Op 24 februari 2025 is het drie jaar geleden dat Rusland Oekraïne op grote schaal binnenviel. Die schaamteloos ongerechtvaardigde agressie heeft honderdduizenden mensen het leven gekost (zowel militairen als burgers), miljoenen op de vlucht gedreven (zowel naar andere landen als intern) en geleid tot de vernietiging van hele steden en de infrastructuur die een normaal sociaal leven garandeert (elektriciteits- en verwarmingsnetwerken, scholen, ziekenhuizen, spoorwegen, havens, enzovoort).

Het Oekraïense volk weigert passief slachtoffer te worden van die criminele agressie en verzet zich massaal tegen de invasie, met gewapend en ongewapend verzet. Achter de linies speelt de zelforganisatie aan de basis (waaronder vakbonden, feministische organisaties en burgerbewegingen) een sleutelrol in de verdediging van het land en in de strijd voor een vrij, sociaal en democratisch Oekraïne.

De internationale situatie is het afgelopen jaar echter drastisch veranderd. De pro-Oekraïense houding van de EU- en NAVO-landen, tot nu toe alleen openlijk betwist door Hongarije, begint te veranderen. Parlementsverkiezingen in Slowakije, de vorming van een nieuwe regering met extreemrechts in Oostenrijk, de overwinning van de zittende president in Kroatië en de nog onzekere resultaten van de komende presidentsverkiezingen in Roemenië en parlementsverkieizngen in Duitsland en Tsjechië hebben het politieke landschap voor Oekraïne donkerder gemaakt: het wordt steeds moeilijker om regeringen ervan te overtuigen verdere sancties tegen Rusland en Belarus in te voeren en de wapenleveranties aan Oekraïne op te voeren, ook al is dat waar de regering en de bevolking het meest op aandringen.

In veel landen geeft de heersende elite toe aan extreemrechtse retoriek, schildert Oekraïense vluchtelingen af als 'ondankbaar' en 'welvaartszoekers' en stigmatiseert hen zelfs (zoals de Slowaakse premier Robert Fico) als een 'buitenlandse kracht' achter pogingen om zijn regering omver te werpen. In sommige landen (Noorwegen, Hongarije, Tsjechië) zijn beperkingen opgelegd aan de binnenkomst of sociale rechten van degenen die de Russische invasie ontvluchten, terwijl in andere landen zoals Duitsland en Polen dit regressieve beleid officieel wordt besproken.

De grootste onzekerheid wordt veroorzaakt door de overwinning van Donald Trump in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Hoewel de nieuwe president heeft gespeculeerd over verdere sancties en een verlaging van de olieprijzen zodat de oorlogskas van Poetin eronder lijdt, kunnen andere voorstellen van de regering-Trump nauwelijks anders dan verraad aan Oekraïne worden genoemd: de plannen om het conflict langs de huidige frontlinie te 'bevriezen' en Oekraïne tegelijkertijd het recht te ontzeggen om zijn politieke en militaire bondgenoten te kiezen en de druk om verkiezingen te houden in oorlogstijd hebben niets te maken met het bereiken van een rechtvaardige vrede. Trump, schijnbaar gefascineerd door de 'sterke' persoonlijkheid van Vladimir Poetin, lijkt niet samen met de Oekraïners naar een overeenkomst te streven, maar over hun hoofden heen.

De plannen die de Europese Commissie en Washington ontvouwen voor Oekraïne zouden ook als prijs voor 'vrede' stellen dat de onschatbare hulpbronnen van het land worden overgeleverd aan buitenlandse ondernemingen die enorme winstkansen zien in economisch herstel, zelfs nu de groeiende schuldenlast van Oekraïne, hoewel tijdelijk opgeschort, de wederopbouw dreigt te belemmeren.

Het European Network for Solidarity with Ukraine (ENSU) blijft erbij dat een echte overwinning en vrede voor Oekraïne een overwinning zou zijn voor kleine naties en democratische beginselen wereldwijd. Daarom is het zo gevreesd, niet alleen door rechtse populisten of 'sterke' leiders, maar ook door voorstanders van 'business as usual'.

Zoals organisaties in Oekraïne zoals Solidariteitscollectieven hebben voorgesteld, roept ENSU ook alle voorstanders van de nationale en sociale rechten van Oekraïne op om van de week die eindigt op 24 februari een tijd te maken van internationale actie tegen de Russische invasie en in solidariteit met het lijdende en zich verzettende Oekraïense volk.

Echte vrede voor Oekraïne! Stop de oorlog van Rusland! Onmiddellijke stopzetting van de Russische bombardementen en terugtrekking van alle Russische troepen uit heel Oekraïne!

Zo breed mogelijke steun en solidariteit met het Oekraïense volk in hun legitieme verzet tegen de Russische invasie!

SAP – Grenzeloos heeft de verklaring ondertekend. Om de naam van jouw organisatie toe te voegen aan deze oproep, stuur een e-mail naar info@ukraine-solidarity.eu.

Dit artikel stond op Ukraine Solidarity. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.