Nicaraguaanse vluchtelingen in Nederland

Nederland telt 42 vluchtelingen uit Nicaragua, op de vlucht vanwege hun verzet tegen de dictatuur. Zij zitten in verschillende AZC's verspreid over het land. Hun leven loopt totaal anders dan ze zich ooit voorgesteld hadden. Plannen voor de toekomst zijn nauwelijks te maken. Wij spraken een aantal van hen over hun ervaringen in Nederland. Die bleken onverwacht schrijnend te zijn.

Pedro (21) AZC Sweikhuizen in Limburg

Als student van de UNICA, deed ik mee met de protesten tegen de dictatuur. De situatie werd steeds grimmiger, vooral voor ons jongeren. De politie kon je zo van de straat plukken, je gijzelen en gevangen zetten. Oppositie werd en wordt absoluut niet geduld. Ik moest weg en mijn vriendin ook. Ik had uitgezocht dat Nederland, vanuit de revolutie in de jaren 80, sterke banden heeft met Nicaragua en dat er een goed vluchtelingenbeleid is. Dus zamelden we geld in voor de reis... Vanaf Schiphol ging ik met mijn vriendin via het migratie kantoor naar Ter Apel. Het was allemaal heel verwarrend. Hoe reis je met de trein? Hoe koop je een ticket? (al meteen 70 euro)... In Nicaragua rijdt er geen trein! Het was een lange reis naar Zwolle. Toen hadden we daar aankwamen hadden we geen geld meer voor de bus naar Ter Apel. Van een aardige chauffeur konden we gratis meerijden naar het AZC. Alles was zo anders dan we gewend waren. Het eten was er slecht en ik moest constant mijn vriendin beschermen tegen al die mannen die haar van onder tot boven bekeken... Na elf dagen in Ter Apel werden we naar Sweikhuizen overgeplaatst. Dat is meer een AZC voor families. Heel rustig. Het COA zoekt de mensen uit die hier naar toe gaan. Ze nemen geen mensen aan met een negatief gedrag. Hier zie je kinderen alleen spelen, de mensen van het COA zijn vriendelijk maar doen verder niet zo veel. Als je iets vraagt, of als je een opmerking hebt dat iemand je lastigvalt, zeggen ze dat ze dat opschrijven maar meer doen ze niet... We spreken Engels met hen. Ook vertaal ik voor anderen die geen Engels spreken. Soms wordt er een tolk gebruikt maar die doet het niet altijd goed. Op de benedenverdieping [van het AZC] zitten de gezinnen met kleine kinderen. Ze hebben een eigen keuken/toilet, op de tweede verdieping hetzelfde en op de derde verdieping zitten alleenstaanden, allemaal mannen. Mijn vriendin en ik hebben een aparte kamer op de tweede verdieping, naast het toilet waar mijn vriendin alleen naartoe durft. Het COA geeft mogelijkheden om te werken op het terrein. Ik werk bij het onderhoud aan de buitenkant van het gebouw. Anderen maken de keuken schoon, weer anderen krijgen van de COA opdrachten. Ze betalen me 14 euro per week. Het is een extraatje naast de 91 euro die we samen per week ontvangen. Een moeder met kind krijgt 70 euro per week. Om 9 uur sta ik op. Het kost me drie uur om in de gym in het dorp te geraken. Om 12 uur eten we, ’s middags lezen we, praten we een beetje met anderen, werken we op de laptop en ’s avonds zoek ik op Marktplaats naar mobieltjes, want mijn familie in Nicaragua heeft een telefoonzaak en zo kan ik ze technologische en innovatieve tips geven. Nooit heb ik me gediscrimineerd gevoeld, wel heb ik gezien hoe is ze in de PLUS [supermarkt] enkele vluchtelingen nariepen en uitscholden, maar het COA deed hier niks aan. Ook is er seksuele intimidatie. Een man benaderde me in de buurt van het AZC en wilde een “blowjob” in ruil voor geld (20 euro!). Er dwalen altijd oudere mannen in auto’s rond het AZC, op zoek naar jongens. Ze denken dat ze met geld alles kunnen krijgen van die ‘arme vluchtelingen’. Daarop wordt wel toegezien door het COA die samenwerkt met de politie. Ook heeft er pas een verkrachting plaatsgevonden in het AZC wat alle verhoudingen weer op scherp heeft gezet! De verkrachter is naar een meer gesloten AZC afgevoerd. In het AZC geven ze soms lessen in Nederlands en Engels door vrijwilligers van buiten het AZC of via de gemeente. Misschien krijg ik ooit een verblijfsvergunning.... 

