Georgië, een klein land met 3,8 miljoen inwoners in de Kaukasus, is in een diepe crisis gestort. De bevolking is in opstand gekomen tegen de regerende partij, Georgische Droom, vanwege de invoering van de Russische 'wet op de buitenlandse invloed', de homofobe anti-LHBTQ propagandawet, het vervalsen van de recente verkiezingen en het opschorten van de toetredingsonderhandelingen voor lidmaatschap van de EU. [leestijd 24 minuten]

De miljardair Bidzina Ivanishvili trekt aan de touwtjes bij Georgische Droom. Hij is de rijkste oligarch van het land en bezit een vermogen van 6,4 miljard dollar, bijna evenveel als de hele begroting van de regering en een vijfde van het bbp van het land. Ongeacht hun botsingen met het Westen en hun neiging naar Rusland, werken hij en zijn partij samen met alle imperialistische machten en multinationals bij het plunderen en uitbuiten van de mensen, rijkdommen en hulpbronnen van het land.

Het Georgische volk is het autoritarisme en de uitbuiting zat en is in massaprotest uitgebarsten tegen hun regering en voor democratie en gelijkheid. Georgische Droom heeft met de grootst mogelijke wreedheid gereageerd door protesten te onderdrukken en demonstranten te arresteren. Maar de beweging vertoont geen tekenen van terughoudendheid en terwijl we dit publiceren gaan de massaprotesten door, voor de vierentwintigste opeenvolgende dag. Het land staat op scherp.

Ashley Smith van Tempest en Ilya Budraitskis van Posle Media interviewden Georgische activisten en wetenschappers Ia Eradze, Luka Nakhutsrishvili en Lela Rekhviashvili over de wortels van de opstand, het verloop ervan en de plaats van Georgië in het wereldwijde kapitalisme en de imperialistische orde.

Het volk van Georgië is in opstand gekomen in een nieuwe massale protestbeweging tegen de regering. Dit deels als een reactie op de uitslag van de recente verkiezingen die Georgische Droom weer aan de macht brachten. Wat was hun verkiezingsprogram? Wat waren de oppositiepartijen en wat waren hun programma's? Waren de mensen tevreden met die opties? Wat waren de officiële resultaten? Zijn de verkiezingen vervalst?

Luka Nakhutsrishvili: We zitten midden in een massale democratische opstand tegen de regering van Georgische Droom. Honderdduizenden protesteren vreedzaam op het centrale plein in Tbilisi en in steden en dorpen in het hele land. In de afgelopen twee weken zijn er in heel Tbilisi voortdurend demonstraties gehouden. Steeds meer beroepsgroepen en buurten zijn begonnen zich te organiseren. Dat is ongekend in onze recente geschiedenis.

De directe aanleiding voor de protesten is de diepe legitimiteitscrisis die is veroorzaakt door de regeringspartij, die het script volgt dat Viktor Orban in Hongarije gebruikte om van zijn regering een autoritair regime te maken. Maar Georgische Droom is verder gegaan dan de onliberale democratie in Orban-stijl door de verkiezingen te manipuleren en hardhandig op te treden tegen demonstranten op een manier die meer doet denken aan Belarus en Rusland. Het opschorten van de toetredingsonderhandelingen met de Europese Unie was slechts de laatste druppel.

In de afgelopen twee jaar heeft Georgische Droom een dramatische extreemrechtse wending gemaakt. Toen ze in 2012 aan de macht kwam, beweerde ze sociaaldemocratisch te zijn en maakte ze deel uit van het socialistische blok in het Europees Parlement. Hoewel velen bang waren dat de partij over zou hellen naar Rusland, bleef ze voorstander van integratie in de EU en toetreding tot de NAVO.

Maar sinds de Russische invasie van Oekraïne in 2022 heeft de partij een complete ommezwaai gemaakt door euroscepticisme te adopteren, rechts nationalisme te omarmen, reactionaire genderpolitiek te bepleiten, samenzweringstheorieën in de politieke hoofdstroom te brengen en openlijk sympathie voor Rusland te tonen.

Georgische Droom draaide op een platform van angstzaaierij, met de slogan 'kies vrede, geen oorlog' gekoppeld aan beelden van een bloeiend Georgië aan de ene kant en een verwoest Oekraïne aan de andere kant. Hun implicatie was duidelijk: als je op de oppositie stemt, zal Georgië uiteindelijk worden binnengevallen en bezet door Rusland.

Wat betreft de basis van Georgische Droom: hoewel het veel kiezers heeft verloren die sympathiek staan tegenover aansluiting bij de EU, heeft het steun gewonnen onder extreemrechtse nationalistische kiezers, die hun anti-LHBTI wet goedkeuren, zich verzetten tegen het vermeende plan van Washington om Georgië mee te slepen in een wereldwijde oorlog en vijandigheid uiten tegen EU bureaucraten waarvan ze beweren dat ze de Georgische soevereiniteit schenden. De rest van hun kiezers steunden hen uit angst voor oorlog, die Georgische Droom cynisch manipuleerde.

