Tijdens de afgelopen nachten hebben we grote demonstraties gezien en ook enkele pittige gevechten tussen voornamelijk jonge demonstranten en de politie van de Spaanse staat. Ze zijn woedend over de zoveelste aanslag op de democratische rechten en de vrijheid van meningsuiting. Pablo Hasel (Pablo Rivadulla Duro, 32 jaar) is een rapper uit Catalonië die al vele jaren zijn talent gebruikt om het regime aan de kaak te stellen en te pleiten voor radicale verandering.

Hij nam de artiestennaam Hasel aan ter ere van een personage uit een Arabisch verhaal dat koningen vermoordt. De rechtbanken, die nog steeds sterk in handen zijn van rechts en van degenen die heimwee hebben naar de fascistische Franco, hebben hem een straf van tweeënhalf jaar opgelegd. Hij rapte en twitterde in het openbaar aanvallen op de monarchie en zijn steun aan gewapende groeperingen zoals de ETA (een groepering die strijdt voor Baskische onafhankelijkheid).

Pablo ziet het als zijn missie om het bewustzijn van het volk te verhogen en de kapitalistische dictatuur omver te werpen. In zijn lied Juan Carlos el Bobon (Juan Carlos de dombo/idioot) noemt hij de ex-koning een maffiabaas en een hoer. Aangezien het een bewezen feit is dat Juan Carlos corrupt was en zijn positie gebruikte om grote sommen smeergeld van buitenlandse regeringen te krijgen, en tevens een beruchte rokkenjager was, heeft Hasel's verdediging duidelijk gelijk – hij had het over objectieve feiten. Juan Carlos is afgetreden en leeft nu in ballingschap als gevolg van de schandalen. Deze koning speelde een belangrijke rol bij het in goede banen leiden van de overgang van het fascistische Franco-regime (1938 tot 76) naar een moderner kapitalistisch regime met ernstige antidemocratische overblijfselen van het Francoïsme. Zowel de huidige regerende PSOE (Socialistische Arbeiderspartij) als de Communistische Partij werkten indertijd mee aan deze 'geblokkeerde' overgang.

De reactie van Podemos en de PSOE regering

De PSOE vormt, gesteund door het radicale Podemos (links van de PSOE), de regering. Haar woordvoerders hebben snel het 'geweld' van de jonge demonstranten veroordeeld, maar zwijgen over het gemak waarmee de fascistisch geïnfiltreerde politie haar wapens tegen hen gebruikte. Een demonstrant in Barcelona heeft al een oog verloren. Er zijn demonstraties geweest met duizenden mensen in een aantal steden, maar de brandhaarden bevinden zich in Barcelona en Catalonië, waar Hasel vandaan komt. Op 20 februari werden banken aangevallen.

Podemos heeft, ondanks zijn ministers, tot zijn eer geweigerd het geweld te veroordelen en zijn aanhoudende bezorgdheid geuit over het grote democratische tekort in de huidige justitiële en constitutionele regelingen in de Spaanse staat. Het standpunt van Podemos is fel aangevallen door belangrijke PSOE-leiders. Premier Pedro Sanchez heeft een verkapte aanval gedaan op degenen die geweld en aanslagen op de democratie niet veroordelen. 'In een volledige democratie als die van Spanje is geweld onaanvaardbaar' (El Pais 19 feb). Hij wees niet op de politie als bron van geweld of hoe een democratie volledig kan zijn met wetten die kritiek op de monarchie veroordelen en het probleem van zelfbeschikking voor Catalonië dat onopgelost blijft. Er worden door de PSOE wetswijzigingen voorgesteld om het voor rechtse aanklagers moeilijker te maken rechtbanken te gebruiken om mensen op te sluiten wegens overtredingen van de vrijheid van meningsuiting. De Spaanse staat heeft nogal wat wetten die de politie veel speelruimte geven bij de aanpak van demonstraties.

Het is duidelijk dat de leiding van Podemos zich zorgen maakt over het verlies van haar aanzienlijke steun onder jongeren. Zij heeft opgeroepen Hasel gratie te verlenen, niet om hem vrij te laten. Hasel zelf weigert gratie omdat hij terecht van mening is dat hij niets verkeerd heeft gedaan. Een woordvoerder van Podemos verklaarde op 20 februari dat Podemos de protesten weliswaar steunt, maar dat het tegen de 'gewelddadige methoden' van de minderheid is. Podemos probeert in zekere zin de kool en de geit te sparen.

