De Centraal Amerikaanse Universiteit (UCA) in Managua is door de regering Ortega genationaliseerd, beschuldigd van het zijn van een 'centrum van terrorisme'. De UCA is het 27e universitaire centrum dat wordt geconfisqueerd door de Ortega-dictatuur die jacht maakt op alle oppositie en vrijheid van denken. Willekeurige sluitingen hebben al meer dan 3.000 ngo's getroffen... Een oproep die internationaal door veel mensen is ondertekend.

Als academici, docenten en universiteitsmedewerkers willen we onze diepe bezorgdheid openbaar maken over het alarmerende nieuws dat ons bereikt vanuit Nicaragua en dat een nieuwe escalatie laat zien van het offensief dat het Ortega-Murillo regime is begonnen tegen Nicaraguaanse universiteiten.

Sinds eind 2020 zijn, gebruikmakend van hervormingen van de Algemene Onderwijswet en de Wet op de Autonomie van Hoger Onderwijsinstellingen, meer dan 26 universiteiten gesloten en hun bezittingen in beslag genomen. Samen met de bezittingen van sommige van deze universiteiten werden nieuwe openbare universiteiten opgericht zonder de daartoe vastgestelde procedures te volgen, wat de situatie van verwarring en ongerustheid voor studenten die al bestond in het systeem van het hoger onderwijs in het land, nog verergerde. Deze keer is er een nieuwe drempel overschreden in de jarenlange acties om een van de belangrijkste universiteiten van het land, de Universidad Centroamericana (UCA), te bedreigen, te verzwakken, te isoleren en uiteindelijk te sluiten.

Zoals de Provincie Midden-Amerika van de Sociëteit van Jezus in een verklaring van 16 augustus 2023 meldt, 'zijn de ernstige beschuldigingen aan het adres van UCA in het officiële bericht van de Tiende Strafrechtbank van het district Managua van 15 augustus 2023, waarin UCA wordt omschreven als een 'centrum van terrorisme' en ervan wordt beschuldigd 'het vertrouwen van het Nicaraguaanse volk te hebben beschaamd' en 'de grondwettelijke orde, de rechtsorde en de orde die gelden voor de instellingen voor hoger onderwijs van het land te hebben geschonden' absurd en misleidend'. Wij delen deze mening des te meer omdat geen enkele eerlijke en onafhankelijke gerechtelijke instantie bewijsmateriaal heeft gepresenteerd om deze beschuldigingen te ondersteunen.

Op basis van deze beschuldigingen werd het bevel gegeven om bankrekeningen te bevriezen, eigendommen te onteigenen en de facto over te nemen door de Nationale Raad van Universiteiten (CNU), die is uitgegroeid tot het staatsorgaan van onderdrukking en onderwerping van universiteiten aan absolute politieke controle. Niet tevreden met het respectloos en onverantwoordelijk bekrachtigen van de ondergang van UCA, haastte de CNU zich om nieuwe autoriteiten aan te stellen om de universiteit te leiden zonder de steun of instemming van de academische gemeenschap van UCA.

In de 63 jaar van haar bestaan is UCA uitgegroeid tot een van Nicaragua's leidende en zelfs dé leidende universiteit en wordt beschouwd als een model van het soort universiteit dat gevestigd zou moeten worden in arme landen met slechte onderwijssystemen, zwakke democratieën en ontwikkelingsmodellen die gebaseerd zijn op extractivisme en het leveren van goedkope arbeidskrachten. UCA heeft aangetoond dat het mogelijk is om kwaliteitsvol hoger onderwijs aan te bieden aan alle lagen van de bevolking en om bij te dragen tot de creatie van een echt humaan en duurzaam ontwikkelingsmodel.

Sinds de oprichting in 1960 heeft UCA bijgedragen aan de ontwikkeling van wetenschap en onderzoek op nationaal en internationaal niveau, door jongeren en professionals een uitgebreide academische opleiding te bieden met criteria van uitmuntendheid en gebaseerd op humanistische waarden. Deze visie leidde ertoe dat dit instituut een ruimte werd voor open debat en de bevordering van sociale en politieke rechten tijdens de jaren van de dictatuur van Somoza.

Tijdens de jaren 1980 behield de UCA haar grondbeginselen en onderhield een respectvolle relatie met de nieuwe autoriteiten, terwijl sommige beslissingen van de toenmalige bestuursorganen van het hoger onderwijs de structuur en de werking van de UCA ondermijnden.

Vanaf het begin was UCA het hoofdkwartier en ondersteunde actief het werk van de Nicaraguaanse Academie van Wetenschappen, die nooit overheidssteun kreeg en uiteindelijk werd gesloten samen met duizenden andere civiele non-profitorganisaties.

Via haar onderzoekscentra en instituten voor sociale interventie heeft UCA geïnvesteerd in gebieden zoals onderwijs, duurzame ontwikkeling, regionale geschiedenis en wetenschap en heeft ze sociale diensten verleend zoals juridisch advies en psychologische ondersteuning, zowel aan de onderwijsgemeenschap als aan de maatschappij in het algemeen.

De universiteit speelde ook een belangrijke rol in de processen van dialoog, bevordering van vrede en erkenning van multiculturalisme na het gewapende conflict van de jaren tachtig. De rector was uitgenodigd, met de toestemming van de regering van Daniel Ortega, om deel te nemen aan de zoektocht naar een vreedzame oplossing voor de ernstige sociaal-politieke crisis die in april 2018 uitbrak.

In 2010 stond de UCA in de World University Ranking, die jaarlijks wordt gepubliceerd door de Spaanse Nationale Onderzoeksraad, op de eerste plaats van de 52 instellingen en centra voor hoger onderwijs in Nicaragua. De universiteit behoort ook tot de top tien van de lange lijst van universiteiten in Midden-Amerika.

In 2012 kreeg UCA een andere belangrijke academische erkenning toen ze werd opgenomen door de Quacquarelli Symonds (QS) ranking in de lijst van 250 instellingen die worden beschouwd als de meest prestigieuze centra voor hoger onderwijs in de Latijns-Amerikaanse regio, waar meer dan 7.000 instellingen voor hoger onderwijs actief zijn, waarvan bijna 2.000 universiteiten. UCA is de enige Nicaraguaanse universiteit die in deze lijst is opgenomen. Gedurende haar hele geschiedenis is UCA een internationaal erkende ruimte voor kennisproductie geweest, verbonden met verschillende internationale netwerken die academische centra in Latijns-Amerika, Noord-Amerika, Europa en Azië met elkaar verbinden.

Al het bovenstaande benadrukt de intenties van het Ortega-Murillo regime om alle ruimtes die kritisch denken en de vrije uitwisseling van ideeën en een geïnformeerd debat over kwesties die van belang zijn voor het land aanmoedigen te sluiten. Ortega's plan om in Nicaragua een dynastieke dictatuur te vestigen, gelijk aan of erger dan diegenen die Latijns-Amerikaanse landen decennialang in pijn en armoede hebben gestort, staat niet langer ter discussie. Vrije en autonome universiteiten horen niet thuis in dat project en daarom willen ze de UCA vernietigen.

Als academici, Nicaraguanen of uit andere landen, die het voorrecht hebben gehad om collega's van de UCA te kennen en ermee samen te werken of die het traject ervan kennen, omdat het een voorbeeld is geweest voor degenen die vrije onderwijsinstellingen willen opbouwen die zich inzetten voor de toekomst van onze landen, willen we ons protest laten horen tegen wat er momenteel gebeurt in Nicaragua en roepen we universitaire organisaties, rectorenconferenties, professoren en studenten van over de hele wereld, mannen en vrouwen die houden van rechtvaardigheid, vrede en vrijheid, op om het Ortega-Murillo-regime te veroordelen voor zijn zinloze aanvallen op Nicaraguaanse universiteiten.

We steunen en nemen de verzoeken over van de Midden-Amerikaanse Provincie van de Sociëteit van Jezus aan het Ortega-Murillo regime:

1. dat de strenge, abrupte en onrechtvaardige maatregel van 'justitie' onmiddellijk ongedaan wordt gemaakt en gecorrigeerd;

2. dat er een einde komt aan de toenemende agressie van de regering tegen de universiteit en haar leden;

3. dat er een rationele oplossing wordt gezocht waarin waarheid, rechtvaardigheid, dialoog en de verdediging van academische vrijheid de boventoon voeren.

Gezien de arrogante en respectloze manier waarop de door de CNU aangestelde autoriteiten zich presenteerden op de campus van UCA, eisen we respect voor de fysieke integriteit en vrijheid van al het personeel van UCA. We eisen respect voor de stabiliteit van de baan van al het academisch en administratief personeel en de snelle levering van academische dossiers aan alle studenten die daarom vragen.

We roepen de internationale academische gemeenschap op om aandachtig te zijn voor de gebeurtenissen in Nicaragua, om hun stem te verheffen in protest en om hun solidariteit met de UCA uit te drukken door middel van concrete acties.

Nu moet meer dan ooit het motto gehoord worden waarmee Dr. Mariano Fiallos Gil, 'vader van de universitaire autonomie' in Nicaragua, de strijd aanging voor de autonomie van universiteiten en voor hun transformatie tot instellingen die toegewijd zijn aan de natie die hen verwelkomt en steunt:

'Voor de vrijheid van de universiteit'.

Voor de eerste ondertekenaars zie onderaan de Engelse tekst.

Dit artikel stond op New Politics. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.