De vier belangrijkste oppositiepartijen vormden coalities om Georgische Droom bij de verkiezingen uit te dagen. Het zijn partijen van het technocratische establishment, de meesten van hen gelieerd aan de vorige regering, en ze bleken niet in staat om de grieven van de overgrote meerderheid aan te pakken. De meeste kiezers mogen hen niet en hebben tactisch op hen gestemd om Georgische Droom te verslaan of in ieder geval te voorkomen dat ze een overweldigende meerderheid zouden behalen en alleen zouden regeren.

Uiteindelijk heeft Georgische Droom toch een meerderheid behaald, terwijl er grootschalige beschuldigingen waren dat er met de resultaten was geknoeid. Is dat waar?

LN: Ja. Peilingen gaven aan dat het de grootste partij zou blijven, maar zonder genoeg stemmen om zelfstandig een regering te vormen (zoals de extreemrechtse partij van Kaczynski na de verkiezingen van vorig jaar in Polen). Niemand voorspelde dat de partij zou winnen met 54 procent van de stemmen. Om dat resultaat veilig te stellen, paste ze elke denkbare autoritaire truc toe, waarbij ze in feite de kwetsbare sociale toestand van het grootste deel van de bevolking, die ze systematisch heeft voortgebracht, tot een machtsinstrument maakte.

De partij organiseerde wat wij een stemcarrousel noemen om hun aanhangers op meerdere plaatsen te laten stemmen en zo hun resultaten op te drijven. Georgische Droom dwong mensen ook om op haar te stemmen door te dreigen met het afsnijden van de toegang tot ons minimale socialezekerheidsstelsel, inclusief medische zorg. Ze intimideerden werknemers in de publieke sector, zoals leraren, met het dreigement dat ze hun baan zouden verliezen.

De veiligheidstroepen vertelden mensen met geliefden in de gevangenis dat ze geen eerlijk proces zouden krijgen als ze niet op Georgische Droom zouden stemmen. Ze namen de identiteitskaarten af van mensen van wie ze wisten dat ze de oppositiepartijen steunden om het hen moeilijk te maken om te stemmen.

Ze maakten het heel moeilijk voor de honderdduizenden emigranten om te stemmen. Waarom? Omdat die groep het land had verlaten uit frustratie over de politici en de armoede en het meest geneigd zijn om op de oppositie te stemmen.

Georgische Droom ging vervolgens voorbij aan de rechtszaak die de president had aangespannen om de verkiezingen ongrondwettelijk te verklaren vanwege massale schendingen van de verkiezingswetten. Ze wachtten niet eens op de beslissing van de rechtbank die ze controleren om het parlement bijeen te roepen, iets wat duidelijk in strijd is met de grondwet. Georgische Droom deed er dus alles aan om de legitimiteitscrisis die was ontstaan door het openlijke en ernstige geknoei met de verkiezingen, nog erger te maken.

De aanleiding voor de opstand is het besluit van Georgische Droom om het proces van toetreding tot de Europese Unie op te schorten. Waarom besloot ze dit te doen, vooral gezien het feit dat een meerderheid van de Georgiërs voorstander is van toetreding?

Ia Eradze: Georgische Droom heeft de toetredingsonderhandelingen waarschijnlijk opgeschort omdat het weinig protesten kreeg nadat ze de verkiezingen had vervalst. Het wil ook niet instemmen met de voorwaarden die de EU stelt aan democratische hervormingen, omdat dat haar greep op de macht zou bedreigen. Tot slot heeft Rusland ongetwijfeld achter de schermen druk uitgeoefend.

Hun opschorting van de besprekingen heeft de situatie veranderd en mensen zoals ik, die geschokt waren door de verkiezingsuitslag, wakker geschud. Ik voelde me ongeveer twee weken verlamd. Ik kon niets doen. Er waren wel demonstraties na de verkiezingen, georganiseerd door oppositiepartijen, maar die waren niet zo groot.

De kleine opkomst was het gevolg van collectieve verlamming. Het duurde weken voordat de mensen de enorme omvang van het geknoei inzagen dat Georgische Droom zo'n overwinning bezorgde. Frustratie begon zich onder de oppervlakte op te hopen. De aankondiging van Georgische Droom om de toetredingsonderhandelingen op te schorten, wat in strijd is met onze grondwet, brak de dam van opgekropte woede en die is in het hele land losgebarsten.

In veel opzichten is hun aankondiging een geluk. Ik was echt bang dat ze zouden doen alsof ze mee zouden doen met de EU-besprekingen, door overeenkomsten te vervalsen, terwijl ze een autoritair bewind zouden instellen. Dat zou veel erger zijn geweest. Gelukkig voor ons zijn ze hun doel voorbij geschoten en zitten we nu midden in een massabeweging tegen de regering.

