De ondertekening van het plan van Trump en de eerste uitvoering ervan roepen een reeks nieuwe vragen op. Dat plan is een voortzetting, in heel andere vormen, van het koloniale en etnische zuiveringsbeleid. Daardoor is het noodzakelijk om door te gaan met de wereldwijde beweging voor de bevrijding van Palestina.

Wat de analyse van het plan betreft, moeten we twee karikaturale valkuilen vermijden. De eerste is het formuleren van een extremistische kritiek op de situatie: de Palestijnse ondertekenaars zijn verraders, terwijl dit plan een voortzetting is van genocide. De tweede is het tegenovergestelde: het staakt-het-vuren is een overwinning voor een niet te stoppen verzet en zal een nieuwe periode van tegenaanvallen inluiden.

De realiteit ligt er ergens tussenin, althans voorlopig. Het plan van Trump is gebaseerd op een koloniale visie, legt een negatieve machtsverhouding vast vanuit het oogpunt van het Palestijnse volk en heeft tot doel hun weerstandsvermogen te ontmantelen. Maar het staakt-het-vuren, zelfs als het de kolonisatie en etnische zuivering voortzet, maakt het mogelijk om de strijd te heroriënteren, een strijd die alleen kan worden gewonnen als hij elke medeplichtigheid aan de genocidale zionistische entiteit afwijst en de massamobilisaties nieuw leven inblaast.

Het plan van Trump

De 20 punten van Trump zijn als volgt: 1) demilitarisering (een gebied dat 'gederadicaliseerd en vrij van terrorisme' is), 2) wederopbouw onder imperialistische overheersing (Gaza zal worden 'herontwikkeld'), 3) een einde aan de gevechten en de instelling van een wapenstilstandslijn, 4) en 5) gevangenenruil (de 48 'gijzelaars', dood of levend, in ruil voor 250 Palestijnse gevangenen die tot levenslange gevangenisstraf zijn veroordeeld en 1.700 gedetineerden sinds 7 oktober 2023). 6) Amnestie voor Hamas-leden die de gewapende strijd opgeven. 7) en 8) De komst van humanitaire hulp, het herstel van noodvoorzieningen, de opening van de Rafah-grensovergang in beide richtingen.

9) De instelling van een tijdelijk overgangsbestuur, een 'technocratisch en apolitiek Palestijns comité', geleid door een buitenlandse raad die onder leiding zou staan van Tony Blair. Die raad zou de financiering en de wederopbouw organiseren. 10) en 11) Een speciale economische zone met 'preferentiële' douanerechten. 12) Vrijheid voor Palestijnen om te blijven, te vertrekken of terug te keren. 13) Hamas en 'andere facties verbinden zich ertoe geen rol te spelen in het bestuur van Gaza', militaire infrastructuur (met inbegrip van tunnels) moet worden vernietigd en 15) er moet een 'tijdelijke internationale stabilisatiemacht, met inbegrip van de VS en Arabische landen' worden ingezet.

Het doel van Trump is een gunstig militair machtsevenwicht tot stand te brengen met als doel zijn politieke en economische controle over Gaza verder te versterken. Dit alles vindt plaats in de context van toenemende nederzettingsactiviteiten op de Westelijke Jordaanoever, Trumps beruchte plannen om Gaza om te vormen tot een Rivièra, en Israëls aanvallen op buurlanden (Iran, Qatar, uitbreiding van de bezetting in Libanon en Syrië, Jemen, enzovoort.

Het plan sluit volledig aan bij het offensief van de Verenigde Staten om hun dominantie over het Midden-Oosten verder te versterken. Het is met name gericht op het versterken van het proces van 'normalisering', dat wil zeggen het in lijn brengen van Arabische landen met de Verenigde Staten, met name de monarchieën in de Golf, Egypte, Jordanië en het nieuwe regime in Syrië.

Israël en de VS zijn van plan de etnische zuivering voort te zetten in de hoop dat de erbarmelijke levensomstandigheden als gevolg van de verwoesting en de blokkade honderdduizenden Gazanen ertoe zullen aanzetten Palestina te verlaten, terwijl degenen die achterblijven door de noodzaak om Gaza weer op te bouwen in een soort slavernij zullen worden gestort.

Ze hopen een einde te maken aan hun verzet door de militaire capaciteiten van de verzetsbeweging te vernietigen en door Trumps oproep tot amnestie voor Netanyahu in de corruptiezaken tegen hem.

De uitvoering van het staakt-het-vuren

Het is verre van duidelijk: 2.000 gevangenen zijn vrijgelaten, waaronder 250 langdurig gedetineerden (157 Fatah, 65 Hamas, 16 Jihad, 11 PFLP, 1 DFLP). Er zijn nog steeds 9.000 gevangenen, twee keer zoveel als aan het begin van de oorlog. Honderdduizenden Gazanen zijn naar hun huizen teruggekeerd (die voor het merendeel volledig waren verwoest).

