Op zaterdagavond 9 mei bekeken ruim 1 miljoen mensen de film Het Bombardement. Dat is meer dan vijf maal zoveel mensen als twee jaar geleden, in 2013, die de film in de bioscoop zagen. In die tijd schreef Grenzeloos over deze film het volgende:

Zelden is een film zo neergesabeld door de critici als Het Bombardement. Van 14 recensies waren er 12 ronduit negatief. Bizar verhaal, houterig acteerwerk, gênante dialogen. Een smeulende puinhoop.  Dat was het wel zo'n beetje. Nou is Het Bombardement misschien geen meesterwerk. Maar wie de film met eigen ogen heeft gezien, zal niet snel meegaan in de totale afkraak. Dat verklaart wellicht de volle zalen die de film na weken nog steeds trekt. Wat heeft de recensenten bezield?

Kritiek

Al voordat de film in de bioscopen kwam, werd duidelijk dat Het Bombardement op veel kritiek kon rekenen. Het feit dat regisseur Ate de Jong voor hoofdrolspeler Vincent geen gelouterde professionele acteur had gekozen, leidde in het filmwereldje tot verbazing. Dat het ook nog eens geen Rotterdammer was, voerde in en om Rotjeknor tot verontwaardiging. Dat het Jan Smit werd, een Volendamse volkszanger, dat zorgde voor regelrechte hoon. Dat is één.

Dat voor tegenspeelster Eva een vrij onbekende musical-actrice werd gekozen, Roos van Erkel, in plaats van een diva, dat werd ook maar matig gewaardeerd. Dat is twee.

Toen de film eenmaal draaide, kwamen er bergen kritiek bij. Het scenario zou niet deugen. Het zou te veel lijken op dat van de Titanic. Bovendien zou het plot ongeloofwaardig zijn met lelijke dialogen. Dat is drie. En de Duitsers zouden niet genoeg de schuld krijgen, want de grootste schoftfiguur in de film is een Nederlandse kapitalist, Dirk Lagerwaard. Dat is vier.

Vijand

Om met dat laatste te beginnen. De Duitse verantwoordelijkheid voor de oorlog, de bezetting en het bombardement van Rotterdam op 14 mei 1940 wordt nergens ontkend. Misschien was het inderdaad beter geweest als er in de film iets meer informatie was verwerkt over de achtergronden en oorzaken van dit gebeuren. Dat gebeurt nu wel erg karig en daar had Aart Staartjes via de voice-over best meer over mogen vertellen. Overigens wordt bij de film op verzoek een lespakket geleverd waarin wél uitgebreid op deze zaken wordt ingegaan. Dat neemt niet weg dat dit beter had gekund. Maar dat neemt weer niet weg dat er inderdaad door Nederlandse ondernemers soms een smerige rol werd gespeeld. Het type Dirk Lagerwaard stond helemaal niet alleen. OW'ers werden ze genoemd. Oorlogswinstmakers  of oorlogswoekeraars. Lieden als Dirk die bij een bombardement in hun handen wreven, omdat er dan weer wat te bouwen en te verdienen viel. In de tegenstelling tussen de klassen in de maatschappij staat de vijand net zo goed in eigen land! Dat heeft Ate de Jong, zelf afkomstig uit een 'communistisch nest' ons terecht niet willen onthouden.

Fris

Dan het scenario. De liefdesgeschiedenis van de eenvoudige bakkersknecht en bokser Vincent met de tamelijk welvarende half-Duitse Eva. Ongeloofwaardig met gênante dialogen? Voor wie zich een beetje inleeft in die tijd en die situatie, is dat flauwekul.  Alles wat in de film gebeurt en gezegd wordt, zou toen en daar zó gebeurd en gezegd kunnen zijn. Ongeveer natuurlijk, want we hebben wel met een speelfilm van doen en niet met een documentaire. Het verwijt dat het scenario te veel wegheeft van dat van de Titanic is zelfs belachelijk. Het is wel zo, maar is daar wat mis mee dan?      

Het gegeven van een arme jongen en een rijk meisje die verliefd op elkaar worden terwijl de omstandigheden niet echt mee zitten, is van alle tijden. Bij de Titanic viel bij geen van de recensenten te lezen dat het verhaal niet zou deugen.

Tenslotte de acteerprestaties. Er valt over te twisten. Maar wie niet bij voorbaat bevangen is door een anti-Jan-Smit-virus en wie niet valt over de onbekendheid van Roos van Erkel, die ziet een fris tweetal tamelijk naturel acteren. Niks mis mee.

Napraterij

Eén van de beschouwingen over de film, in het Rotterdamse huis-aan-huis-blad Dichtbij, heeft als kop 'Het Bombardement een aanfluiting'. Het artikel blijkt gebaseerd op de uitspraken van een dame die zich ontzettend ergert aan het feit dat een 'Volendams zangertje' de hoofdrol heeft gekregen. Ze voelt zich zelfs 'gekwetst'. De hele film is 'een aanfluiting'! En passant vertelt ze dat ze de film natuurlijk NIET is gaan zien....  Uit interviews en ingezonden brieven van mensen die de film wél hebben gezien, komt een ander beeld naar voren. Vooral Rotterdamse ooggetuigen van het bombardement van 14 mei 1940 zijn onder de indruk. Herkenning is een sleutelwoord. En ook jongeren blijkt de film aan te spreken. De volle zalen tijdens de kerstdagen getuigden daarvan.

Dat was ook de bedoeling van regisseur Ate de Jong. Hij wilde een film maken die het bombardement van Rotterdam aan de vergetelheid zou ontrukken. Die bij ouderen weer een snaar zou doen trillen. Die jongeren zou aanspreken en interesseren voor de oorlog en de wederopbouw. Een volksfilm. En kennelijk zijn de tegendraadse keuzes die hij daarvoor maakte de meeste recensenten in het verkeerde keelgat geschoten. Jan Smit, Roos van Erkel, een romance tegen de achtergrond van een ramp, een Nederlandse kapitalist als zichtbare boosdoener, het is de fine fleur van de filmwereld te veel geworden. Het is allemaal niet hun klasse. De rest is napraterij.