De meeste mensen protesteren niet alleen in verband met de toetreding tot de EU. We gaan de straat op om te voorkomen dat een autoritaire regering onze grondwet, onze rechten en onze bestaansmiddelen met voeten blijft treden. We protesteren om onze democratie te verdedigen tegen de transformatie door Georgische Droom van elke staatsinstelling, van de scholen tot de rechtbanken, in instrumenten die haar belangen dienen en die van de oligarchen die haar controleren.

De regering heeft op onze opstand gereageerd met uiterste wreedheid. Ze zijn begonnen met invallen bij mensen thuis om mensen te vinden van wie ze beweren dat ze een revolutie plannen. Ze hebben enkele oppositieleiders gearresteerd. Het regime wordt met de dag autocratischer. Er zijn zo’n 500 mensen gearresteerd en de meesten van hen zijn in elkaar geslagen; sommigen zijn gemarteld (zelfs de openbare verdediger beoordeelde de behandeling van veel gedetineerden als marteling). De afgelopen dagen hebben we gezien hoe mensen door de politie op straat werden ontvoerd. Onder de gevangenen zijn professoren, universiteits- en schoolstudenten, kunstenaars en artsen.

Hoe zien de protesten eruit? Welke groepen en klassen zijn erbij betrokken en waarom is toetreding tot de EU belangrijk voor hen? Waren dit dezelfde mensen die protesteerden tegen de speciale wet? Wat zijn de belangrijkste eisen van de demonstranten?

Eb E: De demonstraties zijn enorm. Een groot percentage van de 3,8 miljoen inwoners van het land heeft zich aangesloten bij de demonstraties. In Tbilisi, met een bevolking van ongeveer een miljoen mensen, protesteren elke dag overdag en tot diep in de nacht minstens 100.000 mensen en op sommige dagen meer dan 150.000. De demonstraties zijn veel groter dan de protesten in het voorjaar tegen de wet op de buitenlandse agenten, en ze zijn niet alleen in Tbilisi. Ze vinden plaats in het hele land, niet alleen in de grote districten, maar ook in kleine steden op het platteland.

En ze zijn veel diverser dan de protesten in de lente. Mensen van alle leeftijden hebben zich bij de beweging aangesloten. Jongeren zijn massaal aanwezig, maar ook alle anderen. Verschillende groepen mensen, van professionals tot arbeiders, doen mee aan de demonstraties. Het is echt prachtig om te zien.

Iedereen realiseert zich het gevaar waar we voor staan. Ik maak deel uit van een initiatief dat acties organiseert om het onderwijs te verdedigen. Talloze andere groepen in verschillende sectoren van de samenleving doen hetzelfde. Het is allemaal niet heel gecoördineerd. Het is alsof stromen van afzonderlijk georganiseerde initiatieven samenkomen in massale protesten.

Als ik 's ochtends wakker word, kijk ik op de protestagenda om uit te zoeken bij welke ik me wil aansluiten. Op een dag belandde ik bij vier verschillende protesten. Ze zijn zo talrijk omdat ze allemaal door onszelf georganiseerd zijn.

Deze realiteit is in tegenspraak met de overheidsmedia die het protest proberen af te schilderen als een samenzwering, een 'Maidan' op instigatie van buitenlandse mogendheden en hun lokale agenten. Dat is niet zo. Het is spontaan en gedecentraliseerd. Als het zo centraal gepland was, zou je naar de bijeenkomsten gaan en een podium met georganiseerde sprekers zien. Niets van dat alles gebeurt. Op het centrale plein van Tbilisi, waar de demonstraties plaatsvinden, is er zelfs geen podium, zijn er geen toespraken en de oppositiepartijen leiden de protesten niet.

Er worden overdag niet eens georganiseerd leuzen geroepen. Veel van de protesten zijn gewoon een stil verzet tegen de regering. De energie is echter verbazingwekkend. Maar de beweging vindt geleidelijk haar collectieve stem; ze heeft al twee basiseisen geformuleerd: nieuwe verkiezingen en de onmiddellijke vrijlating van alle gevangen demonstranten en activisten.

LN: In het licht van hoe gedecentraliseerd het protest is, is het interessant om naar de uitingen te kijken. De demonstranten schieten nieuwjaarsvuurwerk af en geven lasershows op het parlementsgebouw, dat een symbool is geworden van alles wat er mis is met dit land. Ze houden concerten en bonzen op de metalen hekken die de veiligheidstroepen gebruiken om demonstraties in te sluiten en te scheiden van het parlement.

Later in de nacht ontaarden de protesten in hevige partizanengevechten op straat tegen de speciale troepen. Als teken van de angst van de regering en haar neiging tot repressie heeft ze vuurwerk, lasers en gezichtsbedekking verboden.

Ia E: Ik wil benadrukken dat te midden van deze spontaniteit mensen zich beginnen te organiseren in kleine initiatieven die samenkomen in de demonstraties. Hoe gedecentraliseerd ook, er wordt gepland, doelen worden gekozen en er wordt een beweging georganiseerd.