Op woensdag 15 oktober kregen slechts 173 vrachtwagens toestemming van Israël om Gaza binnen te komen, van de 1.800 die waren gepland, ondanks uitdrukkelijke verzoeken van de VN om die essentiële hulp voor de bevolking te versnellen. De PFLP registreerde ook 36 schendingen van het staakt-het-vuren door Israël, waarbij tientallen slachtoffers vielen. Dat is nog afgezien van het geweld en de martelingen tegen gevangenen. Op 24 oktober hebben 41 ngo's de beperkingen op humanitaire hulp aan de kaak gesteld, met name het blokkeren van vrachtwagens. Volgens hen wordt voor een bedrag van 50 miljoen dollar aan essentiële goederen door Israël tegengehouden.

Hamas voert een gewapend offensief, gesteund door de PFLP en de Islamitische Jihad, tegen de milities die betrokken zijn bij het plunderen van humanitaire hulp, namelijk maffiaorganisaties of groepen die door Israël worden georganiseerd of gesteund. Sommige van die milities hebben zich met het Israëlische bezettingsleger teruggetrokken achter de 'gele lijn', de helft van Gaza die door Israël wordt bezet. Het is echter mogelijk dat Hamas met die operaties interne politieke rekeningen vereffent, maar betrouwbare informatie hierover is beperkt.

Israël behoudt de controle over wat het een 'bufferzone' in het oosten noemt.

De Verenigde Staten en Israël eisen de totale ontwapening van Hamas en andere Palestijnse strijdkrachten, wat om twee belangrijke redenen volstrekt onmogelijk lijkt: ten eerste is die ontwapening politiek onaanvaardbaar omdat de Palestijnen geen garanties hebben dat Israël het staakt-het-vuren zal respecteren. Het staat immers bekend om het niet nakomen van eerdere overeenkomsten – om nog maar te zwijgen van de noodzaak om vroeg of laat de strijd voor de bevrijding van Palestina te hervatten, wat onvermijdelijk een gewapende dimensie met zich meebrengt. Ten tweede is het onmogelijk om de veiligheid van de Gazanen in een verwoeste regio te garanderen zonder wapens om de distributie van humanitaire hulp en voedsel te beschermen, met name tegen de maffia en/of pro-Israëlische milities.

Waarom heeft Trump een staakt-het-vuren voorgesteld?

Het is soms moeilijk te begrijpen wat het beleid van Trump bepaalt. Die keuze is gebaseerd op een combinatie van factoren:

1) Het werd ongetwijfeld moeilijk om de toenemende militaire, financiële en politieke kosten van de genocide op te vangen.

2) De wereldwijde mobilisatie kreeg een nieuwe dimensie met de algemene staking in Italië – die als model dient voor veel vakbondsdenken – en met de Gaza Freedom Flotilla – die Israël politiek in een moeilijke positie brachten; om nog maar te zwijgen van de altijd aanwezige inspiratie voor mobilisaties zoals de mars voor Gaza, die een enorm gevaar vormen voor medeplichtige Arabische regimes.

3) De protestbeweging in Israël, ondanks haar ambiguïteiten en beperkingen, is ook een factor die Netanyahu verzwakt.

4) Bovendien overwegen de Verenigde Staten en Israël hun interventie in het bredere Midden-Oosten. Ze willen op verschillende fronten ingrijpen: in Zuid-Libanon, waar Israël militair blijft ingrijpen en nieuwe gebieden bezet; in Syrië, waar beide staten verdere politieke concessies willen afdwingen van de nieuwe HTC-regering, die haar macht met alle middelen wil consolideren, inclusief normalisatie met Israël; en in Iran, waar Trump (na de militaire interventie van juni 2025) zijn favoriete spel is begonnen van afwisselend dreigen en verleiden om tot een akkoord te komen.

De strategie van de Verenigde Staten is om het mondiale machtsevenwicht en de invloedssferen te verschuiven in de concurrentie met andere grootmachten, met name Europa en Rusland.

Wat dat betekent voor de solidariteitsbeweging

Het eerste dat we moeten doen is ons verheugen voor de bevolking, die, zij het tijdelijk, minder te lijden zal hebben onder het geweld van de zionistische staat. Vanuit dat oogpunt kunnen we de veerkracht benadrukken van de bevolking, die een systematische slachting heeft ondergaan, waarvan de realiteit nog steeds wordt onderschat, en die onmiddellijk in actie is gekomen om haar land terug te eisen en een nieuwe Nakba te weigeren. We moeten onze grootste solidariteit betuigen met de bevolking, die nog steeds te lijden heeft onder het misbruik door het zionistische leger, het massale gevangeniswezen en de kolonisten. Dat moet gebeuren zonder de machtsverhoudingen te overschatten of de offers te verheerlijken.

Het tweede, en ongetwijfeld het belangrijkste, is het plan van Trump aan de kaak te stellen. Dat is geen morele veroordeling: wij zijn van mening dat de Palestijnse organisaties hun best doen in een verschrikkelijke situatie en dat ze uiteraard geen andere keuze hebben dan deze voorwaarden voor een staakt-het-vuren te aanvaarden. Maar we moeten alle Palestijnse pogingen om het plan van Trump punt voor punt aan te vechten, steunen en het koloniale en imperialistische karakter van deze overeenkomst, die is gebouwd op ruïnes en dood, aan de kaak stellen.

