Het Israëlische leger vernietigt civiele infrastructuur, blokkeert medische toegang en voert massa-arrestaties uit in zijn grootste operatie op de Westelijke Jordaanoever in jaren.

Op 28 augustus lanceerde Israël 'Operatie Zomerkampen', de grootste militaire invasie in de noordelijke Westelijke Jordaanoever in meer dan twintig jaar. In Jenin trokken Israëlische troepen eerst de stad binnen voordat ze binnen enkele uren het vluchtelingenkamp volledig belegerden; het leger voerde tegelijkertijd operaties uit in Tubas, Nablus, Ramallah en Toelkarem.

Sinds 2021 heeft het Israëlische leger het vluchtelingenkamp Jenin herhaaldelijk aangevallen onder het mom van de strijd tegen gewapende verzetsgroepen. De meeste slachtoffers van die aanvallen waren niet-strijdende Palestijnse burgers en minderjarigen, volgens het VN-Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden (OCHA).

Lokale Palestijnse bewoners en journalisten zeggen dat de huidige aanval de hevigste en gewelddadigste in jaren is, met ten minste 19 Palestijnen die zijn gedood in Jenin, waaronder minderjarigen. Dat komt te midden van een dramatische toename van Israëlische militaire operaties en kolonistengeweld in de hele Westelijke Jordaanoever na 7 oktober, waarbij bijna 700 Palestijnen in het gebied op brute wijze zijn gedood – 185 alleen al in Jenin.

Het leger zou onlangs ook de 83-jarige Tawfiq Qandeel hebben neergeschoten in het kamp Jenin op 30 september, waardoor hij op straat achterbleef om te sterven zonder medische hulp. Twee dagen later circuleerde er een video op sociale media waarop te zien is hoe Israëlische militaire voertuigen over het lichaam van Qandeel rijden.

Bommen, bulldozers, kogels

Hoewel het Israëlische leger beweert te vechten tegen de Jenin Brigades en andere Palestijnse verzetsbewegingen, heeft de huidige operatie grote delen van de civiele infrastructuur in het vluchtelingenkamp verwoest als een duidelijke vorm van collectieve straf.

'Ze hebben ons huis opgeblazen, ze hebben het opgeblazen!' vertelde de 72-jarige Khayriyeh Khrayneh aan +972, enkele ogenblikken nadat ze haar huis in de buurt van het oostelijke deel van het vluchtelingenkamp Jenin moest ontvluchten.

Vier dagen na de operatie was de stad grotendeels een spookstad geworden, terwijl het kamp een slagveld werd. Palestijnen werden gedwongen om in hun huizen te blijven terwijl Israëlische soldaten gebouwen veranderden in militaire bases en sluipschutters over verschillende daken stuurden. Burgers, waaronder kinderen, ouderen en chronisch zieken, kregen geen toegang tot water, voedsel en medicijnen als onderdeel van de totale belegering van het kamp.

'We mochten niet eens een glas water,' huilde Khrayneh, terwijl ze gevangen zaten tussen bommen, bulldozers en afgevuurde kogels. Khrayneh en haar jonge dochter ontsnapten ternauwernood onder bedreiging van een wapen uit hun huis, met niets anders bij zich dan een kleine zwarte tas met haar identiteitskaarten en paspoorten.

Haar drie zonen (van wie de jongste 16 jaar oud is) en haar man werden allemaal meegenomen door het Israëlische leger – als onderdeel van wat ooggetuigen in het kamp beschrijven als een campagne van massa-arrestaties gericht op de mannen en jongens van Jenin. Khrayneh's man heeft diabetes en heeft voortdurend medische zorg nodig; haar oudste zoon, 41, vecht tegen kanker.

'Hij had net een chemotherapiesessie achter de rug,' herinnert Khrayneh zich, terwijl ze haar tranen bedwong en de rook boven het puin van haar huis opsteeg, slechts een paar meter verderop.

De pers werd de toegang tot het kamp ontzegd, maar de geluiden van explosies en machinegeweervuur waren in heel Jenin te horen. Grote aantallen Israëlische D-9 bulldozers, gepantserde personeelsvoertuigen en gepantserde jeeps trokken door de straten van de stad. De lucht van Jenin gonsde van de drones; het was onduidelijk of dat bewakingsdrones waren of de dodelijke quadcopters die Israël vaak heeft ingezet in zowel Gaza als op de Westelijke Jordaanoever.

Sommige Palestijnen zijn erin geslaagd het kamp te ontvluchten – vooral vrouwen en kinderen, die vaak onder bedreiging van een vuurwapen naar buiten werden gedreven door Israëlische soldaten die hun huizen waren binnengevallen en de mannen en jonge jongens in de gezinnen vasthielden.

Degenen die gevlucht zijn, beschreven de wreedheid van de militaire tactieken van Israël in de afgelopen week: antitankgeweergranaten die de civiele infrastructuur vernietigen; aanvalshonden die op gezinnen worden losgelaten; Palestijnse gevangenen die als menselijk schild worden gebruikt; en scherpe munitie die met tussenpozen en roekeloos wordt afgevuurd.

Ziekenhuizen en ambulances blokkeren

Terwijl de militaire operatie binnen het vluchtelingenkamp woedde, bleven de inwoners van de stad en haar omgeving niet gespaard van de gevolgen van de belegering. Het leger zwierf door de straten en schoot op auto's, de Palestijnen in Jenin hadden een strenge avondklok en de toegang tot de stad van buitenaf was zeer beperkt.

'We zitten al dagen opgesloten in onze huizen,' vertelde Saed Souki uit de wijk Al-Batal in de zuidoostelijke buitenwijken van Jenin aan +972. 'We hebben al dagen geen toegang tot de meest elementaire dingen, zoals meel en babyvoeding. Pogingen om de belegering te omzeilen werden met bruut geweld beantwoord: op 1 september bombardeerde en doodde het Israëlische leger drie Palestijnse kinderen uit Selat al-Harthiya, ten westen van Jenin, toen ze op hun Vespa reden nadat ze brood hadden afgeleverd bij inwoners van Jenin.

Zelfs ambulances konden de stad niet doorkruisen om het vluchtelingenkamp te bereiken. Volgens het hoofd van de Palestijnse Rode Halve Maan in Jenin, Mahmoud Al-Saadi, 'werden de ambulances beschoten en paramedici de toegang tot Jenin ontzegd, zelfs om de lichamen van de gedode Palestijnen op te halen, ondanks het feit dat ze vergunningen hadden gekregen in samenwerking met het Israëlische leger.

Aan het begin van de operatie legde het leger ook een volledige lockdown op van het Jenin Governmental Hospital, het enige openbare algemene ziekenhuis in de stad. De Israëlische grenspolitie, of Magav, werd belast met de controle op het in- en uitgaan van het ziekenhuis en verklaarde de onmiddellijke omgeving tot 'gesloten militaire zone'.

Het regeringsziekenhuis is doorgegaan met het ontvangen van patiënten via de ambulances, maar alleen nadat die waren tegengehouden en gecontroleerd door Magav-agenten, die bij gelegenheid patiënten naar buiten dwongen om hun ID's te controleren.

Van buiten de stad is de route naar Jenin bezaaid met controleposten en wegafsluitingen die door het leger zijn opgelegd, waardoor niet alleen Palestijnen, maar ook journalisten en medisch personeel werden belemmerd in hun bewegingsvrijheid. En nu de Israëlische operaties zich over de hele Westelijke Jordaanoever uitbreiden, wordt het net zo gevaarlijk om Jenin te verlaten als om er te blijven.

'Ik ben hier nu vier dagen en ik ben niet in staat geweest om naar huis te gaan vanwege de voortdurende gebeurtenissen,' vertelde Huda Badran, een verpleegster in het Al-Amal ziekenhuis, dat grenst aan het vluchtelingenkamp in Jenin, aan +972. Badran, die uit Toelkarem komt – 60 km ten zuidwesten van Jenin – zei dat dit de eerste keer is in de 18 jaar dat ze in de kliniek werkt, dat ze bijna een week niet thuis kon zijn.

'Je kunt niet weten wat er gaat gebeuren,' legde ze uit, en gezien de gelijktijdige militaire operatie in Toelkarem, 'loop ik niet alleen risico als ik hier wegga, maar ook als ik thuis kom.'

