Op de 1 mei manifestatie in Amsterdam sprak Maureen van der Pligt gemeenteraadslid voor de SP over de regeringspolitiek en de strijd daartegen. 1 mei, de dag van de viering van de strijd van de arbeidersklasse en de hoop op een rechtvaardige samenleving. Begonnen in 1889 als herdenking van de moord op demonstrerende stakers, in Chicago in 1888. Meer dan 100 jaar later is de koek nog steeds oneerlijk verdeeld en is de dag van de arbeid nog bittere noodzaak.

Op 1 mei is het goed om te herinneren dat alles wat we nu aan sociale rechten hebben, bereikt is door strijd die eraan vooraf gegaan is. Een voortdurende strijd tegen het kapitalisme. Tegen de grootgrond en fabrieksbezitters vroeger en tegen de banken, de beleggers en de duur betaalde bestuurders van nu.

Afbraak verzorgingsstaat Het kabinet van VVD en PvdA breekt de verworven verzorgingsstaat af. Alsof zorgen voor elkaar en onderlinge solidariteit wat we bij wet geregeld hebben in dit land een vergissing is geweest van onze ouders en grootouders. Het is volgens de rechtse meuk in Den Haag niet langer een vorm van beschaving dat de staat omkijkt naar ouderen, zieken, gehandicapten en mensen die het zelf moeilijk redden op eigen kracht, nee de verzorgingsstaat moet en zal kapot gemaakt worden. Rutte en Asscher slaan ons constant om de oren met mooie woorden als empowerment, eigen kracht en erger nog: de participatiemaatschappij. De beste manier om op mee te kunnen doen, ofwel te participeren, is met een baan en- of met voldoende inkomen. Maar die banen en een fatsoenlijk basisinkomen daar zorgt dit kabinet niet voor. Sterker nog: ze breken banen af en leggen de rekening van de financiële crisis bij de mensen die het toch al zwaar hebben en niet verantwoordelijk zijn voor die crisis. De banken helpen we als ze failliet gaan, de burgers krijgen de rekening op hun bordje. 

Armoede en rijkdom

De armoede in Nederland loopt de laatste jaren snel op. 1,3 miljoen mensen! Hoe kan dat in een rijk land als Nederland? Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau groeit één op de tien kinderen op in armoede. In Amsterdam zelfs 1 op de 4. Het is niet dat we geen einde zouden kunnen maken aan het grootste deel van de armoede, maar dit kabinet wil het niet en draait zijn matra’s af van werk, werk, werk….

We hebben ruim 191.000 miljonairs in ons land. Zij bezitten samen ongeveer 30% van het totale Nederlandse vermogen. Als we hen met één procent extra zouden belasten halen we in één klap minstens vier miljard euro op en zij eten er geen oester minder om. Als we de lasten eerlijker zouden verdelen in dit land en in de wereld dan is er geld genoeg om armoede echt te kunnen bestrijden. Ondertussen betalen grote bedrijven steeds minder belasting in belastingparadijs Nederland. De afgelopen twintig jaar zijn de winstbelastingen naar beneden gegaan. En zelfs die lage belastingen proberen de grote bedrijven nog te ontduiken. Als zij winst maken, dan sluizen ze het op geniepige manieren weg met medeweten van de staat. En ondertussen is het aantal huishoudens in Nederland dat een beroep moest doen op de voedselbank toegenomen met 30%.

Mensen krijgen het niet voor elkaar om een fatsoenlijke, gezonde maaltijd op tafel te krijgen. Eén op de drie kinderen groeit in Amsterdam op in een minimagezin. Kinderen die misschien niet naar school gaan op de dag dat ze jarig zijn omdat ze niet kunnen trakteren. Die niet naar een sportclub kunnen, waarvan de ouders geen huiswerkbegeleiding kunnen betalen als het nodig is of die soms gewoon niet voldoende te eten krijgen of te eenzijdig eten.

Met dank aan dit kabinet voor het toebrengen van een kaalslag aan de huursubsidie, de zorgtoeslag en op de kinderbijslag en andere kindregelingen. Ook chronisch zieken, gehandicapten en ouderen worden keihard gepakt door dit kabinet en raken aan de bedelstaf onderhand. De minister stelt dat armoede meer is dan het gebrek aan geld. Ik zal de laatste zijn die ontkent dat werk en scholing mensen en hun kinderen kan helpen te ontsnappen aan armoede. Maar er is veel meer nodig. Alleen al het groeiend aantal werkende armen in Nederland laat zien dat werk niet meer per definitie het recept tegen armoede is. Het fenomeen werkende armen heeft zijn weg naar het woordenboek al gevonden. Chronisch zieken, ouderen of gehandicapten kunnen bovendien niet werken en dus hun inkomen niet verbeteren. Ook door een scheiding of verlies van een baan, kunnen mensen in de positie terecht komen dat ze geen inkomen hebben en tijdelijk of een langere periode afhankelijk zijn van een uitkering. Deze rechtse regering wil mensen die een uitkering hebben verplicht aan het werk stellen zonder vergoeding. Het is prachtig als mensen aan het werk kunnen, maar dan moet daar wel een volwaardig loon tegenover staan. Werken met behoud van uitkering; dat noem ik moderne slavernij, ofwel dwangarbeid. Ondertussen breken we de gesubsidieerde arbeid, die in de vorige crisis nog verlichting bracht voor veel mensen, stelselmatig af.

En als je door het verliezen van je baan of partner, of omdat je vluchteling bent, dakloos wordt dan wordt je opgejaagd in plaats van opgevangen. In plaats van hulp krijg je schulden van het stadsbestuur. Er is onvoldoende opvang, maar een dakloze die buiten slaapt krijgt een boete en daarmee vaak schulden.

Zorg

Verzorgingshuizen gaan straks dicht, de eerste 700 mensen raken hier in Amsterdam hun baan al kwijt bij Amstelring. Duizenden ouderen zonder plek in het verzorgingshuis straks en ook geen hulp bij het huishouden en nog veel meer ontslagen in de huishoudelijke zorg die daarop volgen. Kwetsbare ouderen, verstandelijk gehandicapten etc. zonder dagbesteding. Wajongeren die hun uitkering kwijtraken, dicht gooien van de sociale werkvoorziening, zonder Nederlands geen uitkering meer, en ga nog maar even zo door.

Het meest geraakt werd ik onlangs door een ambtelijke notitie die de gevolgen van dit afbraak beleid beschreef voor Amsterdam. Daar stond letterlijk: “Burgers die hun zorgvoorziening kwijt raken, leiden daardoor verlies op hun kwaliteit van leven (lichtrood in de figuur). Dat geldt uiteraard niet voor iedereen, we zijn uitgegaan van ongeveer 35% bij ouderen en 25% bij overige huishoudens.” Maar goed, dat was kosten neutraal. Dat stond op nul euro, want ja ach verlies van kwaliteit van leven kostte de gemeente verder geen geld. Laat maar even tot je doordringen zou ik zeggen…

Het lijkt wel oorlog

De tijd is gekomen dat we niet langer moedeloos, zorgeloos en besluiteloos aan de kant kunnen blijven staan. Of zoals iemand deze week aan mij schreef in een mail over de ontslagen bij Amstelring: het lijkt hier wel oorlog! Een ander en socialer Nederland kan wel, maar dat gaat niet zomaar gebeuren. Even had de SP de hoop dat we in ieder geval in Amsterdam een begin zouden kunnen maken. De Amsterdammer heeft op 19 maart duidelijk gekozen voor de SP en een sociale verandering. Maar helaas dreigt er nu een snoeihard rechts stadbestuur te komen wat zijn weerga niet kent. Met dank aan onze linkse vrienden zullen we maar zeggen. Met zulke vrienden heb je geen vijanden meer nodig. Maar met alle mensen die hier vandaag aanwezig zijn en nog velen met ons die er niet zijn vanavond zullen we moeten gaan knokken om het tij te keren. Het was een vroege lente dit jaar en wat mij betreft wordt het een hete zomer! Verzet moet er komen tegen dit asociale neoliberale, beleid. En de verandering komt echt niet uit de gemeenteraad of Den Haag. Die verandering zullen we af moeten dwingen op straat en op ons werk.

En verzet loont. Laten we dat niet vergeten.

Om even wat voorbeelden te noemen:

• de strijd van de huurders in de van der Pek buurt hier in Amsterdam. Na 15 jaar knokken hebben ze een overwinning behaald en sloop voorkomen. En de huurderskaravaan in Amsterdam die een grote protestmars wist te organiseren tegen de huurverhogingen en verkoop van sociale huurwoningen.
• de dames van Sensire in de Achterhoek. Zij wisten hun ontslag met succes aan te vechten en behielden hun baan. 800 strijdbare dames die zelfs minister Asscher in verlegenheid wisten te brengen.
• natuurlijk onze schoonmakers die in 2010 al succesvol maanden lang strijd leverden voor fatsoenlijke behandeling en beloning en nu weer in actie zijn.
• de pakketbezorgers van TNT. Die binnen een week de werkgever op de knieën kregen doordat de pakjes van bol.com, Wehkamp en de eindexamens niet werden afgeleverd. Een spontane staking door werkers die elk uur dat ze niet werkten dit meteen in hun portemonnee voelden.
• en vandaag op 1 mei de brandweer in actie. En er zullen nog vele gemeenteambtenaren volgen met alle aangekondigde reorganisaties en ontslagen.

Terug naar een samenleving die niet meer uitgaat van het individu, maar waar we het weer samen gaan doen. En we laten we ons niet uit elkaar spelen door haatzaaiende, discriminerende racisten zoals Wilders en consorten. Zoals we bij de SP zeggen: Menselijke waardigheid, Gelijkwaardigheid en Solidariteit daar draait het om. Ik zou zeggen: kom socialisten trek ten strijde!