De omvang en intensiteit van deze beweging is ongekend in de recente geschiedenis van Servië – en in de hele geschiedenis van studentenbewegingen in Europa. De studenten hebben wijdverspreide steun gekregen in de academische wereld en daarbuiten. Ongeveer 5.000 universiteitsprofessoren ondertekenden een online solidariteitsbrief en eind december 2024 hadden 85 universiteiten – 74 procent van de universiteiten in het land – zich aangesloten bij de protesten. Boeren blokkeerden in december de belangrijkste snelweg van Servië en ook kunstenaars, middelbare scholieren, leraren, onderwijsvakbonden, advocaten en mediaverenigingen betuigden hun steun. 73 scholen schorsten de lessen uit solidariteit met de studenten.

Als onderdeel van de campagne 'Zastani, Srbijo ('Stop, Servië) gingen mensen in 58 steden in het hele land de straat op en namen 15 minuten stilte in acht ter nagedachtenis aan de 15 slachtoffers van de tragedie in Novi Sad. Op 22 december 2024 kwamen ongeveer 100.000 mensen bijeen op het Slavija Plein in Belgrado voor het grootste protest in Servië in twintig jaar. Studenten, vergezeld door boeren, vakbonden en oppositiegroepen, droegen spandoeken met boodschappen als 'Jullie handen zijn bloederig', 'Studenten zwijgen niet' en 'Corruptie is dodelijk'.

Er is geen teken van een afname van de protesten sinds het begin van het jaar. Bij de laatste telling stond het aantal steden waar gedemonstreerd werd op 151. Op 24 januari riepen studenten op tot een algemene staking, die leidde tot landelijke protesten en de schorsing van lessen op 68 procent van de middelbare scholen en 48 procent van de basisscholen. De Servische diaspora en beroemdheden hebben ook hun steun betuigd, waaronder tennisser Novak Djokovic, die tijdens de Australian Open zijn solidariteit betuigde met de demonstranten.

De studentenbeweging koos voor een participatieve aanpak en vermeed gecentraliseerd leiderschap en de invloed van politieke partijen. Op bezette universiteiten hielden studenten algemene vergaderingen waar alle deelnemers konden stemmen. Die strategie gaf de beweging geloofwaardigheid en authenticiteit, waardoor ze zich over heel Servië verspreidde.

Uit een enquête die eind december 2024 werd uitgevoerd door het Centrum voor Onderzoek, Verantwoordingsplicht en Transparantie (CRRT) bleek hoe groot de steun van het publiek voor de beweging was: 61 procent van de burgers steunt de protesten en 58 procent van hen gelooft dat de wens van de studenten voor transparantie over de tragedie in Novi Sad oprecht is. Slechts 33 procent beschouwt de protesten als onderdeel van een complot van 'interne en externe vijanden om Servië te destabiliseren. De enquête onthulde ook een wijdverspreide ontgoocheling over de Servische leider: 52 procent van de respondenten zei dat ze in een referendum tegen president Aleksandar Vučić zouden stemmen, terwijl slechts 34 procent vertrouwen in hem uitsprak.

Dit fragment uit 'Studentenopstand in Servië: de aartsvijand van Vucic?' stond op International Viewpoint. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.