Witteboordencriminaliteit

Landen als Nederland zijn belastingparadijzen voor de rijken en voor grote ondernemingen. Hierdoor vindt voor Afrika een grote financiële aderlating plaats. Dat stelt de Zambiaan Savior Mwambwa, directeur van het Centrum voor Handelsbeleid en Ontwikkeling, een onderdeel van het wereldwijde netwerk Tax Justice.

Hij schat dat Zambia ongeveer drie keer zoveel verliest door belastingontwijking dan dat het binnenkrijgt aan ontwikkelingshulp. Zambia is bijvoorbeeld rijk aan koper maar ondanks sterk gestegen koperprijzen profiteert het land er nauwelijks van. Multinationals delven koper in Zambia, maar zorgen er in hun boekhouding voor dat het lijkt alsof ze aldaar nauwelijks winst maken. Dat gebeurt door transfer pricing: dit houdt in dat er door de Afrikaanse dochterbedrijven allerlei betalingen gedaan worden aan het moederbedrijf. Die betalingen lopen via belastingparadijzen als Zwitserland of Nederland waar ze weinig belasting hoeven te betalen. Op deze manier loopt Zambia jaarlijks ongeveer twee miljard aan inkomsten mis.

Ook binnen Europa vinden dit soort praktijken plaats. In het Zwitserse Schaffhaussen staan bijvoorbeeld filialen van allerlei grote multinationals. Via deze filialen worden materialen en grondstoffen voor hun fabrieken ingekocht en de hiermee geproduceerde goederen aan hun handelsmaatschappijen verkocht. Volstrekt legaal volgens de letter van de wet, maar landen lopen hiermee miljarden aan belastinginkomsten mis, de belasting wordt immers betaald in Zwitserland. Dat land staat bepaald niet bekend als streng ten opzichte van grote bedrijven en lieden met een flinke bankrekening.

De documentaire Stealing Africa over het Zwitserse Glencore, het grootste grondstoffenbedrijf ter wereld, brengt dit soort praktijken in beeld. Glencore kreeg goedkoop Zambiaanse kopermijnen in handen toen het land financieel aan de grond zat en deze tegen bodemprijzen te koop aanbood. De beursgang van het bedrijf vorig jaar leverde de directeur zeven miljard op. Hij betaalde daar in zijn Zwitserse woonplaats 49 miljoen belasting over. Gelukkig verklaart Glencore dat ze, na overleg met key stakeholders, een beleid hebben ontwikkeld van toewijding aan milieu, duurzaamheid, klanten, investeerders, en ‘communicatie’. Maar bovenaan als prioriteit staat toewijding aan ‘onze mensen’. Bedoeld worden waarschijnlijk de bedrijfstop en grootaandeelhouders.

Tags
Dossier
Soort artikel

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop