Ten eerste loopt de vrijheid van meningsuiting in Venezuela op het moment geen gevaar; er zijn nog 79 privé TV kanalen en 118 kranten in het land en veel van deze zijn in meer of mindere mate tegenstanders van Chavez. In zijn artikel legt Piet Engelschman uit hoe ongegrond de verwijten van beperking van de vrijheid van meningsuiting zijn.

Ook bij linkse mensen roept de stap van Chávez toch onbehagen op. De geschiedenis van zogenaamd socialistische een-partijstaten heeft links terecht huiverig gemaakt voor autoritaire maatregelen, voor inperking van de persvrijheid. Maar is het inperken van de uitzendmogelijkheden van RCTV überhaupt een kwestie van vrijheid van meningsuiting? RCTV is eigendom van een rijke oligarchen familie en maakt deel uit van een conglomeraat waartoe ook een vliegtuigmaatschappij, een keten van muziekwinkels en radiostations behoren. Waarom zou een dergelijke zender meer met democratische vrijheid van meningsuiting te maken hebben dan de nieuwe publieke zender die nu in de plaats van RCTV komt?

Venezuela maakt een proces van radicale veranderingen door. Zoals Noam Chomsky het uitdrukte is de regering Chávez de eerste die zich niet beperkt tot beloftes om het lot van de armen te verbeteren, maar ook daadwerkelijk actie onderneemt. Dit voelt de traditionele elite, die onder andere gewend was vrij te kunnen beschikken over het geld uit de olie-industrie dat nu naar sociale programma's gaat, in haar portemonnee. En de arme en achtergestelde klassen in Venezuela worden steeds meer betrokken bij het politieke leven in hun land. Chávez heeft alfabetisering- onderwijs en gezondheidscampagnes gestart; eenvoudige maatregelen die de positie van de armen versterken maar nooit genomen werden door de voorgaande regeringen. En onder Chávez is de grondwet zodanig veranderd dat de president tussentijds bij een referendum kan worden teruggeroepen. Was er zo'n wet in de Verenigde Staten of Nederland, dan waren we waarschijnlijk al lang van Bush of Balkenende af geweest. Vóór Chávez nam het ancien regime in Venezuela vaak zijn toevlucht tot bruut geweld om het gewone volk onder de duim te houden. Als de elite erin slaagt om opnieuw de macht over te nemen zal het in het vervolg nog moeilijker zijn om in het zadel te blijven.

Weer een coup?
Zelfs de rechtse oppositie heeft moeten toegeven dat Chávez eerlijk gewonnen heeft in de verkiezingen die hem een meerderheid bezorgden. De kans bestaat dat het inzicht dat Chávez niet via democratische weg te verwijderen is tot een radicalisering leidt bij een deel van de oppositie en dat ze een nieuwe couppoging zullen wagen. Een couppoging waarbij RCTV een nuttige rol zou kunnen spelen. De couppoging van 2002 mislukte onder andere omdat men Chávez liet leven. Die ‘fout’ wordt waarschijnlijk niet nog een keer gemaakt.

Vanuit dit gezichtspunt heeft Chávez uit zelfverdediging en in het belang van de meerderheid van de bevolking die hem steunt gehandeld. Toen Pinochet de macht greep in Chili was er ook geen meerderheid van de bevolking die hem actief steunde. Doorslaggevend was dat een deel van de bevolking na onder andere een langdurige rechtse media-campagne veel van haar vertrouwen in de Unidad Popular regering verloren had en niet voorbereid was op een coup. Chávez is duidelijk niet van plan een tweede Allende te worden.

Kritische solidariteit
Natuurlijk hoeft links niet kritiekloos elke stap van Chávez toe te juichen. Er is kritiek mogelijk op de manier waarop de Bolivariaanse revolutie te veel afhankelijk is van de persoon van Chávez zelf, op de manier waarop deze de vorming van een verenigde socialistische partij heeft afgekondigd en, ja, ook op zijn regeerstijl, zoals de volmachten om op een aantal gebieden per decreet te regeren. Een links dat solidair is met het Venezolaanse volk en de verworvenheden van de regering Chávez heeft de plicht om kritisch te blijven. Maar dat hoeft niet te betekenen dat we de 'vrijheid' van rechts om een coup tegen de democratisch gekozen Chávez te plannen en te steunen moeten verdedigen.

In Groot-Brittanie heeft een aantal linkse activisten en politici in een open brief hun steun aan Chávez uitgesproken.
Een waardevolle bron van actuele informatie over Venezuela is www.Venezuelanalysis.com
Hier kun je de documentaire 'The revolution will not be televised' over de couppoging van 2002 en de rol van TV zenders als RCTV en Globovision erin bekijken.