Met de herhaalde oproepen van Donald Trump om Groenland in te lijven en de opmerkingen van zijn vicepresident, J. D. Vance, over het aantal Amerikaanse militairen in Groenland, is de imperialistische strijd om Groenland een nieuwe fase ingegaan.

De lange strijd om de Noordpool en de Inuit-volkeren te beschermen tegen oorlog en militarisering zit in een flinke crisis. De dreiging van een wapenwedloop op het dak van de wereld en een nieuwe wilde jacht op de natuurlijke hulpbronnen van de bevolking bedreigt niet alleen het bestaan van de Groenlanders, maar ook dat van de hele wereld. De beste garantie voor vrede en het enige beheer van het Noordpoolgebied ligt bij de organisaties en vertegenwoordigende organen van de inheemse volkeren, waaronder het Groenlandse parlement, de Inatsisarsut, en de Inuit-raad voor de poolgebieden.

Trump zegt gewoon wat het 'beleefde' Deense imperialisme heeft geprobeerd te verbergen: volgens de logica van het kapitalisme zijn landen, mensen en volkeren in het beste geval handelswaar – in het slechtste geval oorlogsbuit. Om dezelfde reden heeft Trumps eis om de bijna 200 jaar oude alliantie tussen de Deense en Amerikaanse bourgeoisie te herzien, Denemarken in een ware koloniale hysterie gestort.

Het toppunt van de paniek is natuurlijk dat informatie over de cryolietwinning in Denemarken van het internet is gehaald na duidelijke politieke druk vanuit de hoogste regeringskringen. Die censuur was erg bevooroordeeld en door het verwijderen van het bronmateriaal is het nu voor veel mensen moeilijk, zo niet onmogelijk, om zich een mening te vormen in een belangrijk maatschappelijk debat.

Het belang van cryoliet

De paniek onder de bourgeoisie in Denemarken moet worden gezien in het licht van de enorme rijkdom die de Deense kapitalisten dankzij de winning van cryoliet uit Groenland hebben weten te plunderen. Hoewel de Deense staat de Deense kapitalisten heeft laten betalen voor het stelen van de mineralen uit Groenland, hebben de erfgenamen van Weber [Theobald Weber, oprichter van de cryolietfabriek in Øresund, red.] elk maar liefst 40 procent teruggekregen van het miljoen dat ze bij de dood van hun vader hadden ontvangen. Die inkomsten komen niet uit normale handel, maar alleen uit monopolies en koloniale rentes. Door die inkomsten weer te investeren, is het Denemarken dat we nu kennen gebouwd. C. F. Tietgen, de peetvader van de moderne Deense kapitalistische klasse, stond aan de basis van de bouw van de mijn in Ivittuut. De winning van cryoliet moet dus worden gezien als een belangrijk onderdeel van de eerste stap die Denemarken heeft gezet om een industriële samenleving te worden.

Zonder cryoliet was aluminium waarschijnlijk nooit een veelgebruikt metaal geworden en had de mensheid niet kunnen profiteren van de vele toepassingen ervan. Denemarken en de Verenigde Staten hebben de voordelen van de exploitatie van cryoliet min of meer eerlijk verdeeld. Voor de Verenigde Staten betekende dat een snelle ontwikkeling van de luchtmacht, die hen sinds de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol op de wereldmarkt heeft gegeven. De rijkdom en waarde die hieruit voortvloeiden, zijn niet in cijfers uit te drukken. De waarde van een unieke plek op aarde waar die zeldzame mineralen vrij op de grond lagen en door de lokale bevolking werden gebruikt voor het looien van huiden, gaat verloren in vragen over historische ethiek. Net als andere gekoloniseerde volkeren zitten de Inuit van Groenland nu met een gat in de grond waar de basis had kunnen worden gelegd voor eeuwen van ontwikkeling van hun eigen samenleving en economie.

Kolonialisme in de Verenigde Staten en Denemarken

De brutale eis van Trump om Groenland te controleren is gewoon een voortzetting van het koloniale, imperialistische en racistische denken dat de Deense en Amerikaanse politiek ten aanzien van Groenland heeft bepaald. Na een lange en zware politieke strijd heeft het Groenlandse volk de wettelijke en formele rechten op onafhankelijkheid verkregen.

Maar het Amerikaanse imperialisme staat super wantrouwend tegenover het ontstaan van staten door inheemse volkeren. Daarom hebben ze, ook onder leiding van de Democraten, bewust geprobeerd om invloed te krijgen bij de Groenlandse elite en die aan de VS te binden.

