In tien grote steden wordt een informatiekrant verspreid om de bewoners te informeren over de gevolgen van de verontreinigde lucht. En die informatie liegt er niet om! Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat het lawaai, de stof en de stankoverlast langs snelwegen leiden tot slaapverstoring, verergering van astma en aandoeningen aan de luchtwegen, hart en bloedvaten en vervroegde sterfte. Vooral bewoners van wijken met een verhoogde concentratie fijn stof ondervinden de gevolgen. Kinderen hebben bijvoorbeeld aanwijsbaar meer luchtwegklachten en een vertraagde longgroei.

Langzamer rijden
Milieudefensie pleit voor het snel nemen van concrete maatregelen. ‘Er moet een gezondheidskordon komen rond de grote steden’ zegt campagneleider Joris Wijnhoven. Op de ringwegen moet de maximumsnelheid tachtig kilometer per uur worden. Een maatregel die de overlast van fijn stof en lawaai zou terugbrengen. Bovendien heeft een proef in Overschie al aangetoond dat ze goed te handhaven is en bovendien leidt tot veiliger rijgedrag en minder files.
Een wondermiddel dus, maar toch talmt de overheid. Er wordt gepleit voor meer onderzoek, terwijl bijvoorbeeld de gemeente Rotterdam eerdere onderzoeksgegevens erg traag publiceert. De discussie wordt aangegrepen om zelfs voor de aanleg van meer snelwegen te pleiten zoals de A4 door Midden Delfland en de verbinding tussen de A13 –A16 om zodoende 'de hinder beter te spreiden'. De gedeputeerde van de provincie Zuid Holland verschuilt zich achter het rijk. ‘Wat doet zij aan beleid? Met tachtig kilometer lossen we het probleem niet op. Daar gaat de discussie aan het doel voorbij. Het is hooguit een oplossing voor knelpunten’. Vervolgens pleit hij voor ‘echt beleid’ zoals het investeren in geluidswallen en tunnels. Staatssecretaris van Geel, die in een interview in Vrij Nederland klaagt dat hij zo weinig aandacht krijgt in Nederland, wil er in Europa voor pleiten de datum waarop de gestelde normen voor schone lucht moeten zijn gehaald, uit te stellen. Nederland gaat ze met zijn beleid immers niet halen.

Concreet
Het doel van de campagne van Milieudefensie is dan ook de overheden te dwingen concrete maatregelen te nemen, zo nodig via de rechter. Het ‘besluit luchtkwaliteit’ bepaalt dat overheden met een saneringsplan moeten komen als de normen worden overschreden. Door middel van proefprocessen met bewoners wordt bekeken welke maatregelen afgedwongen kunnen worden. Op de Veerkade in Den Haag, een van de smerigste straten van Nederland, wordt geprobeerd met acties en juridische procedures de straat af te sluiten voor doorgaand verkeer.
De kracht van deze campagne is dat Milieudefensie kan aantonen dat regels worden overschreden en op basis daarvan aan de slag gaat en mogelijke oplossingen naar voren schuift. Er zijn concrete maatregelen mogelijk. Die lossen het totale probleem niet op, maar zetten wel stappen in de juiste richting. Ook wordt er in de campagne gepleit voor structurele maatregelen. Zoals strenger parkeerbeleid in de binnensteden, meer aandacht voor openbaar vervoer en de fiets en het in de ijskast zetten van grote projecten als de aanleg van nieuwe wegen, de tweede Maasvlakte en de uitbreiding van Schiphol.
De campagne is een goede manier om het thema milieu weer op de agenda te zetten. Beter ook dan de focus op het Kyotoprotocol. De maatregelen die in dat protocol staan schieten sowieso tekort en bovendien doen de grootste energieverspillers, de VS, niet mee. En de handel in emissierechten maakt het protocol ondoorzichtig en onwerkbaar. Het leidt daarnaast af van de discussie over concrete maatregelen rondom energiebesparing, vermindering van goederentransport over de hele wereld en de verspilling van grondstoffen. Kortom, het leidt af van een discussie over een andere manier van inrichten van onze samenleving en onze economie en bevestigt juist het vrije marktmechanisme. Een mechanisme dat juist verantwoordelijk is voor de situatie in de wereld waarin volgevreten consumenten in energie slurpende SUV’s rijden, terwijl in de andere delen van de wereld mensen sterven aan de gevolgen van ondervoeding en extreme armoede.

Voor echte oplossingen is er meer te verwachten van een beweging die schakels weet te leggen tussen milieuvraagstukken en de kritiek op het neoliberalisme. Zoals bijvoorbeeld gebeurt in de globaliseringbeweging. Daar komt men dichter bij een oplossing dan het heen en weer reizende circus van congresserende milieuministers en wetenschappers.