Het Israëlische leger zegt dat Palestijnse verzetsgroepen het voornaamste doelwit waren van de aanval op Toelkarem; onder de doden van de afgelopen dagen zijn een medeoprichter van de Brigade Toelkarem, Mohammad 'Abu Shuja' Jaber, en strijders Majd Daoud en Dousom Srouji.

Maar net als in Jenin werden de bewoners van de vluchtelingenkampen Nour Shams en Toelkarem belegerd, zonder toegang voor de media of medische hulpverleners. Toen het Israëlische leger zich op 30 augustus terugtrok uit de kampen in Toelkarem, liet het een spoor van vernieling achter, waarbij ten minste drie doden en tientallen gewonden vielen.

Op 2 september deed het leger een nieuwe aanval op de twee kampen, waarbij ten minste één minderjarige, de 15-jarige Mohammad Kanaan, werd gedood en zijn vader werd verwond met een kogel in zijn middel. Deze keer belemmerde het Israëlische leger niet alleen de toegang voor journalisten, maar maakte het ook rechtstreeks mediapersoneel tot doelwit.

Het is een ander Gaza

Het is nog onduidelijk hoe lang het Israëlische leger van plan is door te gaan met Operatie Zomerkampen. De gouverneur van Jenin, Kamal Abu Al-Rub, probeerde naar verluidt een staakt-het-vuren te coördineren met het leger om dringende hulp toe te laten in het vluchtelingenkamp, maar zijn pogingen werden afgewezen.

Nadat de Jenin Brigades een Israëlische soldaat hadden gedood in een gezamenlijke hinderlaag op de vierde dag van de belegering, werden de Israëlische operaties geïntensiveerd. 'We zijn niet van plan om terrorisme ... de kop te laten opsteken,' zei IDF-[leger]chef Herzi Halevi in een verklaring. 'Daarom is het initiatief om van stad naar stad, van vluchtelingenkamp naar vluchtelingenkamp te gaan.'

Toch hebben dergelijke Israëlische militaire aanvallen alleen maar geleid tot meer wrok onder de Palestijnse burgerbevolking – die het meest te lijden heeft onder de aanvallen – en tot meer rekrutering voor de verzetsgroepen.

'Wat denk je dat ze aan het doen zijn? Ze dringen aan op escalatie zodat ze ons volledig kunnen ontvolken,' zei A., een 30-jarige inwoner van Jenin, die anoniem wilde spreken uit angst voor de massale arrestatiecampagne van Israël.

'Ze maken het leven voor ons ondraaglijk,' aldus A. 'Wat dit doet is ons op natuurlijke wijze richting confrontatie duwen, en als we dat doen, intensiveert het Israëlische leger zijn misbruikpraktijken verder.'

Tegen de tijd dat A. met +972 sprak, hadden de Israëlische strijdkrachten de boerenmarkt van Jenin in brand gestoken, ten minste 70 procent van de straten in het kamp en de omliggende gebieden platgebulldozerd en de watertoevoer naar het kamp volledig en voor 80 procent van Jenin afgesneden. En nu Israël naar verluidt van plan is om de hele Westelijke Jordaanoever aan te wijzen als 'gevechtszone', waarschuwen Israëlische veiligheidsfunctionarissen dat 'de operatie in Jenin nog maar het begin is'.

'Weet je wat Jenin is? Het is een ander Gaza, en Gaza is Palestina,' bevestigde A. 'We kunnen ze niet blijven onderscheiden, want de dader heeft het gemunt op ons als Palestijnen en zal zowel hier als daar dezelfde redenering gebruiken om Palestijnen van hun land te blijven verdrijven.'

In een verklaring aan +972 zei de woordvoerder van het IDF dat 'terroristische operatoren en georganiseerde terroristische strijdkrachten in kampen in Judea en Samaria opereren vanuit burgergebouwen en burgerinfrastructuur exploiteren.' Ze beweerde dat de IDF-activiteiten geen inbreuk maken op het functioneren van ziekenhuizen.

Dit artikel stond op +972 Magazine. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.