Een reactie van Anticapitalistas

De kameraden Raul Camargo en Lorena Cabrerizo, woordvoerders van Anticapitalistas, hebben een artikel gepubliceerd op de nationale nieuwssite El Publico. Wij hebben enkele passages vertaald die ons verder kunnen helpen om te begrijpen wat er aan de hand is:

De protesten voor de vrijlating van Pablo Hasel zijn geen toeval. Ze zijn spontaan, maar ze weerspiegelen het bewustzijn van een sector van jonge mensen die weten dat het niet goed gaat. Vrijheid in dit land is een gegeven dat voortdurend bedreigd wordt, en het komt niet altijd gratis. (...) Er is een volkomen legitieme ontevredenheid onder jongeren. Hoge werkloosheidscijfers, een bevoorrechte, totaal corrupte politieke klasse die in dienst staat van de belangen van de economische elites, en het gevoel dat de toekomst nog slechter zal zijn: dat is de achtergrond van de demonstraties (...).

Wij willen onze steun betuigen aan deze protesten, die hypocriet worden aangevallen door de woordvoerders van het regime. Wij roepen op om eraan deel te nemen, dat is wat de activisten van Anticapitalistas hebben gedaan. De plotselinge bezorgdheid van talkshows en politici over het straatmeubilair (die nooit iets zeggen over de branden in dorpen in Almeria en Huelva waar migrerende landarbeiders in armoede leven) is een poging om de volkomen legitieme protesten te criminaliseren en de onderliggende problemen te verdoezelen.

De repressie van de protesten en het hardhandige politieoptreden tonen een ander probleem aan. Het gedrag van de staatsveiligheidsdiensten wordt steeds agressiever tegenover de bevolking en gekoppeld aan de repressieve agenda van extreemrechts. Politieorganisaties vormen de kern van de georganiseerde sociale basis van extreemrechts en dit probleem moet worden aangepakt. Zij zullen van de situatie gebruik maken om in de tegenaanval te gaan, het sociale protest proberen te isoleren en zich te versterken met de medeplichtigheid van het politieke en media-establishment. Hiertegenover hebben we een algemene strategie nodig die ons in staat stelt het terrein van het protest te verbreden, het isolement van de strijd te vermijden en de problemen te koppelen aan een eigen agenda.

Wat we nu zien zijn de eerste tekenen van een sociale crisis die zeer diep zal gaan en ongetwijfeld belangrijke politieke gevolgen zal hebben. De poging van de progressieve regering om elke vorm van verandering te vermijden, vertaalt zich in een toenemende ontevredenheid onder het linkse deel van de bevolking. Podemos probeert op sommige punten een kritische houding aan te nemen (het siert hen dat ze zich vooralsnog niet hebben aangesloten bij de criminalisering van protest), maar mist de sociale kracht om de toekomst van de regering te beïnvloeden. Dit draagt bij aan de breuk  met de straat: regeren onder het bevel van de PSOE, zoals sommigen van ons al hebben gewaarschuwd, vertaalt zich niet in merkbare sociale verbeteringen en het leidt tot een verlies van geloofwaardigheid.

(...) Vanuit sociaal en politiek links hebben we een strategie nodig voor deze nieuwe situatie. Tegelijk met de spontane mobilisaties van jongeren moeten nog tal van andere zaken aan de orde worden gesteld: de strijd voor huisvesting, de cadeaus van de Europese Unie aan het grootkapitaal, de mislukking van sociaal beleid, zoals het minimumloon, de privatisering van de volksgezondheid, de niet-herroeping van de hervorming van de arbeidswetgeving, de strijd voor de fundamentele vrijheden. (...) Wij zijn ons ervan bewust dat links niet op zijn best is en dat interne breuklijnen en wederzijds wantrouwen deel uitmaken van het geheel. Wij zullen niet in de bureaucratische verleiding vervallen om de eenheid van links te eisen en nog minder om dat te doen rond deze mislukte 'progressieve' regering. Wat we wel dringend nodig hebben is dat deze protesten een offensief karakter krijgen. Dat betekent dat we moeten voorkomen dat de protesten geïsoleerd raken, dat we ze moeten verbreden en dat er steeds meer sociale sectoren bij moeten worden betrokken.

Dit artikel stond op Anti Capitalist Resistance. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.