Protesten richten zich bijvoorbeeld op een aantal openbare instellingen om hun laster tegen de beweging of hun onverschilligheid tegenover de wreedheid van het regime aan te vechten. Onder die instellingen bevinden zich de Publieke Omroep, het belangrijkste nationale theater van het land, het Ministerie van Onderwijs, het Schrijvershuis, het Nationale Bioscoopcentrum, het Justitiepaleis en het Nationale Centrum voor Kwaliteitsverbetering van het Onderwijs.

In sommige gevallen hebben ambtenaren zich aangesloten bij de demonstranten buiten, wat heel ontroerend was om te zien. Ambtenaren zijn ook begonnen met het ondertekenen van petities en het organiseren van demonstraties, ondanks de druk van een regering die de grens tussen partijtrouw en staatsinstellingen wil uitvlakken.

De oppositiepartijen spelen op dit moment nauwelijks een rol in de beweging. Ze zijn op een zijspoor gezet, ondanks wat de westerse media zeggen. Er wordt wel eens gegrapt dat die partijen op zijn minst iets zouden moeten doen, zoals warme thee aanbieden bij de demonstraties.

LN: De media van de oppositie overdrijven echter hun aanwezigheid om voor de hand liggende redenen. Ze willen zich beter profileren. Dat doet ook de mediapropaganda van Georgische Droom om mensen ervan te overtuigen dat deze protesten worden geïnitieerd door de 'radicale oppositie'. Maar als je bij de protesten bent, is de oppositie eigenlijk een verwaarloosbare kracht en doen ze heel weinig.

Sommige van die politici zijn zich zo bewust geworden van hun onbeduidende rol dat ze nu weigeren om geïnterviewd te worden tijdens de demonstraties. Als gevolg daarvan zijn het nu jongeren die geïnterviewd worden, vaak met gasmaskers op, en wat zij te zeggen hebben is veel zinniger dan alles wat je van de politici zou horen.

Deze protesten lijken heel erg op de Maidan-opstand in Oekraïne. Die begon onder studenten en verspreidde zich snel naar de rest van de samenleving toen ze te maken kregen met brute repressie en veranderde in een massale militante opstand die de regering ten val bracht. Denk je dat de Georgische opstand hetzelfde traject zou kunnen volgen, nu de regering verdeeld is, ontslag heeft genomen en politici van de oppositie zich bij de protesten hebben aangesloten?

Ia E: Het is nu onvoorstelbaar hoe deze crisis op een institutionele, vreedzame en legale manier kan worden opgelost. Ons land bevindt zich in een grootschalige confrontatie tussen het volk en de regering...

LN: Het escaleert duidelijk. De regering is overgegaan tot surveillance, invallen en brute repressie. Maar niemand op straat is afgeschrikt. De beweging eist nu, niet nieuwe verkiezingen, maar dat de regering zelf weg moet en wel nu. Het massale gevoel is dat het een kwestie is van wij of zij. Het is nu een kantelpunt en we zullen zien of het zodanig escaleert dat het vermogen van Georgische Droom om te regeren op de proef wordt gesteld.

Wat betreft de overeenkomsten met de Oekraïense Maidan, is het ironisch genoeg Georgische Droom die het script van de Maidan volgt – van het afzeggen van EU-gesprekken zoals Janoekovitsj deed tot het verbieden van maskers en het mobiliseren van gewelddadige bendes. Ze lijken niet in staat om de huidige opstand te zien als iets anders dan een poging van interne en externe vijanden om Georgië te 'Maidaniseren'. Die obsessie met Maidan is misschien wel een van de redenen waarom de regering er jammerlijk niet in is geslaagd om deze protesten te begrijpen en de kop in te drukken.

Lela Rekhviashvili: Georgische Droom heeft de Maidan-opstand gebruikt en misbruikt om mensen af te schrikken om te protesteren. Ze hebben gezegd dat als je de staat op die manier uitdaagt, Rusland zal ingrijpen en dat we dan net als Oekraïne worden binnengevallen, bezet worden en in oorlog raken. Dat hebben ze de hele verkiezingsstrijd gedaan.

Maar Georgische Droom heeft in zijn arrogantie en misschien wel domheid juist de massale oppositie geprovoceerd die ze hadden gedemoniseerd. Hun autoritarisme is de belangrijkste oorzaak van deze enorme golf van demonstraties. Nu zitten we op het randje van een mes, tussen een steeds autocratischer wordende regering en een massabeweging die geen tekenen van terughoudendheid vertoont.

Het hele scenario dat je beschrijft klinkt als veel andere opstanden over de hele wereld waarin de normale functies van de overheid een crisis niet kunnen oplossen. Vaak creëren mensen in zulke situaties alternatieven voor de regering, volksvergaderingen, die een alternatief kunnen vormen voor de staat. Zijn er tekenen dat al die zelforganisatie die je beschrijft, samenkomt op een hoger niveau van eenheid en democratische besluitvorming?

LN: Nog niet. Op dit moment zijn mensen aan het mobiliseren en nieuwe manieren aan het bedenken om het traangas te weerstaan, de repressie te ontwijken en te voorkomen dat ze worden overvallen en gearresteerd door de autoriteiten.

