Dit zijn – zo blijkt - de uitgangspunten waar deze regering haar vluchtelingenbeleid op baseert. De regeringspartijen noemen het een succes, want de aantallen asielzoekers dalen immers. U dacht dat een succesvol vluchtelingenbeleid mensen in nood steunde, hen hielp hun problemen tegen te gaan? Welnee, waar het om gaat is de grenzen steeds verder te sluiten enmensen aan hun lot over te laten. Al jarenlang wordt er een beleid gevoerd dat afschrikken en buitensluiten als doel heeft, maar met Verdonks plannen om in drie jaar tijd 26.000 asielzoekers uit te zetten is een nieuw dieptepunt bereikt. Deze regering - die zijn mond vol heeft van normen en waarden - laat met dit voornemen haar asociale gezicht zien.
Zesentwintigduizend asielzoekers in drie jaar, dat zou een uitzetting per uur betekenen. Onder hen een Bosnische vrouw met een kind van tien. Een IND-arts adviseerde hen opvang en voorzieningen te verlenen. Dit is nooit gebeurd. De rechter beval de IND twee jaar geleden de zaak te heroverwegen. Dit is nooit gebeurd. Of een bejaard Armeens echtpaar - hij afhankelijk van een rolstoel, zij hartklachten en wachtende op een operatie. Beiden werden zonder pardon op straat gegooid, medicijnen en rolstoel afgepakt.
Gehandicapt, ziek en oud zijn, het zal wel onder de 'eigen verantwoordelijkheid' vallen. Een pardon op humanitaire gronden is voor deze en zoveel andere mensen, na een vaak jarenlange, bureaucratische martelgang, wel het minste waar ze recht op hebben. Verdonk blijft onvermurwbaar. Deze mensen zijn namelijk helemaal niet zo zielig als ze zich voordoen, zo beweert ze. Van een generaal pardon kan dan ook geen sprake zijn, want dit zal volgens Verdonk een aanzuigende werking hebben. Dat hiervan in andere landen waar wel een generaal pardon werd afgeven geen sprake was, daar is Verdonk al net zo blind voor als voor het lijden dat dit beleid veroorzaakt. Het beste waar de uitgeprocedeerden nog op kunnen hopen is dat de minister persoonlijk een uitzondering zal maken. En van iemand die al zo ten overvloede heeft laten blijken ongevoelig te zijn voor humanitaire argumenten valt weinig van dit genadebrood te verwachten.
Als eerste stap op weg naar de verwijdering van de probleemgevallen zouden er zogenaamde vertrekcentra geopend moeten worden. Hier moeten de vluchtelingen ervan overtuigd worden dat er geen toekomst voor ze is in het land van Balkenende en dat ze maar beter terug kunnen gaan. Maar vele van hen zouden niet eens terug kunnen keren, zoals statenloze Palestijnen of burgers van landen die hen niet meer terug willen. De bewijslast om aan te tonen dat terugkeer onmogelijk is ligt bij de asielzoeker en is veel te zwaar. In het hele land heeft het vooruitzicht van massale deportaties ondertussen verzet opgeroepen. Verschillende gemeentes die benaderd zijn om plaats te bieden aan een dergelijk vertrekcentra hebben geweigerd. Andere braken onderhandelingen af omdat Verdonk hen niet tegemoet wilde komen in eisen als onderwijs voor jonge uitgeprocedeerden. Verdonk houdt vol dat er niet van het tijdsschema afgeweken zal worden en binnenkort vertrekcentra geopend zullen worden. Zonodig tegen de wil van de betreffende gemeenten in.
In verschillende steden zijn al scenario’s opgesteld om te proberen daadwerkelijke uitzettingen tegen te houden. Mensen waarvan sommige nooit politiek actief zijn geweest oefenen in het bieden van geweldloos verzet om zonodig uitzettingen fysiek tegen te houden. Het is een van aanwijzingen dat het mogelijk is om een beweging op te bouwen die de uitvoering van Verdonks plannen nog wel eens heel lastig kan maken. Aan radicaal-links de taak om binnen een dergelijke beweging niet alleen te strijden voor de rechten van de 26.000, maar die van alle vluchtelingen, migranten en geïllegaliseerden.