Volgens de Verenigde Naties (VN) is de Westelijke Sahara nog steeds een 'niet-zelfbesturend gebied', al sinds het einde van de Spaanse kolonisatie in 1976. Het gebied wordt opgeëist door Marokko en vormt de kern van de rivaliteit tussen Marokko en Algerije. Dat steunt de eis van het Polisario Front voor volledige onafhankelijkheid van de Westelijke Sahara, een doel dat het al bijna vijftig jaar nastreeft. Ondanks het staakt-het-vuren van 1991 wordt de Westelijke Sahara nog steeds gedomineerd door Marokko, dat de Saharaanse militanten onderdrukt. Fabienne Dolet sprak met Fatimetu Mohtar Ali, van de Association de la Jeunesse sahraouie de France (Saharaanse jongerenvereniging van Frankrijk).

Fabienne Dolet: Wat is de rol van de Saharaanse jongerenvereniging van Frankrijk?

Fatimetu Mohtar Ali: Onze rol als jongeren in Frankrijk is om bekendheid te geven aan onze zaak, campagne te voeren en onze landgenoten te helpen in de vluchtelingenkampen en in de gebieden die bezet zijn door het Marokkaanse regime. In die context is de vereniging opgericht, met als doel de Franse samenleving bewust te maken van de strijd van de Sahrawi. Helaas is de Franse samenleving onvoldoende geïnformeerd over de illegale bezetting van de Westelijke Sahara en de rol van Frankrijk daarin.

Sinds het einde van de gevechten in 1991 is de kwestie nog steeds niet opgelost tussen Marokko, Algerije en de Arabische Democratische Republiek Sahara (SADR)?

Dit onderwerp is erg belangrijk omdat het raakt aan een argument dat vaak wordt gebruikt door de propaganda van het Marokkaanse regime om ons onzichtbaar te maken. Door dit conflict te reduceren tot een rivaliteit tussen Algerije en Marokko wil men het Sahrawi-volk van de kaart vegen. Algerije is een broederland en een erg belangrijke aanhanger van onze strijd, maar het moet duidelijk zijn dat dit conflict geen rivaliteit tussen Marokko en Algerije is. Het gaat om een illegale bezetting door Marokko, de systematische onderdrukking van Sahrawi in de bezette gebieden en de gedwongen verplaatsing van een heel volk.

Algerije is niet de enige bondgenoot in de regio. Mauritanië, dat aanvankelijk tijdens de illegale verdragen van Madrid aanspraak probeerde te maken op de zuidelijke gebieden van de Westelijke Sahara, erkende de SADR uiteindelijk in 1984. Maar het is niet het enige land dat de SADR steunt. Onder de regering van Kadhafi was Libië ook een belangrijke supporter in de regio. De SADR is niet slechts een fantasie, het is een realiteit, een land dat wordt erkend door meer dan 84 landen over de hele wereld en een van de oprichters van de Afrikaanse Unie. Dus het argument dat 'dit gewoon separatisten zijn die door Algerije worden gefinancierd' slaat nergens op, en een snelle zoekopdracht zal je dat laten zien.

De Westelijke Sahara is gewild. Heeft het natuurlijke hulpbronnen?

Ja, inderdaad, de Westelijke Sahara is een heel rijke regio. Het heeft met name 's werelds grootste fosfaatreserve en 's werelds op één na grootste visreserve. Er is ook goud en olie en er zijn andere grondstoffen. Daarom dragen verschillende buitenlandse bedrijven, waaronder veel Franse bedrijven zoals Azura, Total, BNP Paribas, Société Générale, Crédit Agricole, Axa Assurances, Transavia (onderdeel van Air France, en dus van KLM -red.) en UCPA, bij aan deze illegale bezetting door de natuurlijke hulpbronnen te exploiteren.

Wat is de huidige situatie van het Sahrawi-volk?

De situatie is heel ingewikkeld. Ons volk is in tweeën verdeeld: zij die al meer dan vijftig jaar in vluchtelingenkampen leven, op een van de meest onbewoonbare plekken ter wereld, waar ze te maken hebben met een zeer precaire situatie met extreme temperaturen en soms beperkte toegang tot drinkwater en voedsel. En zij die in de bezette gebieden leven en dagelijks te lijden hebben onder agressie, willekeurige arrestaties en verstikkende onderdrukking door het Marokkaanse regime.

De gewapende strijd werd hervat nadat het Marokkaanse regime in november 2020 het staakt-het-vuren schond, toen het Marokkaanse leger het vuur opende op Sahrawi-burgers die vreedzaam demonstreerden tegen het illegale gebruik van de grensovergang Guerguerat door Marokko. Op dit moment is het Polisario-front in oorlog met de Marokkaanse bezettingstroepen, een conflict dat grotendeels wordt genegeerd door de wereld vanwege de zware Marokkaanse propaganda die wordt gesteund door Frankrijk, Israël en de Verenigde Staten.

Heeft Frankrijk een rol te spelen? En waarom?

Frankrijk speelt een heel belangrijke rol in dit conflict. Toen Afrika werd gedekoloniseerd door de VN, was Frankrijk Marokko's belangrijkste steun bij de illegale bezetting van de Westelijke Sahara en de genocide op het Sahrawi-volk. Het land steunde Marokko ook met logistiek en financiering tijdens de zestien jaar durende oorlog tegen het Polisario-front. Tot op de dag van vandaag gaat de militaire steun voor de Marokkaanse bezetting door, zoals blijkt uit het onderzoek van Disclose (een website voor onderzoeksjournalistiek), dat beelden onthult van vliegtuigen en schepen die zijn verkocht door Franse bedrijven die betrokken zijn bij de illegale bezetting van de Westelijke Sahara.

Dit artikel stond op International Viewpoint. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.