Ia E: Mensen beginnen zich te organiseren. Verschillende groepen en bewegingen zijn samengekomen rond gemeenschappelijke projecten. Het beste voorbeeld is hoe veel krachten samenkwamen om te protesteren tegen de publieke omroep vanwege hun bevooroordeelde berichtgeving en te eisen dat ze het protest live uitzenden en deelnemers interviewen, waardoor de omroep uiteindelijk gedwongen werd om toe te geven. Er zijn voorbeelden, maar mensen moeten nog volksvergaderingen organiseren om de beweging te bespreken en gezamenlijk initiatieven te plannen.

LN: Zelfs degenen onder ons die analyseren en schrijven beginnen nu pas de gebeurtenissen van de afgelopen maand te bevatten. Het hele proces heeft ons stormenderhand gegrepen. Omdat de ontevredenheid over de gemanipuleerde verkiezingen niet tot een aanhoudend protest kon leiden, begonnen we ons voor te bereiden op langzaam verzet binnen kleinere gemeenschappen. Maar toen explodeerden de protesten in een volledige beweging die de confrontatie met de regering aanging.

Georgië lijkt klem te zitten tussen verschillende grote imperiale machten – de VS, de EU, Rusland en China – vanwege zijn rol als doorvoerland voor de wereldhandel. Kan je de rol van Georgië in het mondiale kapitalisme uitleggen? Zou de opschorting van de toetreding tot de EU door Georgische Droom zijn positie in het mondiale kapitalisme veranderen? Zou het meer geïntegreerd raken in het Russische kapitalisme?

LR: Georgië is een typisch perifeer land, waar imperiale machten de creatie van een roofzuchtig economisch systeem, vermomd als ontwikkeling, hebben gefaciliteerd. De EU en de VS hebben de politieke economie van het land sinds het begin van de jaren negentig in belangrijke mate vormgegeven en bijgedragen aan het ontstaan van onhoudbare tegenstellingen. Aan de ene kant willen ze dat Georgië democratisch wordt, maar aan de andere kant willen zij en de lokale kapitalisten, vooral de machtigste oligarch Ivanishvili, het land plunderen om winst te maken.

Hun ontwikkelingsprogramma is onmogelijk uit te voeren als je tegelijkertijd een democratie in stand wilt houden. Waarom? Omdat de plundering en verarming verzet oproepen dat de ontwikkelingsstrategie uitdaagt. Om dat verzet in te dammen is repressie nodig en daarmee een wending naar autoritarisme.

De energiesector is een goed voorbeeld van die tegenstrijdigheid, vooral omdat Georgië momenteel een 'energiehub' en onderdeel van een 'groene' energiecorridor is, een gemeenschappelijk doel van de EU en de Georgische regering. In de jaren 90, maar vooral sinds de Rozenrevolutie van 2003, hebben westerse regeringen, hulporganisaties (bijvoorbeeld USAID) en ontwikkelingsbanken (bijvoorbeeld de Wereldbank en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling) een belangrijke rol gespeeld bij het creëren van staatsinstellingen die de privatisering en deregulering van de energiesector zouden vergemakkelijken.

In 2008 had Georgië op 2 na alle 50 waterkrachtcentrales uit de Sovjettijd geprivatiseerd. Terwijl Westerse instellingen de privatisering en de creatie van een economie die afhankelijk is van directe buitenlandse investeringen steunden, was het vooral Russisch kapitaal dat energiecentrales en energiedistributiefaciliteiten opkocht.

Toen de mogelijkheden om directe buitenlandse investeringen (DBI) aan te trekken door privatisering opdroogden, begon de regering – opnieuw in samenwerking met westerse actoren – groene waterkrachtcentrales te promoten als onderdeel van de groene transitieagenda van de EU. Tegen 2024 had de regering contracten getekend voor 214 nieuwe waterkrachtcentrales in het hele land, ook al dekte de bestaande capaciteit bijna de binnenlandse vraag naar elektriciteit. Om financieel kapitaal aan te trekken bood de regering land en water aan tegen nominale prijzen en beloofde ze dat de staat investeerders zou beschermen tegen een reeks financiële, regelgevende en politieke risico's.

Gezien de extractieve aard van de nieuwe waterkrachtprojecten, zijn lokale volksbewegingen erin geslaagd om zich te verzetten tegen dergelijke projecten en ze soms te annuleren of tegen te houden, vooral de grote projecten zoals Namakhvani, Nenskra, Khudoni.

De regering kreeg een nieuwe impuls om alle tegengehouden waterkrachtcentraleprojecten nieuw leven in te blazen en nieuwe voor te stellen in 2022, toen de EU begon met het creëren van een 'groene energiecorridor' door Azerbeidzjan, Georgië, Roemenië en Hongarije en zich verbond tot het financieren van een onderzeese elektriciteitskabel door de Zwarte Zee. Europese instellingen, met name de Europese Energiegemeenschap, hebben deelgenomen aan de planningsactiviteiten waarmee de Georgische regering verklaart dat de export van elektriciteit de sleutel is tot hun ontwikkelingsagenda en toezegt alle voorheen betwiste grote waterkrachtcentrales te zullen bouwen.

In de 15 jaar sinds de nieuwe waterkracht werd gepromoot als een 'groene transitie' agenda en ontwikkelingswondermiddel, heeft een reeks lokale kapitalisten geleerd hoe ze kunnen profiteren van het bouwproces, sommigen koppelen nieuwe centrales aan cryptomijnbouw, waardoor een sterke lokale lobby voor verdere uitbreiding van de sector is ontstaan.

Georgische Droom noemt de oppositiebewegingen tegen de waterkrachtcentrales een van zijn grootste vijanden. Ze verklaren openlijk dat consolidatie van de macht, inclusief het aannemen van de wet op buitenlandse agenten, belangrijk is om dergelijke oppositie tegen de economische ontwikkeling van Georgië de kop in te drukken.

Dat bedoel ik als ik zeg dat de ontwikkelingsagenda die de Georgische regering heeft opgesteld in samenwerking met de Westerse mogendheden en ook in het voordeel van anderen, waaronder Russisch en Chinees kapitaal (dat niet in energie, maar wel in transportinfrastructuur een prominente rol speelt), moeilijk, zo niet onmogelijk, democratisch uit te voeren is. Dus wendt Georgische Droom zich, net als zijn politieke voorgangers, tot autoritarisme om de belangen van het lokale en internationale kapitaal beter te kunnen dienen.

Als we erop hameren dat de afbraak van de EU-integratie gevaarlijk is, is dat niet omdat we ons niet bewust zijn van de problematische gevolgen van de EU-integratie, of omdat we niet weten hoe rechts populisme zowel de kern- als de perifere economieën van Europa op zijn grondvesten doet schudden, en hoe veel Europese landen hun toewijding aan de mensenrechten, het internationaal recht, de VN, het Internationaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof met voeten treden door hun gezamenlijke oorlog, hun genocide, in Palestina uit te voeren.

Voor ons is het juist glashelder dat de huidige autoritaire consolidatie dient om dezelfde problematische economische ontwikkelingsagenda met een nog brutaler gezicht uit te rollen, waarbij elke mogelijkheid om er zelfs maar tegen te protesteren wordt onderdrukt. Dat betekent dat we Europa's periferie zijn zonder dat we beschermd worden tegen de ergste gevolgen van die perifere ligging door de meest elementaire mechanismen voor de bescherming van sociale en politieke rechten.

Hoe zit het nu met Rusland en China? We kunnen niet echt veel zeggen over Rusland omdat alle deals die ze hebben gesloten achter de schermen plaatsvonden, niet in het openbaar. Heeft Rusland druk uitgeoefend op Georgië? Waarschijnlijk wel, maar we hebben geen details over de aard ervan. We kunnen wel duidelijk zien dat Russische functionarissen hun tevredenheid uiten over het uiteenvallen van de betrekkingen tussen de EU en Georgië.

China heeft zich ook stil gehouden, maar zijn economische belangen zijn duidelijk. Het land ziet Georgië als een doorvoerland dat toegang geeft tot de Europese markt. Georgië is vooral belangrijk nadat de imperialistische invasie van Rusland in Oekraïne de noordelijke route van China naar Europa heeft afgesneden.

Een van de alternatieve routes, de zogenaamde middencorridor van De Nieuwe Zijderoute, die door Georgië loopt, is nu veel belangrijker geworden. Het laatste wat China wil is elke vorm van instabiliteit die hun handel zou verstoren. Het maakt zich niet druk om toetreding of autoritarisme, zolang de route maar open blijft.

LN: Lela's uitleg van Georgische Droom is veel beter dan die van kampisten, die impliceren dat het een soort anti-imperialistische partij is. De werkelijkheid is veel banaler: Georgië is een oligarchisch regime, waarin Ivanishvili de loyaliteit van de elite verzekert door voordelen toe te kennen aan zakenlieden en politici met minder rijkdom, terwijl alle relevante staatsinstellingen, vooral de rechterlijke macht, worden ingepalmd om hun belangen te beschermen. Er is dus een autonome, binnenlandse dynamiek die het oligarchische systeem in Georgië reproduceert. Dat is absoluut niet te herleiden tot interactie met het mondiale of westerse kapitaal.

Kampisten begrijpen dat niet en verontschuldigen uiteindelijk alles wat Georgische Droom doet, van het aannemen van de wet op buitenlandse agenten tot het manipuleren van de verkiezingen en zelfs het onderdrukken van de huidige beweging. Maar, in tegenstelling tot wat veel kampisten lezen, is de manier waarop Georgische Droom met de situatie omgaat absoluut niet alleen maar een reactie op 'westers imperialisme', wat indirect hun autoritaire maatregelen zou rechtvaardigen als zelfverdediging.

Kampisten beschuldigen Europa alleen maar van zijn koloniale geschiedenis, zijn neokoloniale heden en zijn medeplichtigheid aan genocide, alsof daarmee de kous af is. Hoewel veel hiervan waar is, presenteren ze China vaak als een alternatief, ondanks zijn autocratische aard en zijn medeplichtigheid aan onze uitbuiting en onderdrukking. Dat is geen alternatief.

Ik denk dat het rampzalig is voor links om de toewijding aan democratie op te geven en de autoritaire wending van Georgische Droom na te papagaaien in naam van soevereiniteit. Het is niet alleen verkeerd, maar ook politiek rampzalig. Iedereen die zich inzet voor emancipatoire politiek zou dat moeten verwerpen.

Als links dat overneemt, garandeert het dat het geïsoleerd en zonder invloed blijft in de grootste beweging die we in generaties hebben gezien en die vecht voor democratie en gelijkheid. Het zal links aan de andere kant van de barricades van de beweging zetten.

LR: Dat kampistische links papegaait het misbruik door de regering van concepten als soevereiniteit en het dekoloniale discours na. Daarmee scharen ze zich achter een regering die onze oligarchen en het internationale kapitaal dient en die nu haar eigen volk met geweld onderdrukt.

Autoritaire staten als Rusland, Hongarije en China gebruiken op cynische wijze de verschrikkelijke staat van dienst van het Westen op het gebied van imperialisme en kolonialisme om hun eigen roofzuchtige heerschappij te rechtvaardigen. De linksen die hierin meegaan flirten gevaarlijk met een rood/bruine alliantie zoals Sara Wagenecht in Duitsland doet.

Hoe hebben al die machten, die om verschillende redenen een belang hebben in Georgië, gereageerd op de opstand en de crisis die Georgië nu doormaakt, China, Rusland, de VS en de Europese Unie?

LN: Op dit moment hebben alleen de westerse machten de repressie en het geweld van de regering veroordeeld. Ze hebben ook de verkiezingsuitslag niet erkend, terwijl China, Turkije, Iran en Rusland Georgische Droom hebben gefeliciteerd met de overwinning. Rusland heeft ook verklaard dat als Georgische Droom hulp nodig heeft, het bereid is om troepen te sturen.

Ia E: De EU-regeringen hebben de wreedheden van Georgische Droom veroordeeld, maar de Westerse ontwikkelingsbanken niet. Waarom niet? Omdat Georgische Droom alle intentie toont om hun leningen te blijven betalen en hun gecontracteerde ontwikkelingsprojecten in stand te houden. De banken lijken hun economische belangen boven de democratie te stellen. Tegelijkertijd is het duidelijk dat Georgische Droom en haar ondersteunende economische elites enorm hebben geprofiteerd van ontwikkelingsprojecten die door die banken zijn gefinancierd. Hierdoor kan ik nogmaals benadrukken dat het economische ontwikkelingstraject dat Georgië heeft gevolgd niet volledig aan de regering is opgedrongen door het Westen, en ook niet onvermijdelijk was, maar een bewuste en nogal winstgevende keuze van de regering van Georgische Droom om de regels van het wereldwijd dominante ontwikkelingsdiscours te accepteren.

LN: In het ergste geval zal de EU afzien van het uitoefenen van normatieve, politieke druk op Georgië om te democratiseren en zaken blijven doen met Georgië, zelfs onder deze ellendige regering, zoals ze doen met die in Azerbeidzjan, Servië en andere Centraal-Europese en Centraal-Aziatische landen. Servië is misschien wel een bijzonder saillant geval als een land dat permanent vast lijkt te zitten in het toetredingsproces. Terwijl ze het autoritaire karakter van Servië aan de kaak stelt, schrijft de EU impopulaire contracten voor met betrekking tot de winning van lithium in het land.

Kampisten in het buitenland of onze lokale soevereinisten zouden dat kunnen interpreteren als het Westen dat eindelijk een soeverein land met rust laat. Maar in werkelijkheid zal dat een probleem voor ons zijn, omdat de normatieve horizon van democratie, die verbonden is met het Europese kader, een onmisbaar instrument is om volksdruk uit te oefenen op een regering die er anders op uit is om de democratie helemaal de kop in te drukken. In die zin is de EU voor demonstranten een symbool van de rechtsstaat, burgerrechten en gelijkheid.

Op dit moment lijkt op massaal niveau het streven naar Europa en de taal van 'het verdedigen van de mooie, Europese toekomst van Georgië' de enige beschikbare taal te zijn om de eisen voor democratie en sociale rechtvaardigheid te verwoorden. De vraag is dan hoe de mensen die toekomst opnieuw zullen articuleren als de Europese horizon daadwerkelijk instort. Hoe moeten en kunnen we vechten voor politieke democratie en economische gelijkheid geïsoleerd van de normen van democratie en mensenrechten die uitgaan van het 'collectieve Westen'?

Wat zouden volgens jou Georgisch links, sociale bewegingen en vakbonden in deze dynamische situatie moeten bepleiten? Is er een mogelijkheid voor links om een politiek alternatief te smeden om Georgische Droom en de pro-kapitalistische oppositiepartijen uit te dagen?