Concreet hebben we de verantwoordelijkheid om te vechten om het de imperialisten moeilijk te maken hun doelstellingen in de komende weken te bereiken. Een belangrijk punt is de totale afwijzing van buitenlandse inmenging in Gaza, dat wil zeggen de volledige afwijzing van een imperialistische (westerse en/of Arabische) aanwezigheid, of die nu militair, economisch of administratief is. Het recht op zelfbeschikking staat niet ter discussie: het is aan de Palestijnen om hun samenleving in te richten zoals zij dat willen, en zowel militaire troepen als kolonisten moeten vertrekken.

Het einde van de meest acute vorm van genocide zal verlichting brengen, maar ook een afname van de wereldwijde mobilisatie. We mogen echter niet uit het oog verliezen dat er een massabeweging moet worden opgebouwd om de vrije en onmiddellijke doorgang van humanitaire hulp af te dwingen, compensatie te verkrijgen voor de schade die de bevolking heeft geleden, en de voortzetting van de kolonisatie en etnische zuivering te verwerpen, evenals de poging van de imperialisten om economische en militaire controle over Gaza te krijgen.

We moeten daarom nieuwe, gezamenlijke mobilisaties opbouwen om de machtsverhoudingen te veranderen.

Naast deze brede, verenigde beweging op basis van onmiddellijke eisen, willen we helpen bij het opbouwen van een meer vastberaden, georganiseerde beweging, in direct contact met de Palestijnen, rond de volgende leuzen:

• Verzet tegen de aanwezigheid van buitenlandse bezettingstroepen (vooral uit onze eigen landen) en tegen imperialistische protectoraten; volledige steun voor het recht op zelfbeschikking van het Palestijnse volk.
• Vrijlating van alle Palestijnse gevangenen, in het bijzonder door de campagne voor de vrijlating van Marwan Barghouti te steunen, die wordt gepromoot door de internationale solidariteitsbeweging.
• Ontmanteling van nederzettingen, met name op de Westelijke Jordaanoever, in Jeruzalem en op de bezette Golanhoogten.
• Aanklacht tegen de blokkade, vrijheid van verkeer.
• Garantie van het recht op terugkeer.
• Verwerping van de apartheidsstaat. Ontwapening van het genocidale regime. Uitleg over de bevrijding van heel Palestina, voor een vrij, democratisch, egalitair, seculier Palestina, enzovoort.
• Voortzetting van het BDS-werk tegen al diegenen die meewerken, met name door te strijden voor het verbreken van alle betrekkingen met Israël door regeringen, bedrijven – vooral die welke bijdragen aan de bewapening van Israël – de FIFA, universiteiten, enzovoort.

We hebben ook meer concrete taken van strijdbare solidariteit. Die omvatten deelname aan humanitaire hulp, wat zowel een noodzaak als een relatief eenvoudige taak is voor mensen in arbeiderswijken die hun solidariteit willen tonen. Er is ook steun voor de wederopbouw van Palestijnse organisaties, met name gericht op het opbouwen van een massale strijd, met demonstraties en de deelname van vakbonden, burgerorganisaties en de verschillende partijen die deel uitmaken van de Palestijnse nationale beweging. De organisatie van civiele missies in Libanon, en zelfs op de Westelijke Jordaanoever, kan opnieuw een manier worden om hen te steunen.

Zet de strijd voort

De koloniale oorlog en etnische zuivering zijn niet op 7 oktober begonnen, en ons internationale verzet evenmin. Het is van vitaal belang dat we onze waakzaamheid niet laten verslappen en onze posities versterken. De fase die we zojuist hebben doorgemaakt, maakt deel uit van een verharding van de wereld. Dat roept reacties op internationaal niveau op tegen de barbarij, de onstuimige opmars van extreemrechts en de medewerking van dictatoriale regimes in Arabische landen.

Als reactie hierop zijn honderden miljoenen mensen in opstand gekomen. Wij bevestigen onze onvoorwaardelijke steun aan de strijd van het Palestijnse volk, die in overeenstemming is met onze eigen visie op de strijd. We nemen deel aan het aan de kaak stellen van de meest in het oog springende aspecten van de kolonisatie – dood, armoede, apartheid, willekeurige gevangenneming... – om een massabeweging op te bouwen, terwijl we de meer radicale groepen verdedigen en ons openstellen voor samenwerking met hen, onder jongeren, in arbeiderswijken, onder antizionistische joden, en door het strategische perspectief van de bevrijding van heel Palestina te verdedigen, een strijd voor emancipatie, een regionale revolutie die de imperialistische machten zal wegvagen.

Copyright foto: esquerda.net / CC BY-SA 2.0

Dit artikel stond op Fourth International. SAP – Grenzeloos is de Nederlandse afdeling daarvan. Vertaling redactie Grenzeloos.