Ana (28) AZC Wageningen

Als arts hielp ik de mensen die bij de protesten en op de barricades gewond waren geraakt. Dit deed ik zo veel als ik kon en op verschillende plekken in de stad. Op een gegeven moment kreeg de politie een lijst met namen in handen van alle deelnemers aan de protesten bij de UNAN-Managua [universiteit]. Paramilitairen omsingelden mijn huis maar ik was al ondergedoken. De bedreigingen waren heel concreet: gevangenis, martelingen, verdenking van terrorisme, gebruik van drugs en andere verzonnen misdaden... Na veel overwegingen, overleg met mijn familie, besloot ik in september 2018 weg te gaan uit het land. Eerst naar Honduras, drie maanden, daarna via crowdfunding een ticket naar Nederland (gekozen vanwege mensen die ik kende). Ik kon niet in Honduras blijven, maar ook niet naar Costa Rica gaan, want er werden mensen vermoord door Nicaraguaanse paramilitairen in die landen. Op 27 januari 2019 kwam ik aan in Nederland. Eerst moest ik naar Ter Apel voor het interview, daarna naar Budel waar ik 6 dagen was en toen naar Wageningen. In het AZC zitten ongeveer 200 mensen, de meesten zijn mannen. Er zijn twee afdelingen: één voor families en één voor alleenstaanden. Ik heb een paar Nicaraguanen leren kennen die in Wageningen wonen en heb ook geleerd hoe het leven in Nederland is: de supermarkt, de trein en de kaartjes daarvoor, de taal (die ik niet begreep), de cultuur. Het leven in een AZC is moeilijk, zenuwslopend. Ik woon op een kamertje met drie Afrikaanse vrouwen: twee uit Eritrea en één uit Oeganda. Voor hen is alles van iedereen, zeker als je samen op een kamer woont; de deur van de douche mocht niet op slot terwijl dat het enige moment is van echte privacy, daarvan kon ik ze overtuigen. Vooral de denkwijze over mannen en vrouwen is heel verschillend: een vrouw kan geen vriendschap met mannen hebben, een vrouw kan niet alleen zijn, er moet een man aan haar zijde staan... Het heeft me veel tijd gekost om mezelf te verdedigen en mijn positie uit te leggen! Een Eritrese vrouw in ons kamertje bidt een paar keer per dag en ik heb mijn blauw-witte vlag aan de muur! Ze zei: “Weet je wat het verschil is tussen jou en mij: jij houdt van je land en ik haat mijn land”. Ik heb me dit jaar vooral gericht op positieve elementen: solidariteit onder de Latino’s (Venezuela, El Salvador, Colombia), veel moedige mensen die tegen geweld en oorlog zijn. In die mensen staat de werkelijke geschiedenis geschreven, zij vertellen wat ze ervaren hebben. Ook heb ik er een Nederlandse vriendin bij gekregen. Ze heeft jaren in Colombia gewerkt en woont in Wageningen. Ik ben ook actief bij de solidariteitsgroep SOSNicaragua, een groep van Nicaraguanen die in Nederland wonen. Wij, de Latino’s, zijn een minderheid in het AZC tegenover de mensen uit de Arabische wereld. Alle aanwijzingen staan in Arabische talen, niets in het Spaans. Arabische mensen willen vaak de macht over ons uitoefenen, behandelen ons als vuil en proberen ons te vernederen. Er zijn zoveel culturen bij elkaar: een wereld in het klein. De mensen van het COA zouden veel alerter moeten zijn op al deze verschillen, zouden met ons moeten praten, ons en zichzelf cursussen moeten geven over andere culturen zodat er meer begrip, bewustheid en respect is voor de ander. Zodat er geen foute grappen worden gemaakt en er niet regelmatig de pleuris uitbreekt vanwege racisme of haat. Er komt seksueel misbruik voor maar de autoriteiten van het COA zien dat niet of willen dat niet zien... maar iedereen weet het! Veel vrouwen komen uit een gewelddadige macho cultuur en denken dat je maar moet slikken en doen wat de mannen zeggen: eten voor ze maken, altijd naar ze luisteren, naar ze opzien. Vrouwen die een short dragen in de zomer, worden gezien als sjarmuda (hoer in het Arabisch). Maar ik houd mijn mond niet. Met enkele mannen heb ik een paar heftige confrontaties gehad. Sommigen zijn ruimer van opvatting. Daar praat ik mee over het verschil tussen hun en mijn opvattingen, dat het ieders recht is te dragen wat hij/zij wil in een vrij land. “Mijn lijf is van mij”. Toen ik een keer een man uit het AZC enthousiast begroette, vroeg hij meteen hoeveel ik rekende voor een beurt... ik was in shock... Toen ik het een medewerker van het COA vertelde was zijn enige commentaar: “Misschien heb je het verkeerd begrepen”. Hij wilde het niet zien! Ik ondervind veel discriminatie t.a.v. vluchtelingen: wij zijn parasieten, wij willen de Nederlanders een loer draaien, we houden alleen maar de hand op... terwijl we juist willen werken en aan de maatschappij willen bijdragen. Gelukkig heb ik nu werk gevonden voor twee dagen per week als kinderoppas. Betaald werk! Maar er zijn dagen dat ik het liefste meteen naar huis [Nicaragua] zou willen, wat daar ook met me zal gebeuren. Soms is het niet uit te houden en dan is het de solidariteit van andere vluchtelingen die je op de been houdt. Ik ben hier nu een jaar en heb nog niet eens de datum voor een gesprek met de IND. Dat maakt je wanhopig want je weet niet wat je toekomst zal zijn, je kunt geen plannen maken op de korte of langere termijn. Misschien krijg ik ooit een verblijfsvergunning... Uiteindelijk wil ik hier doorstuderen in medicijnen en ook Nederlands en Engels leren. Er komt wel iemand in het AZC voor Nederlandse les eens per week, maar dat is te weinig om het goed te leren...

Juan (25) AZC Budel-Cranendonck

Ik was gevlucht naar Guatemala samen met mijn vriendin. We waren allebei onafhankelijke journalisten en tijdens de protesten kwamen we erachter hoeveel corruptie er was binnen de UNAN vanuit de “Sandinistische Jeugd” (aanhangers van de president en zijn vrouw) die in de universiteit regeerde. We voelden ons totaal in een hoek gedrukt: aan de ene kant wilden we alle misstanden en de dictatuur die daar heerste openbaar maken en tegelijkertijd werden we van binnenuit bedreigd door de SJ. We werden gedwongen al ons filmmateriaal te wissen en ze hielden ons vast in de universiteit. Uiteindelijk konden we ontsnappen en we hebben ons 3 maanden verborgen houden. Je kon niemand meer vertrouwen. Toen we van een bekende een lift naar Guatemala aangeboden kregen, hebben we daar meteen gebruik van gemaakt. Na een paar maanden Guatemala, kwam het aanbod voor een theaterproject, georganiseerd door de Steungroep Nicaragua in Nederland. Daar zijn we op ingegaan en op 19 april 2019 zetten we voet op Nederlandse bodem. Het theaterproject duurde drie maanden. Na die drie maanden heb ik me in Ter Apel gemeld want teruggaan was totaal geen optie. Vanuit Ter Apel brachten ze me naar Budel. Te midden van al die culturen en talen, hadden we met vier mannen (drie uit Nicaragua, één uit Mexico) een aparte kamer want we zijn de enigen die Spaans spreken. Alles speelt zich in onze kamer af, we hebben niet veel contact met buiten. Er is veel te weinig personeel voor de 1.200 mensen die daar [in het AZC Budel] wonen. Dat geeft aanleiding tot geweld, veel geweld. Mannen die elkaar grijpen, tot bloedens toe vechten, de gang en de muren vol bloed, gebroken glas. Dat gebeurt regelmatig. Dan komt de politie en zetten ze de dader gevangen. De mensen van het COA zijn streng. Een keer kwam ik te laat omdat er een trein uitgevallen was, meteen een berisping! Als het nog eens gebeurde zouden ze mijn toelage van 45 euro per week intrekken en me een week buiten het AZC zetten (waarheen dan?). Ze zijn snel met het geven van boetes, dan houden ze 5 euro per week in. Eigenlijk willen ze helemaal niet dat we hier zijn, dat merk je aan alles. Gelukkig heb ik een ‘thuis’ gevonden in Amsterdam waardoor ik nu nog maar eens in de week naar Budel ga om me te registreren. Ik ben Nederlands aan het studeren, schilder soms huizen en doe allerlei klussen om wat bij te verdienen. Misschien krijg ik ooit een verblijfsvergunning... Dit stuk is overgenomen van Nicanieuws no 21, de nieuwsbrief van de Steungroep Nicaragua. U kunt hier de hele nieuwsbrief lezen, een abonnement nemen en oude nummers teruglezen.

Dossier
Soort artikel

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop