zijn, het gaat om de inhoud. Een jaar verder zie je dat er rapporten worden uitgebracht dat die bakbeesten inderdaad gevaarlijk en vervuilend zijn en dat andere steden aan het bekijken zijn hoe ze die kunnen weren. Dat had anders gekund – met meer flair en overtuiging – en dan was het ook anders gelopen.

Zou een meer activistische politiek, door bijvoorbeeld gewoon vaker de straat op te gaan, er niet toe kunnen bijdragen dat een GroenLinks afdeling daar wel het zelfvertrouwen voor krijgt?
‘Ja, gedeeltelijk wel. Het hangt ook af van de personen maar ik zou graag de wethouders en de burgemeester bijvoorbeeld vaker op activiteiten van Keer het Tij willen zien. Want het is toch onze achterban die daar staat. Dat zou een volgende stap zijn om samen met anderen solidair te zijn en op te komen voor beter beleid.’

GroenLinks aan de macht
Zoals het er nu naar uitziet zal er na de verkiezingen in Nijmegen weer een meerderheid zijn voor een links college. Maar stel, er komt een onverwachte uitslag en de VVD groeit sterk. Zou het voor GroenLinks in Nijmegen een alternatief zijn om, zoals GroenLinks afdelingen in andere steden, samen met de VVD in een college te gaan zitten?
‘Dat lijkt me zeer onwaarschijnlijk. In Nijmegen hebben alle drie de partijen ervoor gekozen om verder te willen met een links college. We hebben een lijstverbinding van PvdA, SP en GroenLinks, volgens mij is dat uniek. Links heeft nu een comfortabele meerderheid. Maar stel we zakken en links heeft bijvoorbeeld nog maar een meerderheid van een zetel, dan moet je wel nadenken over verbreding. Anders verzanden meningsverschillen in loopgravenoorlogen tussen college en oppositie en is er binnen de collegepartijen ook geen ruimte meer voor afwijkende standpunten.
Natuurlijk zijn onze sociaal-democratische vrienden vaak gematigder dan wij en hebben we onze twistpunten. Maar het zijn wel onze sociaal-democratische vrienden. We hebben veel gemeen, vooral als het gaat om het tegengaan van de tweedeling in de samenleving, en daarom vinden we elkaar ook vaak. Met rechts is dat veel moeilijker.’

Je bent redelijk positief over dit linkse college. Zou je graag zien dat er ook op landelijk niveau gestreefd word naar een linkse regering van PvdA, SP en GroenLinks?
‘Absoluut. Dit kabinet is nog rechtser dan ik voor mogelijk had gehouden. Ik vind dat Nederland net als andere Europese landen wel eens een rood-groen kabinet verdient dat een socialer en rechtvaardiger beleid voert. Daarom vind ik de opstelling van de PvdA echt betreurenswaardig, Bos loopt als een schoothondje achter Balkenende aan. Ik zie daar de reden niet toe, want Balkenende wil met elke partij verder als het maar rechts is. Een linkse meerderheid ligt nu binnen handbereik.’

Maar laat de ervaring met Rood-Groen in Duitsland niet de beperkingen zien van zo'n strategie?
‘Rood-Groen heeft wel degelijk goede dingen gedaan, maar ook veel laten liggen. Het is tragisch dat ze meegegaan zijn in die globaliseringswaan, in het programma van IMF en Wereldbank, in plaats van moedig een alternatief uit te dragen. Nu er een rechtse regering zit, word het nog erger. Maar ook in linkse coalities moet je inderdaad oppassen dat je niet afglijdt, je moet scherp blijven. Ik betreur het dat er Groenen zijn die denken dat ze niet links hoeven te zijn.’

Nu we daar toch over hebben, jouw partijleider is door de JOVD uitgeroepen tot 'liberaal van het jaar'. Wat vind jij daarvan?
‘Haha, dat klopt. Ik heb haar redevoering ter gelegenheid van die eer gelezen en die vond ik erg geestig. Maar Femke Halsema heeft inderdaad een essay geschreven dat je op sommige punten zo kunt interpreteren dat ik er niet gelukkig van wordt. Zoals bijvoorbeeld die zinnen over betutteling door de staat en dat dit niet wenselijk is. Waar gaat het dan over? Volgens rechts is een uitkering ook een vorm van betutteling. En ik vind de verzorgingsstaat een verworvenheid. We hebben structurele werkeloosheid en het is de taak van de overheid te zorgen dat ook de mensen die daar het slachtoffer van zijn fatsoenlijk kunnen leven. Ik ben dus niet gelukkig met dat soort elementen in het essay. Maar het is niet verboden om na te denken over een vernieuwing van de verzorgingsstaat, zolang dat maar geen afbraak is.’

Om terug te komen op Nijmegen. Het lijkt alsof GroenLinks Nijmegen beduidend linkser is dan veel andere GroenLinks afdelingen. Hoe komt dat?
‘Dat is eenvoudig, het loont om links te zijn in Nijmegen. GroenLinks kan rekenen op een hoog opgeleid, links electoraat. Daarnaast bestaan er vrij goede contacten met actiegroepen, dat helpt ook om een heldere, linkse positie in te nemen.’

Wat zullen de speerpunten zijn GroenLinks in Nijmegen, waarmee onderscheiden jullie je van de andere linkse partijen?
‘De linkse partijen delen natuurlijk veel met elkaar. Het onderscheid zullen vooral milieukwesties zijn, zoals het plan om een parkeergarage onder een prachtige groene rotonde aan te leggen. SP en PvdA zijn daar voor, wij niet. Daarnaast wil de PvdA de lasten voor bedrijven verlagen om het ze aantrekkelijker te maken zich in Nijmegen te vestigen. Ik vraag me af waar ze dan dat geld vandaan willen halen. Bovendien vind ik de lasten voor bedrijven al relatief laag en het is niet meer dan vanzelfsprekend dat zij bijdragen aan de gemeenschappelijke voorzieningen en omgeving waar ze zelf ook van profiteren.’

Andere recente artikelen:
Verkiezingen
21-11-2005 Rotterdam moet kosmopolitisch en sociaal 24-09-2005 Amsterdam: mensenwerk of ‘anders’" 15-02-2004 Democratie: best wel een goed idee