In maart 2023 spelen vrouwenbewegingen in veel landen over de hele wereld een hoofdrol. Dat is niet nieuw of uitzonderlijk, maar het moet altijd worden benadrukt om te laten zien dat de strijd van vrouwen een integraal onderdeel is van de strijd om verandering, om een revolutie in de samenleving teweeg te brengen en dat zonder de actie van vrouwen de samenleving stopt.

In de een jaar durende oorlog als gevolg van de gruwelijke invasie van Oekraïne door Russische troepen onder leiding van Poetin, nemen Oekraïense vrouwen deel aan het verzet in al zijn vormen. Vrouwen dienen en vechten in vrijwel alle militaire formaties in Oekraïne en in de strijdkrachten en de nationale garde. Vóór de invasie was het Oekraïense leger al relatief vervrouwelijkt en het bestaat voor ongeveer 25 procent uit vrouwen.

In de vele netwerken die het dagelijks leven in het bezette en door oorlog verscheurde land organiseren, spelen vrouwen uiteraard een hoofdrol ‒ bij de ondersteuning van de strijdkrachten, bij de humanitaire en medische hulp, bij de zorg voor kinderen. Het verzet tegen de invasie kan niet doorgaan zonder vrouwen.

Tegelijkertijd zijn de Russische feministes een van de zichtbare krachten in het verzet tegen de oorlog in Rusland zelf, ondanks de felle repressie. Dat geldt ook voor de vrouwen van de comités van moeders en families van soldaten.

De Iraanse en Koerdische vrouwen, die in opstand kwamen uit protest tegen de dood van Jina Mahsa Amini na haar arrestatie door de zedenpolitie, waren de vonk die in het hele land een beweging van protest en eisen ontketende. Niet alleen voor het recht van vrouwen om zich te kleden en hun leven te leiden zoals zij dat willen, maar voor democratie op alle niveaus en in de hele samenleving, dat wil zeggen een echte revolutie. Deze beweging gaat door ondanks een zeer sterke repressie met arrestaties, gevangenneming en executies.

In Turkije behoorden feministische netwerken tot degenen die zich onmiddellijk organiseerden om de slachtoffers van de verschrikkelijke aardbevingen te helpen, terwijl de corrupte regering Erdogan, die verantwoordelijk was voor de omvang van de ramp, traag reageerde.

In verschillende Europese landen ‒ Frankrijk, Groot-Brittannië, Portugal, Spanje, Denemarken ‒ zijn grote protestbewegingen van arbeiders aan de gang of in opkomst, over kwesties als lonen, pensioenen en arbeidsomstandigheden. In al deze bewegingen zijn vrouwen opnieuw een essentiële kracht: door bewegingen die vooral de sectoren waar veel vrouwen werken treffen (onderwijs, gezondheidszorg) en de acties van feministische bewegingen die voortdurend onderstrepen hoe economische en sociale onrechtvaardigheden steeds zwaarder wegen op vrouwen.

Terwijl vrouwen in al deze omstandigheden in de frontlinie strijden, blijven ze lijden onder millennia van patriarchale onderdrukking ‒ in rollen die niet worden erkend of gerelativeerd, de onzichtbaarheid van hun eisen, maar ook het gebruik van seksueel geweld als onderdrukkingsmethode, bijvoorbeeld door het Russische leger in Oekraïne of de Iraanse politie.

In de grote strijd voor het recht van vrouwen om te kiezen wanneer ze kinderen willen krijgen, zijn het afgelopen jaar belangrijke vorderingen gemaakt, zoals in Mexico, maar ook nederlagen geleden, zoals in de Verenigde Staten. Gelukkig heeft dat geleid tot enige electorale respons en wetgeving op staatsniveau.

Vrouwen zullen blijven vechten zoals ze altijd hebben gedaan. Feministische en vrouwenbewegingen zullen altijd een centraal onderdeel vormen van elke beweging die strijdt voor echte veranderingen in de samenleving, omdat vrouwen er echt belang bij hebben de kapitalistische en patriarchale klassenmaatschappij te veranderen. We proberen op nationaal niveau, maar ook door banden aan te knopen met bewegingen in andere landen, bij te dragen aan de opbouw van een sterke, verenigde en internationale beweging die de eisen van vrouwen gedurende de hele strijd tot de eindoverwinning zal uitdragen.

Dit artikel stond op International Viewpoint. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.