MEXICO - 'We zijn het produkt van 500 jaar strijd' Op 1 januari 1994 komen in de Zapatistas (EZLN) in Mexico in opstand. In 1996 bereiken regering en EZLN een akkoord over de sociale en culturele rechten van de inheemse volkeren. De staatspartij PRI weigert het echter uit te voeren. Er is een patstelling; de regering hoopt dat de steun voor de Zapatistas weg zal ebben, terwijl het EZLN telkens weer de publiciteit zoekt: Met een referendum, een intocht in Mexico-stad en een Intergalactische Conferentie tegen het Neoliberalisme en voor de Mensheid. Grenzeloos maakt er een reportage. Veel leden van de Vierde Internationale in Mexico gaan op in het Zapatistische Front, een brede politieke organisatie naast het opstandelingenleger.

BRAZILIE - Vierde Internationalist burgemeester van miljoenenstad. Radicaal-links, waaronder Democracia Socialista, de Braziliaanse sectie van de Vierde, komt samen in de Arbeiderspartij (PT), terwijl ondertussen de radicale vakbond CUT en de beweging van de Sim Tierras (landlozen) opbloeien. In de miljoenenstad Porto Allegre (Rio Grande del Sul) wordt onze kameraad Raul Pont burgemeester. De stad voerde een succesvol systeem van participerend budgetteren in. Basisdemocratisch beslist de bevolking over de uitgaven: weinig luxe zwembaden en hotels, wel de hoogste alfabetiseringgraad van het land.

FRANKRIJK - Een frisse wind waait door Frankrijk kopt Grenzeloos in november 1995. De publieke sector gaat massaal in staking. In 1997 leidt de radicalisering tot een regering van sociaal-democraten, communisten en groenen. Premier Jospin blijft echter privatiseren en bezuinigen. Met haar radicale kritiek wint onze Franse zusterorganisatie LCR, in een verbond met Lutte Ouvrière, in juni dit jaar vijf zetels in het Europarlement. De partijen worden daarmee een serieuze concurrent voor de oude communistische partij die in de regering zit.

ITALIE - 'Ik heb altijd al eens een regering willen laten vallen', aldus Livio Maitan in de Italiaanse pers. Maitan is lid van onze zusterorganisatie Bandiera Rossa en tevens bestuurslid van Rifondazione Communista, een brede politieke hergroepering met onder andere de oude communistische partij. Rifondazione gaf een tijdlang gedoogsteun aan de regering, totdat deze met een begroting vol bezuinigingen komt. De linkervleugel in Rifondazione weet de meerderheid te overtuigen en de partij trekt haar steun in, waarop de regering in oktober 1998 valt. Rifondazione is vrijwel overal: bij de Centro Sociali op weg naar de Eurotop in Amsterdam, de studentenprotesten, de steun voor Öcalans asielaanvraag en bij de protesten tegen het gebruik van de Italiaanse bases in de oorlog tegen Servië.

DENEMARKEN - Algemene staking. Ruim een half miljoen Denen staken in april 1998. Ze eisen een extra week betaalde vakantie en een groter werkgeversaandeel in de sociale premies. De industrie, de transportsector en de bouw liggen vrijwel stil, hoewel de vakbondsleiding de acties niet steunt. Op 6 mei neemt het parlement een noodwet aan om de staking te beëindigen. Soren Sondergård, parlemenstlid voor de Rood Groene Alliantie en lid van de Deense SAP stemt tegen: ‘De wet is een aanval op de democratische rechten. Werknemers hebben het recht om over een akkoord tussen werkgevers en vakbonden te stemmen. Wanneer een meerderheid tegenstemt moeten ze ook het stakingswapen kunnen gebruiken om voor een betere overeenkomst te zorgen".

ZUIDELIJK AFRIKA - Een eind aan apartheid. Het ANC komt in 1993 aan de macht na de eerste democratische verkiezingen van het land. De nieuwe grondwet is de eerste ter wereld die discriminatie wegens seksuele oriëntatie expliciet verbiedt. In 1995 weert president Mugabe van Zimbabwe een stand van Gay and Lesbians of Zimbabwe van een internationale boekenmarkt. Homosexualiteit is ‘onafrikaans’ volgens hem. Bij zijn bezoek aan Zuid-Afrika, bewijzen honderden Afrikaanse homo’s en lesbo’s het tegendeel.

SRI LANKA - Solidariteit met ‘Bahu’. De NSSP, sectie van de Vierde Internationale, komt op voor het zelfbeschikkingsrecht van de Tamils. Al jaren woedt in Sri Lanka een oorlog, en ook de linkse regering brengt de beloofde vrede niet. In 1991 wordt ‘Bahu’ Karunarathna, NSSP-gemeenteraadslid in Colombo, in elkaar geslagen door een knokploeg van de regering. Duizenden mensen gaan de straat op in protest. De NSSP is populair, ondermeer vanwege haar rol in de oprichting van een vakbond voor kinderarbeiders.

ALGERIJE - Moord op Nabila Djahnine. Vrouwen blijven het slachtoffer van geweld en onderdrukking in Algerije. In 1994 demonstreren duizenden vrouwen voor het recht om (anders) te leven. Op Internationale Vrouwendag 1995 bezetten de vrouwen de straten van Algiers. Hun moed is enorm: in hetzelfde jaar werd de bekende feministe Nabila Djahnine door fundamentalisten vermoord.

INDONESIE - Suharto-dictatuur valt. 1998 is het jaar van de opstand. De Democratische Volkspartij (PRD) speelt een sleutelrol in het verzet. Ze eist dat het leger uit de politiek verdwijnt, Oost-Timor onafhankelijkheid krijgt en dat Indonesië weerstand biedt aan het IMF. De partij neemt deel aan de verkiezingen in juni dit jaar, terwijl haar leiders Budiman Sujatmiko en Dita Sari nog in de gevangenis zitten. In Nederland organiseert de SAP twee tournees met de internationale woordvoerder van de PRD.

FILIPIJNEN - Revolutionary Workers Party zoekt aansluiting bij Vierde Internationale. De maoïstische strategie van 'protracted peoples war', het sectarisme en het gebrek aan interne democratie leiden in 1992-93 tot splitsingen in de Communistische Partij van de Filipijnen (CPP). In 1998 wordt de Revolutionary Workers Party-Philippines opgericht, de grootste hergroepering van revolutionair links sindsdien. Op het stichtingscongres besluit de RWP, dat duizenden aanhangers heeft en een eigen guerrillaleger, aansluiting tot de Vierde Internationale te zoeken.

BALKAN - Workers aid. Terwijl de oorlog in Bosnië woedt, nemen talloze secties van de Vierde Internationale het initiatief om solidariteit met de multi-etnische stad Tuzla te organiseren. Workers aid for Bosnia brengt tonnen hulpgoederen. De oorlog om Kosovo, dit jaar, toont nog eens het levensbelang van steun aan de multi-ethnische oppositie in alle Balkanlanden. In Servië is die oppositie door de Navo-bombardementen en Milosevic terreur echter in het nauw gedwongen.