Ia E: Dat is heel moeilijk te zeggen, want in het verleden zijn er ook pogingen geweest en daar is niet echt iets uitgekomen. Ik ben nu heel hoopvol omdat de autoritaire wending van Georgische Droom mensen tot een soort politiek ontwaken heeft gedwongen.

We moeten een gesprek beginnen over het opbouwen van een partij. Op dit moment beginnen mensen te praten over het organiseren van een platformbeweging die een aantal van de zelfgeorganiseerde krachten samenbrengt om gemeenschappelijke eisen te formuleren. Dat zou een proces op gang kunnen brengen.

LN: Ondertussen voelen steeds meer mensen de behoefte om zich te verenigen in meestal nieuwe vakbonden die niet gedomineerd worden door partijbelangen van Georgische Droom. Dat is een onmiddellijke reactie op twee ontwikkelingen: veel mensen hebben de staking ontdekt als het meest efficiënte vreedzame middel van protest en verzet, maar omdat staken puur juridisch gezien niet gemakkelijk is in Georgië, lijkt het organiseren ervan op basis van een vakbond de meest praktische manier om het te proberen.

Nog belangrijker is dat veel ambtenaren op zoek zijn gegaan naar manieren om zich bij een vakbond aan te sluiten als reactie op de nieuwe harde wijzigingen in de Wet op de Openbare Dienst die inderhaast door Georgische Droom zijn aangenomen en die het binnenkort voor partijgetrouwe leidinggevenden in verschillende openbare instellingen gemakkelijker maken om overheidskritische ambtenaren te ontslaan of onder druk te zetten. Plotseling komen stakingen en vakbonden, die enkele weken geleden nog zouden worden afgedaan als 'linkse' of 'Sovjet' anachronismen, nu naar voren als een organische noodzaak die voortkomt uit het midden van de protesten.

Onze eerste taak is dus om de strijd op te bouwen en in stand te houden. De autoritaire reactie van de regering op onze beweging zet mensen aan het denken over strategieën en tactieken die de liberale oppositie in diskrediet heeft proberen te brengen, zoals een algemene staking om onze democratie te behouden.

Welk standpunt moet internationaal links innemen in deze situatie? En wat kunnen we doen om de strijd van Georgië voor zelfbeschikking, democratie en gelijkheid te helpen?

LR: Internationaal links staat eigenlijk voor dezelfde vraag als Georgisch links: hoe kunnen we het versluierende kader van een conflict tussen de EU en Rusland overstijgen? De sleutel is om te begrijpen en uit te leggen hoe geopolitieke rivaliteit perifere landen in de verdrukking brengt.

Niemand ter linkerzijde mag verwachten dat een van de imperiale machten – de VS, de EU, Rusland en China – onze belangen zal dienen. Wat hun rivaliteiten ook zijn, ze delen een roofzuchtige agenda en zullen een autoritair regime steunen om ervoor te zorgen dat ze die agenda kunnen uitvoeren. Belangrijk is dat de inter-imperiale concurrentie en de strijd om de hegemonie nieuwe risico's en kwetsbaarheden creëren voor de perifere staten die serieus genomen moeten worden.

Het zou mooi zijn als internationaal links zich met meer Georgische linkse activisten zou bezighouden. Op dit moment is er een sterke neiging om mensen te zoeken die het onjuiste en misleidende kader bevestigen dat het Westerse imperialisme de enige schuldige is, een massale volksbeweging als katalysator aanwijzen en het plaatselijke oligarchische regime vrijpleiten.

Als internationaal links het voorbeeld van die mensen volgt, zal het uiteindelijk de heerschappij van Georgische Droom over het perifere kapitalisme steunen. Sommige westerse linkse partijen zouden er baat bij hebben als ze eens ophielden zo egocentrisch te zijn en hun kritiek te beperken tot het westerse imperialisme. Ik vraag ze niet om het Westen niet te bekritiseren, maar om het serieuzer te doen en ook niet-westerse actoren te bekritiseren. Dat is de enige manier om een consistent standpunt in te nemen en zich niet alleen tegen het Westen te verzetten, maar ook tegen kapitalisme en imperialisme zonder uitzondering.

LN: Mijn fundamentele verzoek aan internationaal links is om onze lokale zelfbeschikking te erkennen, de zelfbeschikking van het Georgische volk in onze strijd voor democratie tegen dit autoritaire regime. Stop met het herhalen van verhalen over een 'tweede Maidan' en een 'kleurenrevolutie'. Het geeft je misschien een rechtvaardig gevoel, maar het leidt ertoe dat je ons verraadt en je verontschuldigt voor het regime dat ons onderdrukt.

Ia E: Het verbaast me dat linkse mensen vergeten dat mensen in de periferie een eigen inbreng hebben. Het is een politiek van wanhoop. Onze collectieve actie is de basis van solidariteit in ons land en met anderen over de hele wereld. Sta alsjeblieft achter onze strijd tegen Georgische Droom.

Dit artikel stond op Tempest. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.