Alleen al het feit dat deze uitbuiting aan het licht is gekomen, heeft in Denemarken een koloniale hysterie veroorzaakt, waarbij koloniaal racisme tegen onze Groenlandse medeburgers de vrije loop heeft gekregen – bijvoorbeeld met het idee dat de onafhankelijkheid van Groenland gevolgen zou moeten hebben voor de Groenlanders in Denemarken. Het idee dat beslissingen over de status van Groenland ook maar iets te maken hebben met Groenlanders die in Denemarken wonen en deel uitmaken van de Deense samenleving, moet echt worden afgewezen. Het is ook erg jammer dat de Deense regering, die de Groenlandse slogan 'Niets over Groenland zonder Groenland' heeft verdedigd, tegelijkertijd door Europa is gereisd ZONDER Groenland om steun te verzamelen voor het behoud van het 'Koninkrijk'! De Groenlandse regering kan prima onderhandelen over veiligheid – dat doet ze al als ze onderhandelt over concessies en handel.

De Deense arbeidersklasse en links hebben een speciale verantwoordelijkheid tegenover het Groenlandse volk. Helaas is het zo dat een groot deel van de Deense arbeidersbeweging zich erg toegeeflijk heeft opgesteld tegenover het Groenlandse volk. Op een paar uitzonderingen na hebben veel te veel van ons gedacht dat het voldoende was om 'de kwestie aan de Groenlanders over te laten' en dus in de praktijk te vermijden om de complexe historische en hedendaagse kwesties die Groenland aangaan, aan te pakken. Daar moet verandering in komen.

Eerst en vooral door mee te helpen debatten te organiseren over de geschiedenis van Groenland en de huidige situatie, en door Groenlandse activisten en mensen uit Denemarken uit te nodigen om hun inzichten en standpunten te delen, niet alleen in Groenland, maar in de hele Deense samenleving. Dat kunnen we doen in alle kringen waar we actief zijn. Tegelijkertijd willen we dat de geschiedenis van Groenland en het Deense kolonialisme in de schoolboeken komt. Geen enkel kind zou de marmeren kerk moeten zien zonder te weten dat die, toen hij klaar was, ook wel de aluminiummijn werd genoemd.

Tegelijkertijd is het belangrijk om meer te leren over de postkoloniale conflicten en de blinde vlekken van de kolonisten, vooral de arbeidersklasse. Een monsterlijk voorbeeld hiervan is dat 'economische experts' vrijwel ongehinderd mogen fulmineren tegen de nadruk op de totale waarde van een grondstof (cryoliet) om te meten wat de koloniale macht het gekoloniseerde land heeft ontnomen.

Zelfs als onderzoekers naar kolonialisme aangeven dat dit cijfer relevant is, wordt bijna de hele waarde van Groenlands bbp naar Denemarken overgeheveld. Het gaat er ook om dat we kijken naar reproductieve rechten en hoe de Deense staat actief probeert te voorkomen dat een halve generatie Groenlandse kinderen wordt geboren.

Eisen die de strijd van de Groenlanders voor onafhankelijkheid kunnen ondersteunen

Hoewel we de wens van Groenland naar onafhankelijkheid volledig steunen en begrijpen dat de Groenlanders niet geloven in gelijke behandeling, willen we de best mogelijke relaties met het Groenlandse volk onderhouden. We zijn niet alleen verbonden door de geschiedenis, maar ook door familiebanden en vriendschappen. Dat streven heeft echter alleen zin als Groenland wordt gesteund in het verkrijgen van volledige controle over zijn eigen grondgebied, en we moeten eisen dat er geen economische druk wordt uitgeoefend op de politieke keuzes van het Groenlandse volk. Tegelijkertijd eisen we dat reizen tussen Denemarken en Groenland betaalbaar wordt voor iedereen die familie in Groenland heeft.

We zullen ervoor zorgen dat de onafhankelijkheid van Groenland er niet toe leidt dat Groenland destructieve concessies doet of toegeeft aan enige vorm van militaire druk. Tegelijkertijd verwerpen we elk proces dat niet gericht is op het betrekken van het hele Groenlandse volk, maar zich concentreert op kleine elites.

Daarom eisen we ook dat Groenland volledige en onbelemmerde toegang krijgt tot alle onderzoeken naar de bodem van Groenland en dat alle militaire overeenkomsten met betrekking tot het Noordpoolgebied aan de bevolking van het Noordpoolgebied worden voorgelegd.

Als de Deense staat en de Deense bourgeoisie blijven zeggen dat het moeilijk was om geld te verdienen met het plunderen van de Arctische regio, willen we dat alle rekeningen op tafel komen, inclusief de dividenduitkeringen.

Het opstellen van een goed programma voor de betrekkingen tussen Groenland en Denemarken, als voormalige koloniale macht, vereist de volledige deelname en onafhankelijkheid van Groenland. We zijn dan ook blij met de bijdrage van de Deense linkervleugel aan de Inuit Ataqatigiit en wensen hen veel succes bij de verkiezingen. Voor een vrij en gedemilitariseerd Noordpoolgebied!

Dit artikel stond op l’Anticapitaliste. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.